Jakie są objawy choroby zwyrodnieniowej stawów?
Choroba zwyrodnieniowa stawów jest zaburzeniem chrząstki stawowej. To struktura, która pokrywa stykające się końce kości. Jest elastyczna i bardziej miękka niż kość. Chrząstka działa jak amortyzator w samochodzie, dzięki niej powierzchnie stawów przesuwają się bez tarcia.
Ból stawów jest pierwszym objawem choroby zwyrodnieniowej. Czym się charakteryzuje?
- dotyczy jednego, kilku, bardzo rzadko wielu stawów;
- występuje w ruchu, ustępuje w spoczynku;
- jest najbardziej nasilony pod wieczór, kiedy staw jest „zmęczony” po całym dniu;
- typowy jest „ból startowy” przy rozpoczynaniu ruchu, czyli np. przy wstawaniu z krzesła.Kiedy w zwyrodniały staw wedrze się zapalenie, ból się zmienia:
- występuje w ruchu, ale też w spoczynku;
- dokucza pacjentowi również w nocy i rano;
- wymaga szybkiej diagnostyki.
Oprócz bólu stawów pacjenci mówią o:
- trzeszczeniu, jest ono skutkiem ścieraniem się powierzchni kości;
- ograniczeniu ruchomości: kiedyś bez problemu wstawali z krzesła, a teraz nie są w stanie tego zrobić, podobnie jest przy palcach rąk, kolanie, kręgosłupie.
Które stawy są najczęściej zajęte przez chorobę?
To stawy ręki, kolana, biodra i kręgosłupa.
- zwyrodnienie stawów rąk objawia się przede wszystkim sztywnością poranną – przez średnio 30 minut po obudzeniu trudno rozruszać palce;
- przy zajęciu stawów kolanowych bardzo bolesne jest schodzenie ze schodów, o wiele bardziej niż wchodzenie. To charakterystyczny objaw. Niekiedy w dole podkolanowym (z tyłu kolana) obecna jest torbiel. To wypukły, miękki twór;
- zwyrodnienie stawu biodrowego to ból z przodu biodra, w pachwinie i uwaga – w kolanie. W odróżnieniu od reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) dotyka częściej tylko jedno biodro;
- choroba stawów kręgosłupa to ból karku, bądź pleców w jego dolnej części. Nieraz towarzyszy temu osłabienie i mrowienia odpowiednio rąk i nóg.
Najczęstsze przyczyny zwyrodnienia stawów
Najczęściej nie znamy przyczyny choroby zwyrodnieniowej stawów. Mówimy wtedy o postaci pierwotnej. Wtórna wynika z szeregu przyczyn. Choroba zwyrodnieniowa stawów może wynikać z urazu. Bywa też spowodowana chorobami endokrynologicznymi, hormonalnymi np. cukrzycą, niedoczynnością tarczycy, otyłością.
Niekiedy dzieci rodzą się już z tą chorobą albo powstaje ona w trakcie rozwoju malucha. Przykładem jest postać z zajęciem kolan – koślawość (nogi układają się wtedy w literę X) albo szpotawość (w literę O). Lista przyczyn jest znacznie dłuższa, wymienione wyżej występują najczęściej.
Jak samemu zadbać o stawy?
Nie można wpłynąć na wiek. Kobiety, zwłaszcza po menopauzie, są bardziej podatne na zwyrodnienie stawów. Na to też nic nie poradzisz. Ale istnieją czynniki, na które jak najbardziej możesz wpłynąć:
- waga. Otyłość i nadwaga to obciążenie dla stawów. Warto o nie zadbać wybierając odpowiednią dietę i rodzaj sportu;
- ale jaki rodzaj sportu? Na pewno nie wyczynowe podnoszenie ciężarów, spadochroniarstwo, zapasy, czy piłkę nożną. Przeciążają bowiem stawy, zwiększają ryzyko urazów. Warto wybrać basen, bądź rower. Jeśli lubisz biegać, możesz to robić. Ale pamiętaj, aby robić to tylko w odpowiednim obuwiu.
- podnoszenie ciężkich przedmiotów to nie jest dobry pomysł. Podobnie jak długie klęczenie, czy stanie;
- jeśli jest taka konieczność i zalecenie lekarza, nie broń się przed noszeniem wkładki, ortezy, czy laski.
