- Alergiczne zapalenie spojówek to nieprawidłowa reakcja organizmu na kontakt z alergenem – pyłki roślin, roztocze kurzu domowego, grzyby, leki i płyny stosowane dospojówkowo.
- Wyróżnia się ostre, okresowe lub całoroczne alergiczne zapalenie spojówek.
- Objawy alergicznego zapalanie spojówek to swędzące, zaczerwienione i łzawiące oczy oraz obrzęknięte spojówki.
- Profilaktyka i wspomaganie leczenia obejmuje stosowanie kropli na alergiczne zapalenie spojówek.
- Sprawdź, co stosować na objawy alergii.
Alergiczne zapalenie spojówek czym jest?
Alergiczne zapalenie spojówek to swoista, czyli spowodowana konkretnym czynnikiem (alergenem), odpowiedź zapalna organizmu w odpowiedzi na kontakt z antygenem. Ekspozycja na alergen powoduje wystąpienie ostrej reakcji, którą określa się jako reakcja nadwrażliwości typu I. Biorą w niej udział różne komórki zapalne (m.in. mastocyty, bazofile) i przeciwciała IgE. Gdy alergen wnika do organizmu, łączy się z dedykowanym mu przeciwciałem, który stanowi swojego rodzaju identyfikator sygnalizujący: jestem uczulony na ten właśnie alergen! W odpowiedzi na połączenie się alergenu ze swoim identyfikatorem, który je rozpoznał, następuje łańcuch reakcji immunologicznych. Ich rezultatem jest wystąpienie objawów zapalenia, w tym przypadku nazywanego alergią.
NAZWA WYROBU MEDYCZNEGO: Alectoin. ZASTOSOWANIE: Profilaktyka i wspomaganie leczenia objawów alergicznego zapalenia spojówek. PODMIOT PROWADZĄCY REKLAMĘ: Solinea sp. z o.o. PRODUCENT: bitop AG
Reakcja alergiczna może mieć charakter lokalny np. zapalenie spojówek, obrzęk śluzówki nosa, pokrzywka lub uogólniony (np. reakcja anafilaktyczna przebiegająca ze wstrząsem).
Alergiczne zapalenie spojówek możemy podzielić, biorąc pod uwagę różne kryteria. Głównym z nich jest czas trwania zapalenia, który dzieli chorobę na ostre, okresowe (sezonowe) lub całoroczne alergiczne zapalenie spojówek.
Klasyfikacja, uwzględniająca mechanizm powstawania zapalenia, dzieli alergiczne zapalenie spojówek na:
- IgE- zależne (ostre, okresowe i całoroczne zapalenie spojówek) – najczęściej występująca, bardzo szybka reakcja organizmu na alergen, przebiegająca z udziałem komórek układu odpornościowego zwanego mastocytami. Obrzęk, przekrwienie, łzawienie w obrębie aparatu ocznego obserwuje się już po kilkunastu minutach po kontakcie z alergenem.
- IgE- niezależne (kontaktowe zapalenie spojówek), jest to reakcja na miejscowe działanie alergenów lub substancji toksycznych wywołana przez bezpośredni kontakt spojówki/rogówki z alergenem lub substancją toksyczną np. płynami, lateksem, lekami, konserwantami. Reakcja ta w przeciwieństwie do IgE-zależnej występuje po kilkunastu/kilkudziesięciu godzinach i po powstaje z udziałem przeciwciał klasy IgG oraz limfocytów.
Poza wyżej wymienionymi klasyfikacjami wyróżnia się olbrzymiobrodawkowe zapalenie spojówek, jako rodzaj reakcji alergicznej na ciała obce umieszczane w oku (soczewki kontaktowe, protezy oczne, szwy używane w operacjach okulistycznych). Występuje ono wtórnie do bezpośredniego mechanicznego podrażnienia/uszkodzenia i późniejszej odpowiedzi immunologicznej (typu I i typu IV).
Alergiczne zapalenie spojówek przyczyny
Przyczyną alergicznego zapalenia spojówek są, jak nazwa wskazuje, alergeny, czyli cząsteczki wywołujące reakcję zapalną w organizmie na nie uczulonym (czyli takim, który posiada przeciwciała przeciwko tym alergenom).
Alergenami wywołującymi zapalenie spojówek są przede wszystkim pyłki i cząsteczki znajdujące się powietrzu, ale nie oznacza to, że objawy zapalenia spojówek nie mogą wystąpić po zjedzeniu pokarmu, na który mamy alergię.
