- Inhalacje dla seniora to skuteczny i bezpieczny sposób na łagodzenie objawów infekcji dróg oddechowych, takich jak katar, kaszel czy zatkany nos.
- Nebulizacja to rodzaj inhalacji, polegający na wdychaniu delikatnej mgiełki wytwarzanej przez nebulizator.
- Najlepszym wyborem dla osób starszych jest inhalator tłokowo-pneumatyczny, który jest prosty w obsłudze, uniwersalny i pozwala na stosowanie różnych preparatów do nebulizacji.
- Do inhalacji bez recepty można stosować sól fizjologiczną (0,9% NaCl) oraz roztwory hipertoniczne wzbogacone o ektoinę i/lub kwas hialuronowy, które pomagają nawilżyć i oczyścić drogi oddechowe.
- Regularne inhalacje mogą przynieść ulgę chorym na przewlekłe choroby układu oddechowego, takie jak astma czy POChP, poprawiając komfort oddychania i wspomagając leczenie.
- Sprawdź, co stosować do inhalacji dla seniora.
Inhalacje dla seniora na czym polegają?
Inhalacje dla seniora, jak dla wszystkich innych, mają wspomagać leczenie chorób układu oddechowego. Wykonuje się je różnymi metodami, ale łączy je jedno – oddziałują bezpośrednio na drogi oddechowe.
Inhalacje polegają na wdychaniu aerozolu (pary, mgiełki), który wnika do organizmu. Działają miejscowo, wywołując efekt terapeutyczny dokładnie tam, gdzie trzeba. Dlatego inhalację nazywamy aerozoloterapią.
Przykładowe rodzaje inhalacji:
- inhalacja parowa – wdychanie pary wodnej znad np. ziołowego naparu;
- nebulizacja – wdychanie aerozolu, który powstał z roztworu, przetworzonego przez nebulizator (inhalator);
- inhalacja ciśnieniowa – wdychanie aerozolu uwolnionego z inhalatora ciśnieniowego, który zawiera sprężony gaz.
Inhalacja a nebulizacja
Inhalacja to wspólna nazwa dla różnych zabiegów aerozoloterapii. Można wykonywać je przy pomocy różnych sprzętów – od miski z parującą wodą do nowoczesnych nebulizatorów ultradźwiękowych. Natomiast nebulizacja to konkretny rodzaj inhalacji. Do jej wykonania potrzebny jest inhalator z nebulizatorem* (czy po prostu: nebulizator), który przekształca roztwór w aerozol.
*Nebulizator to część inhalatora – mały pojemniczek dołączony do inhalatora, który zamienia roztwór w delikatną mgiełkę.
Nebulizacja jest bardzo dobrą metodą inhalacji dla seniorów.
- Koszt nebulizatora kompresorowego wynosi około 100 zł.
- Urządzenie służy przez wiele lat.
- Wykonanie zabiegu jest proste i nie zajmuje wiele czasu.
- Nebulizacja jest bezpieczna, np. w odróżnieniu od inhalacji parowej nie grozi poparzeniem.
- Nebulizacja oddziałuje bezpośrednio na drogi oddechowe, działa miejscowo.
- Aerozol wdychany podczas nebulizacji wnika głębiej niż para wodna wdychana podczas inhalacji parowych.
W tym artykule skupimy się wyłącznie na nebulizacji – poniżej podajemy szczegółowe informacje dotyczące tego rodzaju inhalacji dla seniorów.
Czy inhalacje dla seniora są bezpieczne?
Tak, inhalacje dla seniora są bezpieczne. Niemniej jednak – tak jak przy każdym innym zabiegu – należy zachować ostrożność. Dotyczy to zwłaszcza osób z:
- ciężkimi chorobami serca,
- niewyrównanym nadciśnieniem tętniczym,
- nowotworami układu oddechowego,
- niewydolności oddechowej niezwiązanej z obturacją oskrzeli,
- różnymi innymi poważnymi problemami zdrowotnymi.
W takich przypadkach warto zasięgnąć opinii lekarza jeszcze przed rozpoczęciem inhalacji, aby upewnić się, że są one bezpieczne i nie niosą ryzyka wystąpienia działań niepożądanych.
Przed rozpoczęciem inhalacji senior powinien sprawdzić:
- czy może korzystać z posiadanego inhalatora – np. osoby z rozrusznikiem serca nie mogą wykonywać inhalacji urządzeniem ultradźwiękowym;
- czy nie ma przeciwwskazań do stosowania danego leku/roztworu – np. uczulenie na jakiś składnik produktu.
Dla większości cieszących się ogólnie dobrym zdrowiem seniorów inhalacje są bezpieczne i korzystne. Łagodzą dolegliwości oddechowe miejscowo, bez wpływu na inne układy organizmu, jak pokarmowy.
Inhalacje dla seniora kiedy stosować?
Inhalacje dla seniora zaleca się przy problemach z układem oddechowym. Stosuje się je w przypadku np.:
- przeziębienia,
- alergii wziewnej,
- zapalenia oskrzeli,
- zapalenia zatok.
