- Inhalacje to bezpieczna i prosta w wykonaniu metoda leczenia układu oddechowego, polegająca na wdychaniu cząsteczek płynu w postaci delikatnej mgiełki.
- Nebulizator pod wpływem sprężonego powietrza, ultradźwięków lub drgań, rozbija cząstki płynu, tworząc aerozol.
- Substancje aktywne w takiej postaci mogą docierać głębiej, co zwiększa efektywność leczenia.
- Inhalacje nie mają żadnych ograniczeń wiekowych, można przeprowadzać je zarówno u noworodków, niemowląt, starszych dzieci, jak i dorosłych.
- Stosuje się je m.in. na katar, kaszel suchy i mokry, zatkany nos, zatoki, bolące gardło.
- Sprawdź, co stosować do inhalacji bez recepty.
Co to są inhalacje?
Inhalacja to metoda leczenia chorób układu oddechowego, która polega na wdychaniu drobnych cząsteczek płynu, zawieszonych w powietrzu w formie aerozolu. Im drobniejsze cząstki, tym dalej mogą dotrzeć, dzięki czemu rośnie skuteczność ich działania.
Kiedyś określenie to dotyczyło wyłącznie inhalacji parą wodną, jednak obecnie wykonujemy je przede wszystkim przy użyciu specjalnych urządzeń – inhalatorów. Pozwalają one rozbić leczniczy płyn do mikroskopijnej wielkości kropelek, dzięki czemu są znacznie bardziej efektywne niż tradycyjne „parówki”.
Inhalacja a nebulizacja – czym się różnią?
Inhalacje to znacznie szersze pojęcie, które oznacza sposób przyjmowania preparatów drogą wziewną. Wykonuje się je przy pomocy różnego rodzaju inhalatorów, które mogą rozpylać nie tylko płyn, ale także proszek czy gaz. W ten sposób podawane są leki np. na astmę czy przewlekłą obturacyjną chorobę płuc.
Z kolei nebulizacja to odmiana inhalacji, w trakcie której do dróg oddechowych dostarczamy płyn w postaci delikatnej mgiełki. Proces rozbicia roztworu na drobne cząstki odbywa się przy pomocy specjalnego inhalatora, nazywanego także nebulizatorem.
Inhalator – jaki wybrać?
Wszystkie inhalatory pełnią tę samą funkcję, jednak sam proces powstawania aerozolu może odbywać się na kilka sposobów. Wyróżniamy trzy główne typy nebulizatorów:
- membranowy (siateczkowy) – tworzy mgiełkę, przeciskając płyn przez wibrującą siateczkę o drobnych oczkach. Ze względu na budowę, nie można go stosować do inhalacji preparatów o dużych cząstkach, np. kwasu hialuronowego;
- ultradźwiękowy – aerozol powstaje w wyniku działania drgań ultradźwiękowych. Również w tym przypadku nie można skorzystać z ampułek zawierających substancje wielkocząsteczkowe;
- kompresorowy (lub inaczej pneumatyczno-tłokowy) – to najpopularniejszy rodzaj inhalatora, który rozbija płyn w mgiełkę za pomocą sprężonego powietrza. Można go wykorzystać do nebulizacji wszystkich rodzajów preparatów, jest też najbardziej ekonomiczną opcją.
Jaka jest różnica między inhalatorem a nebulizatorem?
Inhalator i nebulizator to pojęcia używane zamiennie, jednak ich znaczenia nieco się od siebie różnią. Mianem inhalatora nazywamy wszystkie urządzenia, które służą do inhalacji, nie tylko płynu, ale też proszku czy gazu.
Z kolei nebulizator oznacza dokładnie tę część inhalatora, do której wlewamy roztwór, który później zostanie przekształcony w mgiełkę. Potocznie przyjęło się jednak określanie tym mianem całego urządzenia. To wygodne rozwiązanie, ponieważ pozwala odróżnić inhalator podający płynny lek w formie mgiełki od innych jego typów.
Jak działają inhalacje?