W zależności od rodzaju zapalenia, alergeny te to:
- w okresowym zapaleniu spojówek – pyłki roślin wiatropylnych,
- w przewlekłym/całorocznym zapaleniu spojówek – grzyby w tym pleśń, roztocze kurzu domowego, sierść zwierząt,
- w kontaktowym zapalenie spojówek – leki i płyny stosowane dospojówkowo, lateks, leki, konserwanty,
- w olbrzymiej brodawkowatym zapaleniu spojówek – ciała obce (soczewki kontaktowe, proteza oka, szwy chirurgiczne).
Skłonność do atopii (chorób alergicznych) zwiększa ryzyko zachorowania na alergiczne zapalenie spojówek, w tym istnieje ścisły związek pomiędzy występowaniem alergicznego nieżytu nosa i alergicznego zapalenia spojówek.
Alergiczne zapalenie spojówek objawy
Do objawów alergicznego zapalenia spojówek należą:
- świąd (dominujący i najbardziej charakterystyczny objaw),
- zaczerwienienie/przekrwienie spojówek,
- obrzęk spojówek,
- surowicza wydzielina w worku spojówkowym.
Zaczerwienie i obrzęk spojówek są zwykle umiarkowane. Zajęcie rogówki w przebiegu alergicznej choroby oka jest rzadkie. Zazwyczaj najłagodniejszy przebieg ma przewlekłe zapalenie spojówek.
Jak odróżnić alergiczne, wirusowe i bakteryjne zapalenie spojówek? A może to zespół suchego oka?
Odróżnienie rodzaju zapalenia spojówek może stwarzać problem diagnostyczny, jednak zasadniczą cechą, która odróżnia alergiczne zapalenie od innych przyczyn, jest występowanie świądu. W większości przypadków zapaleń spojówek występuje przekrwienie i/lub obrzękiem spojówki i/lub rogówki. Poszczególne rodzaje zapaleń spojówek i zespołu suchego oka mogą dawać różne objawy.
Wirusowe zapalenie spojówek: obfita surowicza wydzielina w worku spojówkowym, odczyn grudkowy, często poprzedzająca infekcja górnych dróg oddechowych lub gardła i powiększone węzły chłonne.
Bakteryjne zapalenie spojówek: ropna wydzielina w worku spojówkowym, odczyn grudkowy.
Zespół suchego oka: pieczenie spojówki, wydzielina surowicza, w wywiadzie występowanie chorób autoimmunologicznych, menopauza, stosowaniu leków m.in. antykoncepcji. Objawom zespołu suchego oka może towarzyszyć suchość w ustach.
Ostateczne rozpoznanie dotyczące rodzaju zapalenia spojówek powinien postawić lekarz.
Jak leczyć alergiczne zapalenie spojówek?
Leczenie alergicznego zapalenia spojówek to:
- profilaktyka, zapobieganie wystąpieniu objawów: unikanie znanych alergenów, przyjmowanie leków przeciwalergicznych w okresie narażenia na alergeny,
- farmakoterapia doustna i donosowa lekami przeciwhistaminowymi (niektóre leki doustne dostępne są bez recepty),
- postępowanie niefarmakologiczne: płukanie spojówek – oczyszczanie z cząstek alergenów (solą fizjologiczną) lub nawilżającymi kroplami do oczu, stosowanie hipertonicznych sprayów do nosa (wspomaga oczyszczanie z alergenów),
- immunoterapia alergenowa – odczulanie na alergeny.
W przypadku uciążliwych lub nawracających objawów warto skonsultować dolegliwości z alergologiem, który może pomóc w określeniu „winnych” alergenów i zlecić najbardziej odpowiednie, indywidualnie dobrane leczenie.
Krople na alergiczne zapalenie spojówek
W profilaktyce i wspomaganiu leczenia alergicznego zapalenia spojówek stosowane mogą być krople:
- o neutralnym składzie, niezawierające konserwantów (celem jest mechaniczne oczyszczenie, przemywanie oka z potencjalnych alergenów, ale także nawilżenie spojówek), np. roztwór soli fizjologicznej, żel do oczu z ektoiną, preparaty sztucznych łez bez konserwantów;
- zawierające leki przeciwhistaminowe, kromoglikany, cyklosporynę – stosowane zgodnie z zaleceniem lekarza.