Nebulizacje pomagają udrożnić nos, wspomagają leczenie kaszlu; mogą poprawić komfort oddychania czy zmniejszyć suchość i podrażnienie śluzówki.
Oprócz tego z inhalacji często korzystają seniorzy z astmą, przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) oraz innymi przewlekłymi schorzeniami układu oddechowego.
Inhalacje dla seniora na katar
Inhalacje dla seniora na katar są skuteczne zarówno przy przeziębieniu, jak i alergii. Dzięki nim można rozrzedzić wydzielinę i usprawnić jej usuwanie, odetkać zatkany nos i zmniejszyć napady kichania.
Ponadto inhalacje na katar wykonane z izotonicznego roztworu z ektoiną poprawiają nawilżenie śluzówki i wzmacniają ją przed szkodzącym działaniem czynników drażniących – alergenów czy zanieczyszczeń.
Dowiedz się więcej: Sól fizjologiczna: do inhalacji, na rany, do oka i nosa. Roztwór NaCl 0,9 proc.
Inhalacje dla seniora na suchy kaszel
Inhalacje pozwalają złagodzić suchy kaszel, bez względu na jego przyczynę. Nebulizacja korzystnie wpływa na ruch śluzowo-rzęskowy, który jest naturalnym mechanizmem oczyszczającym układ oddechowy.
Nebulizacja z soli fizjologicznej działa nawilżająco na śluzówkę, sprawiając, że kaszel jest mniej uciążliwy, a związane z nim podrażnienia łagodnieją.
Inhalacje dla seniora na mokry kaszel
Również przy mokrym kaszlu seniorom zaleca się inhalacje. Nebulizacja solami hipertonicznymi usprawnia ruch śluzowo-rzęskowy i rozrzedza gęstą wydzielinę, dzięki czemu łatwiej ją odkrztusić, a kaszel nie jest już tak męczący.
Nebulizacje można wykonywać 2-3 razy dziennie, przy czym ostatni zabieg najlepiej zrobić nie później niż 1-2 godziny przed snem – po inhalacjach trzeba dać sobie czas na odkrztuszanie rozrzedzonej wydzieliny oskrzelowej.
Inhalacje dla seniora na zatoki
Zapalenie zatok to kolejne wskazanie do wykonania inhalacji. Seniorzy mogą z nich korzystać, aby udrożnić zatkane zatoki i poprawić komfort oddychania. W tym celu stosuje się sole hipertoniczne oraz inne preparaty, np. z N-acetylocysteiną.
Nebulizacje z soli fizjologicznej można potraktować jako przygotowanie do podania leków donosowych, które łatwiej wnikną przez oczyszczoną i nawilżoną śluzówkę nosa.
Inhalacje dla seniora na zatkany nos
Do inhalacji dla seniora na zatkany nos stosuje się – podobnie jak przy mokrym kaszlu – roztwory hipertoniczne. Ich działanie prowadzi do zmniejszenia obrzęku i rozrzedzenia zalegającej wydzieliny. Nebulizacja pozwala udrożnić drogi oddechowe i złagodzić dokuczliwe objawy. Stosuje się ją doraźnie, w miarę potrzeb.
Jaki inhalator dla osoby starszej?
Dobrym wyborem dla seniora jest nebulizator tłokowo-pneumatyczny (kompresorowy). To urządzenie proste w obsłudze, najczęściej zasilane sieciowo, dzięki czemu nie trzeba pamiętać o wymianie baterii. Ma wydajny silnik i może służyć przez długie lata, pod warunkiem regularnej wymiany filtrów oraz części takich jak maseczka, ustnik i przewód powietrzny.
Inhalator tłokowo-pneumatyczny jest odpowiedni dla seniorów również ze względu na uniwersalne zastosowanie. Nadaje się do podawania różnego rodzaju roztworów i zawiesin, w przeciwieństwie do inhalatorów siateczkowych, które nie przetwarzają gęstych, lepkich płynów, jak np. tych z dodatkiem kwasu hialuronowego.
Wybierając inhalator dla osoby starszej, warto zwrócić uwagę na funkcjonalność, a także wagę i gabaryty urządzenia. Istotny może też okazać się również poziom głośności – inhalatory tłokowo-pneumatyczne są bardziej hałaśliwe niż ultradźwiękowe i siateczkowe, natomiast generują tyle decybeli, co odkurzacz i suszarka do włosów. Przy kilkuminutowej inhalacji nie powinno to być uciążliwe, aczkolwiek dla wymagających znajdą się modele pracujące ciszej.
Z czego robić inhalacje dla seniora bez recepty?
W aptekach dostępne są różne preparaty do inhalacji dla seniorów bez recepty. Podstawowym wyborem są roztwory chlorku sodu (NaCl) dostępne w różnych stężeniach i o różnym składzie. Oprócz nich od ręki można dostać także inne produkty do nebulizacji. Oto kilka przykładów.
