• Alergia kontaktowa to reakcja skórna spowodowana bezpośrednim kontaktem z alergenem. 
  • Najczęściej uczula nikiel, chrom, lateks oraz substancje zapachowe i konserwanty. 
  • Alergia kontaktowa objawia się swędzeniem, zaczerwienieniem skóry oraz wysypką i pęcherzami w miejscu kontaktu z alergenem.
  • Leczenie obejmuje unikanie kontaktu z czynnikami uczulającymi, stosowanie kremów łagodzących, np. z ektoiną oraz leków przeciwhistaminowych. 
  • Poznaj nasze produkty na alergię. 

Alergia kontaktowa – co to jest?

Wyprysk kontaktowy, nazywany również alergią kontaktową, to stan zapalny skóry, który powodowany jest przez różnego rodzaju czynniki. Pacjenci często określają swoją przypadłość bardziej potocznymi określeniami i opisują ją jako: wysypka kontaktowa, wyprysk alergiczny lub pokrzywka, choć należy mieć świadomość, że pokrzywka jest zupełnie innym schorzeniem dermatologicznym.

EKTOPIN to prebiotyczny emolient plus z ektoiną do stosowania w codziennej pielęgnacji skóry wrażliwej, suchej i atopowej dla dorosłych oraz dzieci już od 1. dnia życia
Reklama

W powstawanie zmian skórnych w wyprysku kontaktowym zaangażowane są zarówno czynniki immunologiczne, jak i nieimmunologiczne, czyli niezwiązane z układem odpornościowym człowieka. Alergia kontaktowa to jedna z najczęstszych przyczyn wizyt w gabinetach dermatologicznych.

Co wywołuje alergię kontaktową?

Za alergię kontaktową w większości przypadków odpowiada reakcja nadwrażliwości na alergeny, na które pacjent może być narażony, na przykład w związku z wykonywanym zawodem. Przy pierwszym kontakcie skóry z alergenem dochodzi do uwrażliwienia na ten czynnik, czego konsekwencją jest pojawianie się objawów chorobowych przy kolejnych ekspozycjach skóry.

Jakie alergeny odpowiadają najczęściej za pojawienie się alergii kontaktowej? Należy tutaj wymienić przede wszystkim:

  • metale

nikieljest to zdecydowanie najczęstszy alergen kontaktowy, który odpowiada za zmiany wypryskowe. Nikiel znajdziemy w biżuterii, guzikach, klamkach, monetach, wielu przyborach kuchennych, sztućcach, a co ważne – również w pokarmach: głównie w produktach w puszkach, ale i w nasionach roślin strączkowych, ziarnach zbóż, wielu rybach (np. makrela, tuńczyk, śledź, łosoś), owocach morza, suszonych owocach, a nawet w kakao, czarnej herbacie, kawie i czerwonym winie,

chrom – jest to składnik między innymi wyrobów skórzanych oraz cementu. Znajdziemy go również w niciach chirurgicznych, preparatach do konserwacji drewna, niektórych odczynnikach laboratoryjnych, materiałach budowlanych i protezach dentystycznych,

kobalt – uczulenie na kobalt często współtowarzyszy uczuleniu na nikiel. Kobalt znajdziemy w barwnikach do szkła, glazurach, składnikach farb, żywicach poliestrowych, atramencie, a także w materiałach budowlanych,

  • konserwanty – między innymi mieszanina parabenów, znajdująca się w wielu kosmetykach do makijażu,
  • składniki stosowane w produkcji gum – między innymi merkaptobenzotiazol czy mieszanina tiuramów,
  • składniki wielu barwników – w tym barwników ubrań czy farb do włosów,
  • składniki klejów, w tym klejów do paznokci, są to częste alergeny kontaktowe u kosmetyczek,
  • wiele leków stosowanych zewnętrznie (w postaci kremów, maści) – na przykład neomycyna, niektóre leki sterydowe, benzokaina stosowana do znieczulania miejscowego, a także lanolina,
  • substancje zapachowe.

Alergia kontaktowa objawy

Jak wygląda alergia skórna? W fazie ostrej choroby mamy do czynienia z pojawieniem się na skórze grudek wysiękowych oraz pęcherzyków, czyli wykwitów wyniosłych ponad poziom skóry, wypełnionych treścią surowiczą (czyli przezroczystą). Zmiany są typowo dość dobrze odgraniczone od skóry niezmienionej (zdrowej). Mogą pojawiać się w różnej lokalizacji, ale często mamy do czynienia z takim zjawiskiem jak alergia kontaktowa na twarzy i alergia kontaktowa na dłoniach.

