- Chore zatoki w ciąży mogą wynikać nie tylko z infekcji, ale też np. z alergii, wahań hormonalnych czy nawet zbyt suchego powietrza w pomieszczeniach.
- U kobiet ciężarnych zaleca się w pierwszej kolejności leczenie przy pomocy metod naturalnych, takich jak inhalacje, spraye na bazie wody morskiej czy płukanie zatok.
- Do inhalacji na zatoki w ciąży wykorzystuje się roztwory chlorku sodu o różnych stężeniach, które nawilżają i oczyszczają śluzówkę dróg oddechowych, a także upłynniają zalegającą w zatokach wydzielinę.
- Dowiedz się więcej o produtkach do inhalacji na zatoki.
Zatkane zatoki w ciąży
Ponieważ ciąża trwa zwykle 9 miesięcy, siłą rzeczy obejmuje większą część roku – w tym sezon alergiczny oraz chorobowy. Układ odpornościowy przyszłych mam bywa osłabiony, nic więc dziwnego, że mogą towarzyszyć im różne dolegliwości wynikające z uczulenia lub infekcji wirusowej czy bakteryjnej.
Ponadto zatkane zatoki w ciąży bywają wynikiem zmian hormonalnych, głównie wzrostu stężeń estrogenu, progesteronu i prolaktyny, które powodują przekrwienie i obrzęk śluzówki nosa. Temu specyficznemu katarowi nie towarzyszą żadne inne objawy wskazujące na chorobę czy alergię. Pojawia się on zwykle w II lub III trymestrze i ustępuje do 2 tygodni po porodzie.
Objawy, które mogą towarzyszyć chorym zatokom w ciąży, wynikają głównie z obrzęku śluzówki górnych dróg oddechowych oraz zalegającej nich gęstej wydzieliny. Należą do nich:
- ucisk i tkliwość twarzy w okolicy czoła, policzków i nosa,
- blokada nosa,
- ból głowy, który nasila się podczas schylania,
- upośledzenie węchu,
- katar cieknący lub spływający po tylnej ścianie gardła,
- objawy ogólne – osłabienie, zmęczenie, gorączka,
- w przypadku alergii dodatkowo pojawia się świąd oczu i nosa, a także alergiczne zapalenie spojówek.
Ile mogą utrzymywać się problemy z zatokami w ciąży? To zależy od przyczyny ich wystąpienia. Jeśli objawy wynikają z lekkiej infekcji, to zazwyczaj ustępuje ona w ciągu 7-10. dni. Jeżeli utrzymują się dłużej lub nasilają mimo leczenia, koniecznie udaj się z nimi do lekarza.
Dolegliwości alergiczne są uzależnione od ekspozycji na czynnik uczulający. W praktyce oznacza to, że np. kobiety uczulone na pyłki drzew czy traw mogą odczuwać objawy przez cały sezon pylenia. Dlatego kluczowe w tym przypadku jest unikanie (w miarę możliwości) narażenia na kontakt z alergenem.
Z kolei hormonalny nieżyt nosa może utrzymywać się przez całą drugą połowę ciąży. Na szczęście jego objawy nie są groźne dla mamy ani malucha, jednak bywają męczące. Dlatego (niezależnie od przyczyny problemu) warto zastosować bezpieczne sposoby na zatoki w ciąży, które mogą znacznie poprawić komfort oddychania.
Jak odetkać zatoki w ciąży?
Istnieje kilka sprawdzonych metod, które pomagają złagodzić uciążliwy katar zatokowy w ciąży. Przede wszystkim możesz zastosować spray na bazie wody morskiej, jednak zwróć uwagę na to, żeby był on hipertoniczny. Jego stężenie jest wtedy wyższe niż stężenie płynów zawartych w komórkach śluzówki dróg oddechowych, co wyciąga z nich wodę. W ten sposób roztwór hipertoniczny rozrzedza katar i zmniejsza obrzęk nosa.
Działanie wody morskiej świetnie uzupełnia dodatek ektoiny. To substancja naturalnego pochodzenia, która wykazuje silne właściwości nawilżające, a także łagodzące stan zapalny. Dzięki temu pomaga zredukować zarówno objawy alergii, jak i infekcji. Ektoina jest bezpieczna i nie wywołuje skutków ubocznych, może więc być stosowana na zatoki w ciąży.
Jeśli dokucza Ci katar zatokowy o niewielkim nasileniu, skorzystaj z lekko hipertonicznej wody morskiej. Ma nieco mniejsze stężenie niż standardowe roztwory hipertoniczne, jednak w zupełności wystarczy do zmniejszenia łagodnych objawów. Przy okazji taki roztwór nawilża śluzówkę nosa oraz oczyszcza ją – np. z alergenów.