Podczas inhalacji lek dostarczany jest bezpośrednio do dróg oddechowych, jednak żeby do tego doszło, najpierw inhalator musi wytworzyć mgiełkę. W tym celu umieszcza się w nim płyn, który następnie poddawany jest działaniu sprężonego powietrza, ultradźwięków lub drgań. Rozbijają one roztwór na drobne cząstki, które podczas wdechu dostają się głęboko do dróg oddechowych.
Poznaj budowę i zasadę działania inhalatora na podstawie jego najpopularniejszego rodzaju, czyli pneumatyczno-tłokowego. Składa się on z:
- kompresora – to urządzenie, które wytwarza i tłoczy sprężone powietrze;
- nebulizatora – czyli niewielkiego pojemnika, do którego wlewa się płyn do inhalacji. Następnie, pod wpływem docierającego z kompresora powietrza, roztwór zmienia się w mgiełkę;
- wężyka – plastikowa rurka łącząca kompresor z nebulizatorem, przez którą dociera do niego sprężone powietrze;
- maski, ustnika lub końcówki donosowej – wybrany element przytwierdza się bezpośrednio do nebulizatora.
W zależności od tego, gdzie inhalacje mają działać, możemy wdychać mgiełkę przez usta lub nos. W tym pierwszym przypadku trafi ona w głąb oskrzeli, natomiast w drugim – osiądzie na błonie śluzowej nosa i zatok.
Zalety i wady inhalacji
Inhalacje to obecnie powszechnie wykorzystywana metoda leczenia. Ta popularność wynika z wielu zalet i korzyści, jakie niesie za sobą stosowanie nebulizacji. Do najważniejszych należą:
- łatwość użycia – w każdym wieku, także dla małych dzieci czy osób starszych,
- skuteczność – inhalatory rozbijają płyn na tak drobne cząstki, że bez problemu dostają się one nawet w głębsze partie dróg oddechowych,
- wszechstronność – zwłaszcza inhalatory kompresorowe są uniwersalne, ponieważ pozwalają podać zarówno leki na receptę, np. sterydy czy środki rozszerzające oskrzela, jak i preparaty bez recepty o działaniu nawilżającym czy oczyszczającym,
- wygoda – zabieg nie wymaga zbyt wielu przygotowań, dzięki czemu inhalacje w domu przebiegają w komfortowych warunkach.
Jednak nebulizacje mają też swoje wady, np.:
- czas trwania – choć krótki, to dla małych dzieci wysiedzenie nawet 10-15 minut w jednym miejscu bywa trudne,
- hałas – większość nebulizatorów jest dość głośna, co może być uciążliwe zwłaszcza dla maluchów,
- regularne czyszczenie – po każdym użyciu niezbędne jest dokładne umycie elementów inhalatora zgodnie z instrukcją,
- koszty – cena nebulizatora tłokowego przekracza 100 zł, a w przypadku wersji siateczkowych lub ultradźwiękowych jest ona jeszcze wyższa, przy czym koszt ten rozłoży się na wiele lat użytkowania przez całą rodzinę.
Po jakim czasie jest poprawa po inhalacji?
Efekty nebulizacji zależą od rodzaju użytego w niej preparatu, np. sterydy zaczynają działać dopiero po kilku dniach regularnego stosowania. Z kolei środki rozszerzające oskrzela wywołują natychmiastowy efekt już po kilku minutach od podania.
W przypadku inhalacji bez recepty dość szybko widać poprawę – np. w postaci upłynnienia wydzieliny czy nawilżenia śluzówki. Niestety jej ciągłe drażnienie (np. kaszlem) sprawia, że nebulizacje trzeba powtarzać kilka razy dziennie.
Inhalacje od jakiego wieku?
Nebulizacja to zabieg bezpieczny i prosty, dzięki czemu nie ma żadnych ograniczeń wiekowych dotyczących jego przeprowadzenia. Możliwe są zarówno inhalacje u noworodków, jak i osób w podeszłym wieku. Jednak poszczególne ampułki do nebulizacji mogą mieć swoje ograniczenia. Niektóre przeznaczone są dla dzieci od 1. dnia życia, a inne od konkretnego wieku. Dlatego przed przeprowadzeniem inhalacji koniecznie przeczytaj ulotkę i zapoznaj się z zaleceniami producenta.
Ile razy dziennie można robić inhalacje?
