logo_solinea
alergiczne zapalenie spojówek

Czym jest alergiczne zapalenie spojówek i jak sobie z nim radzić?

Alergiczne zapalenie spojówek jest dolegliwością, która staje się coraz bardziej powszechna. Szacuje się, że dotyczyć może nawet 40% populacji, zarówno dzieci, jak i dorosłych, powodując często znaczne pogorszenie jakości ich życia. Aby skutecznie walczyć z alergicznym zapaleniem spojówek, warto najpierw poznać jego przyczynę.

Spis treści:
Alectoin-logo

SPRAWDŹ DOSTĘPNOŚĆ:

alectoin

NAZWA WYROBU MEDYCZNEGO: Alectoin. ZASTOSOWANIE: Profilaktyka i wspomaganie leczenia objawów alergicznego zapalenia spojówek. PODMIOT PROWADZĄCY REKLAMĘ: Solinea sp. z o.o. PRODUCENT: bitop AG

To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją użytkowania lub etykietą.

Czym jest alergiczne zapalenie spojówek?

Alergiczne zapalenie spojówek to swoista, czyli spowodowana konkretnym czynnikiem (alergenem), odpowiedź zapalna organizmu w odpowiedzi na kontakt z antygenem. Ekspozycja na alergen powoduje wystąpienie ostrej reakcji, którą określa się jako reakcja nadwrażliwości typu I. Biorą w niej udział różne komórki zapalne (m.in. mastocyty, bazofile)
i przeciwciała IgE.
Gdy alergen wnika do organizmu, łączy się z dedykowanym mu przeciwciałem, który stanowi swojego rodzaju identyfikator sygnalizujący: jestem uczulony na ten właśnie alergen! W odpowiedzi na połączenie się alergenu ze swoim identyfikatorem, który je rozpoznał, następuje łańcuch reakcji immunologicznych. Ich rezultatem jest wystąpienie objawów zapalenia, w tym przypadku nazywanego alergią.

Reakcja alergiczna może mieć charakter lokalny np. zapalenie spojówek, obrzęk śluzówki nosa, pokrzywka lub uogólniony (np. reakcja anafilaktyczna przebiegająca ze wstrząsem).

Alergiczne zapalenie spojówek możemy podzielić, biorąc pod uwagę różne kryteria. Głównym z nich jest czas trwania zapalenia, który dzieli chorobę na ostre, okresowe (sezonowe) lub całoroczne alergiczne zapalenie spojówek.

Klasyfikacja, uwzględniająca mechanizm powstawania zapalenia, dzieli alergiczne zapalenie spojówek na:

  •  IgE- zależne (ostre, okresowe i całoroczne zapalenie spojówek) – najczęściej występująca, bardzo szybka reakcja organizmu na alergen, przebiegająca z udziałem komórek układu odpornościowego zwanego mastocytami. Obrzęk, przekrwienie, łzawienie w obrębie aparatu ocznego obserwuje się już po kilkunastu minutach po kontakcie
    z alergenem.
  • IgE- niezależne (kontaktowe zapalenie spojówek), jest to reakcja na miejscowe działanie alergenów lub substancji toksycznych wywołana przez bezpośredni kontakt spojówki/rogówki z alergenem lub substancją toksyczną np. płynami, lateksem, lekami, konserwantami. Reakcja ta w przeciwieństwie do IgE-zależnej występuje po kilkunastu/kilkudziesięciu godzinach i po powstaje z udziałem przeciwciał klasy IgG oraz limfocytów.

Poza wyżej wymienionymi klasyfikacjami wyróżnia się olbrzymiobrodawkowe zapalenie spojówek, jako rodzaj reakcji alergicznej na ciała obce umieszczane w oku (soczewki kontaktowe, protezy oczne, szwy używane w operacjach okulistycznych). Występuje ono wtórnie do bezpośredniego mechanicznego podrażnienia/uszkodzenia i późniejszej odpowiedzi immunologicznej (typu I i typu IV).

Przyczyny alergicznego zapalenia spojówek

Przyczyną alergicznego zapalenia spojówek są, jak nazwa wskazuje, alergeny, czyli cząsteczki wywołujące reakcję zapalną w organizmie na nie uczulonym (czyli takim, który posiada przeciwciała przeciwko tym alergenom).

Alergenami wywołującymi zapalenie spojówek są przede wszystkim pyłki i cząsteczki znajdujące się powietrzu, ale nie oznacza to, że objawy zapalenia spojówek nie mogą wystąpić po zjedzeniu pokarmu, na który mamy alergię.

W zależności od rodzaju zapalenia, alergeny te to:

  • w okresowym zapaleniu spojówek – pyłki roślin wiatropylnych,
  • w przewlekłym/całorocznym zapaleniu spojówek – grzyby w tym pleśń, roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt,
  • w kontaktowym zapalenie spojówek – leki i płyny stosowane dospojówkowo, lateks, leki, konserwanty,
  • w olbrzymiej brodawkowatym zapaleniu spojówek – ciała obce (soczewki kontaktowe, proteza oka, szwy chirurgiczne).