Innym sposobem na zatoki dla kobiet w ciąży są inhalacje, a konkretnie nebulizacje. Wykorzystuje się do nich roztwory chlorku sodu (NaCl) w różnych stężeniach. Podobnie jak w przypadku wody morskiej skorzystaj z płynów hipertonicznych, które pomogą odetkać nos i ułatwią oddychanie. Obecne w nich stężenia NaCl oscylują wokół 1,5-3% – jeśli dokuczające Ci objawy są mocno nasilone, wybierz to wyższe.
Jak jeszcze możesz oczyścić zatkane zatoki w ciąży? Pomocne jest ich płukanie przy pomocy specjalnych zestawów, które kupisz w każdej aptece. Składają się z butelki i saszetek do przygotowania płynu, który następnie trzeba przepuścić przez zatoki. Wypływając, roztwór oczyści górne drogi oddechowe z zalegającej w nich wydzieliny.
Czy można płukać zatoki w ciąży?
Płukanie zatok w ciąży jest całkowicie bezpieczne, jednak warto przestrzegać przy tym zabiegu kilku ważnych zasad:
- zawsze stosuj się do wskazówek producenta zawartych w ulotce preparatu,
- nie kładź się przez co najmniej godzinę po płukaniu zatok, żeby resztki płynu nie dostały się do ucha,
- po każdym użyciu dokładnie umyj zestaw zgodnie z instrukcją,
- nie wykonuj zabiegu, jeśli masz całkowicie zablokowany nos lub infekcję ucha,
- nie wychodź na zewnątrz przez co najmniej godzinę po płukaniu zatok.
Jak leczyć zatkane zatoki w ciąży?
Jak już wiesz, nie wszystkie preparaty dostępne bez recepty mogą być stosowane w ciąży. Leki na zatoki często zawierają substancje niebezpieczne dla ciężarnych lub niewystarczająco przebadane pod tym kątem. Dlatego zawsze sprawdzaj, czy możesz przyjmować dany preparat, a w razie wątpliwości poradź się farmaceuty.
W takim razie czym leczyć zatoki w ciąży? Najlepiej stosować metody naturalne i stosowane miejscowo, takie jak wspomniane wyżej płukanki, inhalacje czy aerozole z wodą morską. Jednak czasem bolące zatoki w ciąży bywają bardzo dokuczliwe – w takiej sytuacji możesz skorzystać z preparatów przeciwbólowych. Nie mogą jednak zawierać żadnych dodatkowych substancji, np. często łączonej z nimi pseudoefedryny.
Najbezpieczniejszym środkiem przeciwbólowym jest paracetamol, który może być stosowany przez przyszłe mamy bez ograniczeń. Czasem lekarze zapisują także ibuprofen na zatoki w ciąży, ze względu na jego działanie przeciwzapalne. Jednak nie powinien być on stosowany na własną rękę, ponieważ w I trymestrze może zwiększać ryzyko poronienia, a w III prowadzić do wystąpienia nieprawidłowości w budowie układu sercowo-naczyniowego dziecka.
Lekkie infekcje zatok powinny ustąpić w ciągu 7-10. dni. Jeśli trwają dłużej lub objawy się zaostrzają, konieczne może się okazać wprowadzenie antybiotyku na zatoki w ciąży. Decyzja lekarza zależy m.in. od stanu zdrowia pacjentki, etapu ciąży oraz przebiegu choroby. Preparaty bezpieczne dla przyszłych mam to np. niektóre penicyliny czy cefalosporyny.
Inhalacje na zatkane zatoki w ciąży
Inhalacje przy użyciu nebulizatora są całkowicie bezpieczne i mogą być wykonywane przez całą ciążę. Co więcej, są świetną alternatywą dla leków doustnych stosowanych w celu złagodzenia objawów zapalenia zatok.
Sprawdzają się też znacznie lepiej od tradycyjnych inhalacji parowych (parówek), które działają głównie na błonę śluzową nosa – cząsteczki pary wodnej są zbyt duże, żeby dostać się głębiej. Tymczasem wytwarzana podczas nebulizacji mgiełka ma na tyle małe cząstki, że bez problemu docierają one do zatok.
Chociaż koszt nebulizatora może wydawać się spory, urządzenie to jest niemal niezbędne, gdy w domu pojawia się maluch. Obecnie pediatrzy bardzo często leczą infekcje dróg oddechowych u dzieci przy pomocy inhalacji o działaniu np. przeciwzapalnym, wykrztuśnym czy rozszerzającym oskrzela. Ponadto nebulizacje bardzo przydają się alergikom, ponieważ pomagają oczyścić drogi oddechowe z czynników drażniących. Łagodzą też dolegliwości wynikające z podrażnienia czy przesuszenia śluzówek np. przez klimatyzację, czy ogrzewanie.
