Czym są bóle wzrostowe u dzieci i u nastolatków
Opisuje się je jako skurcze, bolesność i tkliwość mięśni, która dotyczy dzieci w wieku 3-4 lata oraz nastolatków, między 8 a 12 rokiem życia. Bóle wzrostowe najczęściej występują późnym popołudniem i wieczorami. Potrafią jednak występować jeszcze później i być tak intensywne, że budzą w środku nocy.
Jak często występują bóle nocne i kogo dotyczą?
Między 10% a 35% dzieci doświadcza bóli nocnych przynajmniej raz w życiu. Występują one zarówno u chłopców, jak i dziewczynek (częściej u dziewczynek).
Jakie są objawy bóli wzrostowych u dzieci i nastolatków?
Bóle wzrostowe występują głównie w nodze i dotyczą:
- goleni,
- łydek,
- miejsca za kolanami,
- obszaru za udami.
Dotyczą obydwu stron ciała. Ból występuje pod koniec dnia lub w nocy, budząc dziecko. Rodzice bardzo często potrafią przewidzieć, którego dnia wystąpią bóle wzrostowe. Najczęściej dzieje się to po zwiększonej aktywności fizycznej lub wtedy, gdy dziecko jest zmęczone i marudne.
Bóle wzrostowe trwają od 10 do 30 minut, chociaż ten zakres może wahać się od kilku minut do nawet kilku godzin.
Bóle wzrostowe pojawiają się i znikają spontanicznie. Między nimi występują przerwy, trwające od kilku dni do nawet kilku miesięcy. Niektóre dzieci doświadczają bóli wzrostowych codziennie.
Czy bóle wzrostowe mają coś wspólnego z rośnięciem?
Nie. Dlaczego? Ponieważ bóle wzrostowe najczęściej przytrafiają się w okresie, kiedy wzrost nie następuje w najszybszym tempie. Nazwa „bóle wzrostowe” została nadana w latach trzydziestych ubiegłego wieku. Uważano wtedy, że bóle te występują w czasie, gdy wzrost kości jest szybszy od tempa wzrostu ścięgien. Jednak dzisiaj wiemy, że to nieprawda. Niestety nazwa pozostała, pomimo nowych odkryć w tym zakresie.
Co powoduje bóle wzrostowe?
Nie wiemy dokładnie co prowadzi do występowania bóli wzrostowych. Istnieje jednak kilka teorii. Wiele dzieci z bólami wzrostowymi ma płaskostopie, wykazuje przy tym nadmierną elastyczność i wygięcie stawów. Niektóre z dzieci mają niski próg bólu – dokuczają im bóle głowy oraz podbrzusza. Jedno z badań dowiodło, że dzieci z bólami wzrostowymi posiadają mniejszą gęstość kości, która odpowiada za odporność na złamania. Z tego powodu ból po dniu zwiększonej aktywności fizycznej może wynikać z przeciążenia nóg.
Jak diagnozuje się bóle wzrostowe?
Lekarze znają skuteczny sposób na diagnozę bóli wzrostowych. Jaki? Dzieci, które doświadczają bólu z powodu poważnych chorób, nie lubią być dotykane. Dlaczego? Ruch i dotyk pogłębiają dolegliwości bólowe. Jednak przy bólach wzrostowych jest dokładnie odwrotnie. Trzymanie, masowanie i przytulanie przynosi im ulgę.
Bóle wzrostowe diagnozuje się na zasadzie wykluczenia innych chorób, które mogą dawać podobne objawy. W tym celu wykonuje się wywiad lekarski i przeprowadza badanie fizykalne, rzadko kiedy zleca się badania.
Co pomaga na bóle wzrostowe?
Jak możesz ulżyć swojemu dziecku w bólu? Wystarczy, że:
- pomasujesz bolesne miejsca,
- porozciągasz się z nim,
- przyłożysz ciepły kompres na obolałe kończyny,
- w przypadku dużego bólu – podasz proszki przeciwbólowe.
Unikaj przy tym aspiryny – jest ona niezalecana dla dzieci od 4 roku i nastolatków do 12 roku życia ze względu na rzadką, ale poważną chorobę – syndrom Reye’a.
Chociaż bóle wzrostowe nie wiążą się z żadną chorobą, mogą pogarszać jakość życia dziecka i nastolatka.