Inhalacje z soli fizjologicznej
Inhalacje z soli fizjologicznej (0,9% NaCl) delikatnie oczyszczają i nawilżają drogi oddechowe. Wykonuje się je w przypadku wodnistego kataru i suchego kaszlu. Mogą też przynieść ulgę przy chrypce i suchości w gardle.
Sól fizjologiczna jest podstawowym roztworem stosowanym w nebulizacji. Ma dwojakie zastosowanie – jako preparat do nebulizacji oraz jako środek do rozcieńczania leków wziewnych.
Inhalacje z soli hipertonicznej
Inhalacje z soli hipertonicznej (3% NaCl) mają nieco inne zastosowanie niż inhalacje z soli fizjologicznej. W porównaniu do niej sól hipertoniczna „silniej” oczyszcza drogi oddechowe i pobudza ruch śluzowo-rzęskowy. Rozrzedza gęstą wydzielinę i zmniejsza obrzęk. Nadaje się do łagodzenia zatykającego nos kataru i mokrego kaszlu.
Inhalacje z N-acetylocysteiny
Inhalacje z N-acetylocysteiny zaleca się w chorobach, w których dochodzi do nadmiernej produkcji gęstej wydzieliny – jak zapalenie zatok, zapalenie oskrzeli.
N-acetylocysteina działa mukolitycznie – zmniejsza lepkość śluzu i ułatwia jego odkrztuszanie. Dodatkowo ma właściwości przeciwutleniające, przez co wspiera prawidłowe funkcjonowanie nabłonka oddechowego.
Do inhalacji dla seniorów bez recepty dostępny jest hipertoniczny roztwór N-acetylocysteiny. Inhalacje wykonuje się 1-2 razy na dobę, przez 5-10 dni. Ze względu na wzmożony ruch rzęsek i odruch kaszlu, zaleca się wykonać ostatnią nebulizację z N-acetylocysteiny przynajmniej 3 godziny przed snem.
Jak wykonać inhalację dla seniora? Instrukcja krok po kroku
Poniżej podajemy sposób, jak wykonać inhalację. To ogólna instrukcja, która w szczegółach może się różnić od instrukcji używania poszczególnych rodzajów inhalatorów.
- Przygotowanie inhalatora:
- podłącz urządzenie do prądu,
- wepnij przewód powietrzny i zamocuj maseczkę lub ustnik,
- wlej roztwór do nebulizatora.
- Przygotowanie pacjenta:
- usiądź wygodnie na krześle z oparciem,
- odchyl lekko głowę do tyłu,
- nałóż maseczkę – tak, aby ściśle przylegała do twarzy. Jeśli inhalujesz się przez ustnik, włóż go pomiędzy zęby i szczelnie otocz wargami.
- Przebieg inhalacji:
- włącz inhalator,
- oddychaj głęboko i równomiernie,
- na szczycie wdechu wstrzymaj oddech, aby aerozol dotarł do głębszych partii układu oddechowego,
- inhaluj się kilka minut, aż nebulizator przestanie wytwarzać aerozol (nie dłużej niż 15 minut).
- Zakończenie inhalacji:
- wyłącz inhalator,
- nebulizator, maseczkę, ustnik i przewód powietrzny umyj pod bieżącą wodą,
- wysuszone części spakuj razem z inhalatorem.
Inhalacja dla seniora ile przed snem?
Inhalacji senior nie powinien wykonywać bezpośrednio przed snem. Najlepiej zaplanować je tak, aby ostatni zabieg odbył się przynajmniej 1-2 godziny przed snem. Dotyczy to zwłaszcza nebulizacji solami hipertonicznymi i środkami mukolitycznymi, które rozrzedzają wydzielinę i pobudzają odruch kaszlu, co może utrudniać zasypianie.
Inhalacje dla seniora przed czy po jedzeniu?
Inhalacje można wykonać godzinę przed lub godzinę po jedzeniu. Nie ma to większego znaczenia. Najważniejsze, by zabieg nie odbywał się bezpośrednio przed ani po posiłku – inhalacja pobudza odruch kaszlu, więc może utrudnić spożywanie pokarmów.
Inhalacje dla seniora przeciwwskazania
Inhalacje są bezpieczną i skuteczną metodą leczenia chorób układu oddechowego.
Większość osób może z nich korzystać, ale niestety są pewne wyjątki.
Dotyczy to m.in. seniorów z poważnymi schorzeniami kardiologicznymi i nowotworami dróg oddechowych. Z nebulizacji nie należy też korzystać w przypadku gruźlicy i niektórych innych chorób bakteryjnych. Przeciwwskazaniem jest też niewydolność oddechowa niezwiązana z obturacją oskrzeli, krwioplucie i tym podobne niepokojące objawy z dróg oddechowych. Ostrożność powinny zachować również osoby z nadreaktywnością oskrzeli.
Przed rozpoczęciem terapii inhalacyjnej seniora zawsze warto skonsultować się z lekarzem.
Może zainteresować Cię także: Inhalator dla dzieci i dorosłych jak dobrać? Inhalator a nebulizator. Inhalator siateczkowy, tłokowy czy ultradźwiękowy?