Alergiczne zapalenie spojówek leki
W leczeniu alergicznego zapalenia spojówek stosujemy miejscowe leki przeciwhistaminowe (histamina to mediator stanu zapalnego i odczynu alergicznego), leki stabilizujące błony komórkowe komórek odpowiedzialnych za uwalnianie histaminy (stosowane zarówno w leczeniu, jak i profilaktyce), kromoglikany, cyklosporynę (lek o działaniu immunosupresyjnym), takrolimus (występujący pod postacią maści) oraz leki o działaniu wielokierunkowym (łączące różne mechanizmy działania).
Najlepsze korzyści przynosi stosowanie leków przeciwhistaminowych II generacji, m.in ceteryzyny, loratadyny, rupatadyny, bilastyny itp. oraz preparatów doustnych złożonych zawierających lek przeciwhistaminowy oraz lek o działaniu obkurczającym naczynia krwionośne (np. połączenie ceteryzyny i pseudoefedryny).
W przypadku alergicznego zapalenia powiek może konieczne być zastosowanie antybiotyków. W wybranych przypadkach alergicznego zapalenia spojówek można także zastosować steroidowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Ile trwa alergiczne zapalenie spojówek?
Czas trwania objawów zależy czasu narażenia na alergen, który spowodował ich wystąpienie. Jeśli dany alergen występuje przez cały rok, np. pleśń, to objawy mogą utrzymywać się przez cały czas ekspozycji na ten antygen, czyli ciągle. Jeśli jesteśmy na alergeny narażeni okresowo, np. są to pyłki roślin, objawy te będą występować zwykle w okresie pylenia danej rośliny, np. tylko wiosną.
Alergia często zajmuje wiele narządów i jest chorobą dynamiczną, co określa się mianem tzw. „marszu alergicznego”. Zapalenie spojówek może być jednym z etapów marszu i przejść w inną postać alergii z czasem ustępując.
Czy alergiczne zapalenie spojówek przejdzie samo?
Alergiczne zapalenie spojówek wymaga przede wszystkim przerwania kontaktu z alergenem – szczególnie jeśli mamy do czynienia z alergią kontaktową. Może zatem przejść samo, gdy objawy nie są bardzo nasilone.
Jeśli znamy alergen, który wywołuje dolegliwości (np. pyłki traw, drzew), to skuteczne w zapobieganiu występowania zapalenia spojówek może być odczulanie na alergeny, dzięki któremu objawy znacznie się zmniejszą lub całkowicie ustąpią, co nie wymagało będzie podawania leków przeciwalergiczne.
Czy z alergicznym zapaleniem spojówek można iść do pracy?
Alergiczne zapalenie spojówek jest chorobą alergiczną, nie jest zakaźne, nie wymaga więc izolacji od innych osób. Jeśli jednak objawy są uciążliwe i stosowanie zasad higieny pracy nie jest możliwe, konieczne może być pozostanie w domu – dotyczy to szczególnie pracy biurowej, pracy przed komputerem, w czasie której możliwość mrugania jest ograniczona/zmieniona.
Właściwa higiena pracy u osób cierpiących na alergiczne zapalenie spojówek powinna polegać na:
- robieniu przerw w pracy odpowiednio często,
- odpowiednim nawilżeniu spojówek,
- unikaniu wietrzenia pomieszczeń powietrzem z zewnątrz, gdy przyczyną jest alergia na pyłki traw.
Jak zapobiegać alergicznemu zapaleniu spojówek?
Zapobieganie wystąpieniu alergicznego zapalenia spojówek może obejmować m.in.:
- Unikanie kontaktu z alergenem – m.in. przez noszenie okularów przeciwsłonecznych.
- Skrócenie czasu ekspozycji na pyłki w trakcie sezonu pylenia roślin, na które ma się uczulenie.
- Przemywanie worków spojówkowych po kontakcie z alergenem (roztworem soli fizjologicznej lub preparatem sztucznych łez bez konserwantów – konserwanty mogłyby nasilać objawy alergii).
- Odpowiednią higienę narządu wzroku – poprzez skrócenie czasu spędzonego przy komputerze, dbanie o odpowiednie nawilżenie oka w przypadku wykonywania pracy biurowej.
- Zachowanie rygorystycznych zasad higieny u osób noszących soczewki kontaktowe.
- Stosowanie profilaktyki przeciwroztoczowej u osób z całorocznym zapaleniem spojówek – częste wietrzenie pomieszczeń, usunięcie zasłon, wykładzin, narzut – potencjalnych siedlisk, w których gromadzą się roztocze kurzu domowego.
- Odczulanie na alergeny, które wywołują u pacjenta objawy alergii.
Może zainteresować Cię także: Ektoina na alergie. Jakie preparaty z ektoiną pomagają łagodzić objawy alergii?