W fazie przewlekłej mamy gorsze odgraniczenie od skóry zdrowej, a także dochodzi do pojawienia się zmian o charakterze złuszczającym, możemy również obserwować pogrubienie naskórka i wzmożone poletkowanie, co oznacza, że skóra wygląda tak, jakby była oglądana przez szkło powiększające. Wynika to z przewlekłego stanu zapalnego, jaki toczy się w skórze.

Czy alergia kontaktowa swędzi?

Pacjenci z alergią kontaktową bardzo często podają jako objaw świąd skóry, ale nie tylko – w przypadku pojawienia się nadżerek (czyli uszkodzeń naskórka) oraz pęknięć, pacjenci mogą zgłaszać ból i pieczenie w obrębie zmian skórnych.

Krem z ektoiną do objawowego leczenia oraz łagodzenia zaczerwienienia i świądu występującego w przebiegu różnego typu dermatoz zapalnych, takich jak atopowe zapalenie skóry (AZS), kontaktowe zapalenie skóry czy popromienne zapalenie skóry.
To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
NAZWA WYROBU MEDYCZNEGO: Ectokrem. ZASTOSOWANIE: Objawowe leczenie oraz łagodzenie zaczerwienienia i świądu występującego w przebiegu różnego typu dermatoz zapalnych, tj. atopowe zapalenie skóry (AZS), kontaktowe zapalenie skóry, popromienne zapalenie skóry. PODMIOT PROWADZĄCY REKLAMĘ: Solinea sp. z o.o. PRODUCENT: bitop AG
Reklama

Jak diagnozuje się alergię kontaktową?

W celu potwierdzenia uczulenia na danych alergen konieczne jest wykonanie testów płatkowych. Są to testy alergiczne w postaci plastrów, które przykleja się na skórę – najczęściej na skórę pleców, lecz można je zaaplikować także na skórę ramion i ud. Takie plastry zawierają alergeny, których wpływ na skórę chcemy ocenić.

Na rynku możemy znaleźć gotowe testy płatkowe, które zawierają najczęściej 36 uczulających alergenów. Takie plastry z alergenami przykleja się na niezmienioną chorobowo skórę i utrzymuje przez 48 godzin, po czym są one ściągane i wykonuje się pierwszy odczyt. Drugi odczyt powinien mieć miejsce po 72-96 godzinach.Co widzi lekarz odczytujący testy płatkowe? W przypadku wyniku dodatniego, w miejscach, gdzie skóra była narażona na kontakt z danym alergenem, widzimy pojawienie się zmian skórnych – rumieniowej plamki, grudek, a czasami nawet pęcherzyków. Dodatnia reakcja może pojawić się dopiero w drugim odczycie testów. Warto podkreślić, że przed wykonaniem testów płatkowych należy odstawić stosowany lek przeciwhistaminowy oraz doustne leki sterydowe.

Alergia kontaktowa – różnicowanie z innymi chorobami

Wyprysk kontaktowy wymaga różnicowania z innymi schorzeniami dermatologicznymi. Podobnie może wyglądać grzybica, łuszczyca, a także atopowe zapalenie skóry. Jeżeli lekarz dermatolog ma wątpliwości, czy zmiany skórne, które prezentuje pacjent, na pewno są alergią kontaktową – konieczne jest wówczas pobranie wycinka skóry do badania histopatologicznego, które w większości przypadków pozwala na postawienie konkretnego rozpoznania.

Alergia kontaktowa a wyprysk z podrażnienia

Bardzo podobnym obrazem klinicznym cechuje się również tak zwany wyprysk z podrażnienia, który wynika z uszkodzenia bariery naskórkowej, co z kolei ułatwia alergenom wnikanie do głębszych warstw skóry i tym samym wywoływanie stanu zapalnego. W tym przypadku testy płatkowe dają wyniki ujemne. Zmiany skórne w tym przypadku mogą pojawić się u każdego pacjenta eksponowanego na czynnik alergiczny (np. metal), po jednoczesnym uszkodzeniu bariery naskórkowej. Substancjami, które odpowiadają za uszkodzenia bariery ochronnej, są między innymi detergenty (mydła, środki czyszczące), ale także alkohole, żywice, kleje, środki owadobójcze czy rozpuszczalniki organiczne, a więc środki, z którymi również można mieć kontakt zawodowy.

Alergia kontaktowa leczenie

Podstawą leczenia wyprysku kontaktowego jest wyeliminowanie ze środowiska (na tyle, na ile jest to możliwe) substancji uczulającej.

W przypadku uczulenia na nikiel należy zwrócić uwagę również na dietę pacjenta, ponieważ – jak już zostało wspomniane – metal ten można znaleźć w wielu pokarmach. Niestosowanie diety niklowej wiąże się często z brakiem poprawy klinicznej, mimo wyeliminowania tego metalu ze środowiska (nieużywanie metalowych sztućców czy biżuterii). 