Dawkowanie preparatów na receptę zawsze określa lekarz, stosuj się więc do jego zaleceń. W przypadku inhalacji bez recepty zazwyczaj wykonuje się je od 2 do 4 razy dziennie – częstotliwość zależna jest od nasilenia objawów oraz konkretnego preparatu.
Czy nadmiar inhalacji szkodzi?
Inhalacje bez recepty są bezpieczne i łagodne, jednak nadmiar w każdym przypadku może w pewnym sensie zaszkodzić, np. wywołać podrażnienie dróg oddechowych. Dlatego warto zachować umiar i skorzystać z dawkowania umieszczonego w ulotce lub na opakowaniu ampułek do nebulizacji.
Na co pomagają inhalacje?
Nebulizacje to uniwersalna metoda leczenia, która pomaga złagodzić różnorodne objawy infekcji w obrębie dróg oddechowych. Sprawdź, jakie inhalacje wykonać przy poszczególnych dolegliwościach.
Inhalacje na katar
W przypadku cieknącego kataru sprawdzą się inhalacje z soli fizjologicznej, które wspomagają oczyszczanie śluzówki i nawilżają drogi oddechowe. Jeżeli wydzielina zgęstnieje, do nebulizacji zastosuj sól hipertoniczną.
Inhalacje na zatkany nos
Zatkany nos wynika zwykle z obrzęku błony śluzowej lub gęstego kataru. W obu przypadkach pomocne będą inhalacje z soli hipertonicznej, które zmniejszą opuchliznę i upłynnią gęsty śluz. Możesz skorzystać też z ampułek zawierających dodatkowo kwas hialuronowy, który ma właściwości silnie nawilżające. W ten sposób złagodzisz ewentualne podrażnienia i przesuszenie śluzówki nosa.
Inhalacje na kaszel
W leczeniu kaszlu kluczowe jest ustalenie jego rodzaju. W przypadku mokrego i suchego stosowane są ampułki do inhalacji o różnym działaniu, więc ich skuteczność jest uzależniona od właściwego doboru preparatu.
Inhalacje na suchy kaszel
Jeżeli kaszel jest suchy, szczekający i pozbawiony wydzieliny, zastosuj inhalacje z soli fizjologicznej z dodatkiem kwasu hialuronowego. Działanie nawilżające i łagodzące takiego połączenia pomoże zmniejszyć podrażnienie dróg oddechowych.
Inhalacje na mokry kaszel
Mokry kaszel to znak, że w drogach oddechowych zalega nadmiar wydzieliny, którą organizm próbuje odkrztusić. Niestety zwykle jest ona gęsta i oblepia śluzówkę, przez co naturalne mechanizmy jej oczyszczania zawodzą.
Dlatego w leczeniu mokrego kaszlu najważniejsze jest rozrzedzenie gęstego śluzu, w czym pomogą inhalacje z soli hipertonicznej. Ich efekt wzmocni dodatek N-acetylocysteiny, która skutecznie niszczy kleistą strukturę wydzieliny.
Inhalacje na ból gardła
Ból gardła może wynikać z różnych czynników, np. stanu zapalnego, suchego kaszlu podrażniającego śluzówkę czy spływającego z zatok kataru. Inhalacje warto więc dopasować do pierwotnej przyczyny tej dolegliwości. Sam ból złagodzić mogą nebulizacje o silnym działaniu nawilżającym, czyli zawierające sól fizjologiczną z dodatkiem kwasu hialuronowego lub ektoiny.
Inhalacje na zatoki
W przebiegu zapalenia zatok gromadzi się w nich kleista wydzielina, która zaburza prawidłową pracę dróg oddechowych, a dodatkowo zwiększa ryzyko rozwoju nadkażenia bakteryjnego. Najważniejszym elementem leczenia jest więc jej rozrzedzanie, co ułatwia oczyszczenie zatok. Takie działanie wykazują inhalacje z soli hipertonicznej, których skuteczność zwiększy dodatek N-acetylocysteiny.
