Czym jest alergia krzyżowa?
Alergia krzyżowa polega na występowaniu objawów alergii po spożyciu lub kontakcie z alergenem, na który nie jest się uczulonym. Alergeny pomimo różnego pochodzenia mają podobną budowę, przez co organizm rozpoznaje je jako ten sam czynnik uczulający. Jeśli podobieństwo budowy pomiędzy białkami alergenów sięga 70% i powyżej, istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia alergii krzyżowej.
Pierwsze dowody na istnienie alergii krzyżowej opierały się na obserwacjach klinicznych. W 1970 roku opisano, że alergia na pyłek ambrozji wiąże się z alergią na melona i banana. Wkrótce potem zaobserwowano, że istnieją dwa kolejne zespoły alergii pyłkowo-pokarmowej: jeden z nich to związek brzozy i owocu jabłoni, a drugi bylicy pospolitej i marchwi oraz selera. Alergie krzyżowe występują nie tylko między alergenami wziewnymi a pokarmowym, ale także między dwoma pokarmowymi, przykładem są orzeszki ziemne i soja oraz jaja i mięso drobiowe.
Mechanizm alergii krzyżowej
Alergeny, czyli antygeny, należą do białek i posiadają kompletne, określone sekwencje DNA. Większość z alergenów można pogrupować w niewielkie rodziny białek o podobnej budowie, niezależnie od tego, z jakiego biologicznego źródła pochodzą. Podobieństwo między budową białek z różnych źródeł (np. pyłku bylicy pospolitej i selera) jest molekularnym podłożem alergii krzyżowej. Także my, ludzie, mamy gdzieś w świecie swoich biologicznych bliźniaków o podobnym DNA, mimo że nie jesteśmy spokrewnieni. Jakie konsekwencje ma podobieństwo alergenów na poziomie molekuł? Osoba, która jest uczulona na konkretny alergen, może doświadczyć objawów alergii po kontakcie/zjedzeniu alergenu, który jest podobny molekularnie do tego, na który jest ona uczulona.
Jak objawia się alergia krzyżowa?
Najczęstszym objawem klinicznym wystąpienia alergicznej reakcji krzyżowej jest zespół alergii jamy ustnej (oral allergy syndrome, tzw. OAS). Symptomy, które mu towarzyszą to:
- świąd ust i/lub jamy ustnej,
- drapanie w gardle,
- obrzęk warg, ust, języka i gardła.
Alergia krzyżowa to po prostu reakcja alergiczna, czyli reakcja nadwrażliwości, która może manifestować się pod postacią:
- pokrzywki alergicznej,
- alergicznego nieżytu nosa,
- alergicznego zapalenia spojówek,
- bólów brzucha, biegunki, nudności, wymiotów,
- napadu astmy,
- reakcji anafilaktycznej.
Objawy te mogą występować pojedynczo, nakładać się na siebie lub następować po sobie.
NAZWA WYROBU MEDYCZNEGO: Alectoin. ZASTOSOWANIE: Profilaktyka i wspomaganie leczenia objawów alergicznego zapalenia spojówek. PODMIOT PROWADZĄCY REKLAMĘ: Solinea sp. z o.o. PRODUCENT: bitop AG
Jak rozpoznać alergię krzyżową? Diagnostyka
Diagnostyka alergii krzyżowej nie różni się od podstawowej diagnostyki nadwrażliwości na poszczególne alergeny z uwzględnieniem reakcji krzyżowych między konkretnymi antygenami (konsultację w tym kierunku powinien przeprowadzić lekarz). Wywiad z pacjentem jest jednym z najważniejszych elementów diagnostyki.
W przypadku alergii wziewnej podstawą diagnostyki są punktowe testy skórne, natomiast w przypadku alergii pokarmowej próba prowokacji polegająca na spożyciu danego pokarmu, a czasem także punktowe testy skórne.
W diagnostyce chorób alergicznych coraz szersze zastosowanie mają testy serologiczne polegające na oznaczeniu przeciwciał przeciwko danemu alergenowi w klasie IgE. Alergie kontaktowe (np. na metale) diagnozuje i potwierdza się, używając płatkowych testów skórnych.
Alergia krzyżowa – jak można ją leczyć?
Do profilaktyki alergii należy przede wszystkim unikanie kontaktu z alergenem. O ile jest to możliwe w przypadku alergenów pokarmowych, o tyle alergeny wziewne są trudne do wyeliminowania. Należy unikać pokarmów, które mogą wywołać reakcję krzyżową, szczególnie w okresie pylenia roślin, na które mamy uczulenie.
Podstawą leczenia farmakologicznego jest przyjmowanie doustnych leków przeciwalergicznych, sterydów donosowych, leków wziewnych i doustnych w przypadku astmy oraz leków w postaci kremów i maści na skórę do stosowania na zmiany skórne. Jedynym sposobem skutecznego wyleczenia alergii, w tym krzyżowej jest immunoterapia alergiczna.
Osoby z wywiadem alergicznym, a szczególnie te, które przeszły reakcję anafilaktyczną powinny pamiętać o zaopatrzeniu się w adrenalinę w ampułkostrzykawce lub automatycznym wstrzykiwaczu do zastosowania domięśniowego w razie wystąpienia reakcji anafilaktycznej.
Pacjenci, astmatyczni, u których wystąpił nawet raz w życiu napad duszności, muszą być zaopatrzeni w lek w inhalatorze służący do przerywania napadu.
Może zainteresować Cię także: Ektoina na alergie. Jakie preparaty z ektoiną pomagają łagodzić objawy alergii?