Skłonność do atopii (chorób alergicznych) zwiększa ryzyko zachorowania  na alergiczne zapalenie spojówek, w tym istnieje ścisły związek pomiędzy występowaniem alergicznego nieżytu nosa i alergicznego zapalenia spojówek.

Jak objawia się alergiczne zapalenie spojówek?

Do objawów alergicznego zapalenia spojówek należą:

  • świąd (dominujący i najbardziej charakterystyczny objaw),
  • zaczerwienienie/przekrwienie spojówek,
  • obrzęk spojówek,
  • surowicza wydzielina w worku spojówkowym.

Zaczerwienie i obrzęk spojówek są zwykle umiarkowane. Zajęcie rogówki w przebiegu alergicznej choroby oka jest rzadkie. Zazwyczaj najłagodniejszy przebieg ma przewlekłe zapalenie spojówek.

ectogel-log

SPRAWDŹ DOSTĘPNOŚĆ:

NAZWA WYROBU MEDYCZNEGO: Ectogel. ZASTOSOWANIE: Leczenie i zapobieganie suchości, podrażnień i stanów zapalnych oczu. PODMIOT PROWADZĄCY REKLAMĘ: Solinea sp. z o.o. PRODUCENT: bitop AG

To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją użytkowania lub etykietą.

Jak odróżnić alergiczne, wirusowe i bakteryjne zapalenie spojówek? A może to zespół suchego oka?

Odróżnienie rodzaju zapalenia spojówek może stwarzać problem diagnostyczny, jednak zasadniczą cechą, która odróżnia alergiczne zapalenie od innych przyczyn, jest występowanie świądu. W większości przypadków zapaleń spojówek występuje przekrwienie i/lub obrzękiem spojówki i/lub rogówki. Poszczególne rodzaje zapaleń spojówek i zespołu suchego oka mogą dawać różne objawy.

Wirusowe zapalenie spojówek: obfita surowicza wydzielina w worku spojówkowym, odczyn grudkowy, często poprzedzająca infekcja górnych dróg oddechowych lub gardła i powiększone węzły chłonne.

Bakteryjne zapalenie spojówek: ropna wydzielina w worku spojówkowym, odczyn grudkowy.

Zespół suchego oka: pieczenie spojówki, wydzielina surowicza, w wywiadzie występowanie chorób autoimmunologicznych, menopauza, stosowaniu leków m.in. antykoncepcji. Objawom zespołu suchego oka może towarzyszyć suchość w ustach.

Ostateczne rozpoznanie dotyczące rodzaju zapalenia spojówek powinien postawić lekarz.

Ile trwa alergiczne zapalenie spojówek?

Czas trwania objawów zależy czasu narażenia na alergen, który spowodował ich wystąpienie. Jeśli dany alergen występuje przez cały rok, np. pleśń, to objawy mogą utrzymywać się przez cały czas ekspozycji na ten antygen, czyli ciągle. Jeśli  jesteśmy na alergeny narażeni okresowo, np. są to pyłki roślin, objawy te będą występować zwykle w okresie pylenia danej rośliny, np. tylko wiosną.

Alergia często zajmuje wiele narządów i jest chorobą dynamiczną, co określa się mianem tzw. „marszu alergicznego”. Zapalenie spojówek może być jednym z etapów marszu i przejść w inną postać alergii z czasem ustępując.

Jak leczyć alergiczne zapalenie spojówek?

Leczenie alergicznego zapalenia spojówek to:

  • profilaktyka, zapobieganie wystąpieniu objawów: unikanie znanych alergenów, przyjmowanie leków przeciwalergicznych w okresie narażenia na alergeny,
  • farmakoterapia doustna i donosowa lekami przeciwhistaminowymi (niektóre leki doustne dostępne są bez recepty),
  • postępowanie niefarmakologiczne: płukanie spojówek – oczyszczanie z cząstek alergenów (solą fizjologiczną) lub nawilżającymi kroplami do oczu, stosowanie hipertonicznych sprayów do nosa (wspomaga oczyszczanie z alergenów),
  • immunoterapia alergenowa– odczulanie na alergeny.

W przypadku uciążliwych lub nawracających objawów warto skonsultować dolegliwości z alergologiem, który może pomóc w określeniu „winnych” alergenów i zlecić najbardziej odpowiednie, indywidualnie dobrane leczenie.

Może zainteresować Cię także: Ektoina na alergie. Jakie preparaty z ektoiną pomagają łagodzić objawy alergii?

Literatura:​
  • Baab S, Le PH, Kinzer EE. Allergic Conjunctivitis. [Updated 2022 May 23]. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan
  • Bielory BP, O’Brien TP, Bielory L. Management of seasonal allergic conjunctivitis: guide to therapy. Acta Ophthalmol 2012;90:399–407 
  • La Rosa M, Lionetti E, Reibaldi M, Russo A, Longo A, Leonardi S, Tomarchio S, Avitabile T, Reibaldi A. Allergic conjunctivitis: a comprehensive review of the literature. Ital J Pediatr. 2013 Mar 14;39:18
  • Villegas BV, Benitez-Del-Castillo JM. Current Knowledge in Allergic Conjunctivitis. Turk J Ophthalmol. 2021 Feb 25;51(1):45-54.

PODOBNE WPISY