W przypadku zaostrzeń i obecności na skórze zmian chorobowych stosuje się typowo glikokortykosteroidy miejscowe, czyli w postaci kremów lub maści. Leki te mają potencjał przeciwzapalny i dość szybko przynoszą poprawę, choć nie powinniśmy ich stosować w sposób przewlekły.

Nie należy zapominać o dołączeniu do leczenia preparatów emolientowych, które poprawiają nawilżenie skóry, a także wspierają jej barierę ochronną. Na rynku możemy znaleźć emolienty z zawartością ektoiny w postaci balsamu. Substancja ta może okazać się korzystna w przebiegu alergii kontaktowej, ponieważ cechuje się działaniem przeciwzapalnym i ochronnym. 

Dowiedz się więcej: Ektoina w dermatologii 

Ektoina sprzyja tworzeniu na powierzchni skóry wodnego płaszcza, który chroni przed działaniem szkodliwych czynników środowiskowych. Emolienty świetnie sprawdzą się również przy wyprysku z podrażnienia, ponieważ wspierają uzupełnianie uszkodzonej bariery naskórkowej (co jest w tym przypadku istotą choroby).

EKTOPIN to prebiotyczny emolient plus z ektoiną do stosowania w codziennej pielęgnacji skóry wrażliwej, suchej i atopowej dla dorosłych oraz dzieci już od 1. dnia życia
Reklama

W sytuacji dużego zaostrzenia konieczne może być stosowanie leków sterydowych nie tylko w postaci miejscowej, ale i doustnej. Takie leczenie trzeba koniecznie prowadzić pod kontrolą lekarską. W przypadku świądu stosuje się także leki przeciwhistaminowe określane przez pacjentów jako lek na alergię.

Ile utrzymuje się alergia kontaktowa?

Czas utrzymywania się alergii kontaktowej jest bardzo indywidualny. Jeżeli pacjentowi uda się skutecznie unikać odpowiadającego za objawy alergenu, to możliwe jest trwałe ustąpienie dolegliwości. Jednak przy ciągłym narażeniu na alergen zmiany okresowo nawracają. Taka sytuacja często dotyczy alergii kontaktowej na nikiel, który trudno całkowicie wyeliminować z otoczenia ze względu na jego obecność między innymi w wielu pokarmach.

Alergia kontaktowa u dzieci

alergia kontaktowa

Alergiczny wyprysk kontaktowy może wystąpić również u dzieci. Przyczyny i objawy odpowiadają tym, co i u dorosłych. Jeżeli chodzi o leczenie alergii kontaktowej u dzieci, to zdecydowanie ostrożniej posługujemy się lekami sterydowymi, ponieważ mogą one wiązać się z wystąpieniem powikłań, w tym między innymi zanikiem skóry i jej ścieńczeniem. Częściej wybiera się w tym przypadku emolienty, które są pozbawione takich działań. Warto wiedzieć, że wiele emolientów możemy stosować już od 1. dnia życia.

Dowiedz się więcej: Kontaktowe zapalenie skóry u dzieci – przyczyny, objawy, leczenie

Czy alergia kontaktowa jest zaraźliwa?

Alergia kontaktowa zdecydowanie nie jest zaraźliwa. Nie odpowiada za nią żadna bakteria, wirus czy inny patogen. Jeżeli ktoś ma zdiagnozowany wyprysk kontaktowy, to nie musimy obawiać się podania ręki takiej osobie. Podobnie jest z pacjentami chorującymi na łuszczycę – ta choroba też nie jest zaraźliwa.

Czy alergia kontaktowa jest niebezpieczna?

Alergia kontaktowa sama w sobie nie jest chorobą zagrażającą życiu. Jest to schorzenie zazwyczaj przewlekłe i okresowo nawracające, dlatego śmiało możemy powiedzieć, że jest to przypadłość obniżająca jakość życia pacjentów. Z tego powodu warto przestrzegać zaleceń lekarskich i zdecydować się na diagnostykę – na przykład z wykorzystaniem testów płatkowych – co daje szansę na poznanie uczulającego alergenu, a tym samym na jego wyeliminowanie z otoczenia.

Podsumowując, alergia kontaktowa to schorzenie dermatologiczne, które wymaga leczenia i przeprowadzenia diagnostyki alergologicznej. W tym celu warto udać się na konsultację dermatologiczną, podczas której lekarz zadecyduje o kolejnych krokach diagnostycznych i dalszym leczeniu.

Może zainteresować Cię także: Emolient plus co to jest? Rola emolientów plus w leczeniu AZS.