W zależności od preparatu oraz nasilenia objawów nebulizacje mogą być wykonywane nawet do 4 razy dziennie.
Pamiętaj, by nie inhalować się bezpośrednio przed snem, ponieważ zabieg ten pobudza drogi oddechowe, co może lekko nasilić katar oraz kaszel, zwłaszcza mokry.
Z czego inhalacje na zatkane zatoki w ciąży?
Do inhalacji na zatoki w ciąży możesz bezpiecznie wykorzystać większość preparatów dostępnych bez recepty. Od tej reguły są nieliczne wyjątki, np. ampułki o działaniu wykrztuśnym zawierające N-acetylocysteinę. Substancja ta nie jest wystarczająco przebadana pod kątem bezpieczeństwa u przyszłych mam, dlatego jej stosowanie w ciąży jest niewskazane.
Możesz za to przeprowadzić inhalacje z wykorzystaniem roztworów chlorku sodu o różnym stężeniu. Wspomniane wcześniej preparaty hipertoniczne upłynniają zalegającą w zatokach wydzielinę i zmniejszają obrzęk śluzówki, dlatego świetnie sprawdzą się przy gęstym katarze i zatkanych zatokach.
Oprócz nich masz do wyboru tzw. sól fizjologiczną, czyli roztwór izotoniczny. Jego stężenie jest takie samo, jak płynów w komórkach organizmu i wynosi dokładnie 0,9%. To sprawia, że jest dla nich obojętny, a jego działanie skupia się przede wszystkim na nawilżaniu i oczyszczaniu śluzówki. Z tego względu nebulizacje z soli fizjologicznej pomagają złagodzić objawy wynikające np. z alergii, przesuszenia czy kataru hormonalnego.
Preparaty do inhalacji na zatoki w ciąży mogą być wzbogacone o dodatkowe składniki:
- ektoinę – jej działanie przeciwzapalne i nawilżające sprawdza się także w formie nebulizacji,
- kwas hialuronowy – jego cząsteczki potrafią związać bardzo duże ilości wody, dzięki czemu działają silnie nawilżająco, a także wspomagają rozrzedzenie gęstego śluzu.
Substancje te znajdziesz zarówno w ampułkach o stężeniu izotonicznym, jak i hipertonicznym. Dzięki temu ich działanie może być wykorzystane w różnych rodzajach kataru zatokowego w ciąży, a preparaty łatwo dostosować do obecnie występujących objawów.
Domowe sposoby na zatoki w ciąży
Jak możesz wspomóc leczenie chorych zatok w ciąży?
Zadbaj o odpowiednią wilgotność powietrza w pomieszczeniach. Powinna wynosić ona ok. 40-60% – to optymalne warunki do prawidłowej pracy śluzówki dróg oddechowych. Niższa wilgotność przyczynia się do jej wysuszenia i podrażnienia, opóźnia też powrót do zdrowia podczas choroby.
Jeśli uciążliwy, gęsty katar męczy Cię w nocy, spróbuj ułożyć głowę tak, by podczas snu była stale uniesiona – możesz np. dołożyć dodatkową poduszkę czy koc. W ten sposób wydzielina z zatok będzie lepiej odprowadzana, co ułatwi Ci oddychanie.
Możesz również wykorzystać wspomniane wcześniej inhalacje z hipertonicznego roztworu chlorku sodu (NaCl). Wspomagająco zadziała również kąpiel lub prysznic w ciepłej wodzie – ciepłe i wilgotne powietrze rozluźni katar i zmniejszy obrzęk nosa.
Jest jeszcze jeden skuteczny sposób na zatoki w ciąży – ciepłe okłady. Wykorzystaj do nich gotowe kompresy żelowe, które wystarczy zanurzyć na kilka minut w gorącej wodzie. Jeśli ich nie masz, zamiast tego możesz rozgrzać na patelni suchą fasolę lub groch i zapakować je w ściereczkę. Ciepłe okłady na okolice czoła czy policzków przyniosą ulgę w bólu zatok.
Pamiętaj też o piciu odpowiedniej ilości płynów. Dzięki temu rozluźnisz wydzielinę zatokową i nawilżysz śluzówkę dróg oddechowych od środka. W leczeniu infekcji niezbędny jest również odpoczynek, zwłaszcza w ciąży. Dlatego podaruj swojemu organizmowi kilka dni na regenerację i powrót do pełni sił.
Może zainteresować Cię także: Inhalacje w ciąży z czego? Czy można robić inhalacje z soli fizjologicznej w ciąży?