Inhalacje na zapalenie krtani
Kaszel krtaniowy jest zwykle suchy, szczekający i męczący. Pojawia się on w wyniku obrzęku i podrażnienia krtani oraz strun głosowych. Żeby go złagodzić, możesz skorzystać z silnie nawilżających ampułek do inhalacji, które zawierają sól fizjologiczną z dodatkiem kwasu hialuronowego i ektoiny.
Z czasem kaszel suchy może przekształcić się w mokry. Warto wtedy zmienić preparat do inhalacji i skorzystać z hipertonicznych roztworów soli, które ułatwią odkrztuszenie wydzieliny. Również w tym przypadku dostępne są ampułki z dodatkiem składników nawilżających, czyli kwasu hialuronowego i ektoiny. W ten sposób inhalacje na kaszel krtaniowy wspomogą regenerację podrażnionych dróg oddechowych.
Inhalacje na krztusiec
W przebiegu krztuśca charakterystyczne są gwałtowne napady kaszlu. Początkowo jest on suchy i często atakuje w nocy – wtedy pomogą go złagodzić inhalacje z soli fizjologicznej i kwasu hialuronowego. Wraz z postępem choroby pojawiają się napady kaszlu mokrego, w czasie których odkrztuszamy lepką, gęstą wydzielinę. Proces ten ułatwią inhalacje z soli hipertonicznej i N-acetylocysteiny, które upłynnią gęsty śluz.
Inhalacje na alergię
Kontakt z alergenami wziewnymi powoduje gwałtowną reakcję organizmu, w wyniku której rozwija się miejscowy stan zapalny. To on odpowiada za objawy uczulenia, takie jak katar, świąd, łzawienie czy kaszel. Dlatego inhalacje na alergię bez recepty zawierają dodatek ektoiny – substancji naturalnego pochodzenia o właściwościach nie tylko silnie nawilżających, ale też przeciwzapalnych.
Dodatkowo ektoina stabilizuje błony komórkowe nabłonka dróg oddechowych, dzięki czemu wzmacnia barierę ochronną przed alergenami, drobnoustrojami i innymi zanieczyszczeniami docierającymi z powietrzem.
Dowiedz się więcej: Ektoina – co to, działanie, skutki uboczne. Ektoina do inhalacji, do nosa, w kosmetykach.
Co do inhalacji?
Ampułki do inhalacji dostępne bez recepty mogą zawierać różne składniki, a ich właściwy dobór pozwoli skutecznie zwalczyć dokuczliwe objawy. Co możesz wykorzystać do nebulizacji?
Inhalacje z soli fizjologicznej
Sól fizjologiczna to wodny roztwór chlorku sodu o stężeniu 0,9%, czyli takim samym, jak płynów w tkankach organizmu. Działa nawilżająco, łagodzi podrażnienia błony śluzowej i delikatnie oczyszcza drogi oddechowe z zanieczyszczeń czy alergenów.
Inhalacje z soli hipertonicznej
Hipertoniczny roztwór chlorku sodu ma stężenie ok.1,5-3%, czyli wyższe niż płyny w tkankach. W takim przypadku, gdy inhalacje z soli osadzają się na powierzchni śluzówki dróg oddechowych, powstaje różnica stężeń pomiędzy wnętrzem budujących ją komórek a środowiskiem zewnętrznym.
Organizm dąży do równowagi i stara się wyrównać tę różnicę, dlatego woda przepływa z mniej do bardziej stężonego roztworu, czyli z wnętrza komórek do światła dróg oddechowych. To zjawisko sprawia, że inhalacje z soli hipertonicznej zmniejszają obrzęk śluzówki oraz upłynniają gęsty śluz.
Inhalacje z N-acetylocysteiny
N-acetylocysteina to substancja mukolityczna, która działa na gęstą wydzielinę i rozcina odpowiedzialne za jej konsystencję wiązania siarczkowe. Dzięki temu łatwiej oczyścić drogi oddechowe z zalegającego w nich śluzu. Znajdziesz ją także w syropach o działaniu wykrztuśnym, jednak w formie inhalacji trafia ona bezpośrednio do dróg oddechowych i wywołuje szybki efekt. N-acetylocysteina może być stosowana u dzieci powyżej 2. roku życia i osób dorosłych.
Z czego nie wolno robić inhalacji?
Do nebulizatora nie wolno wlewać żadnych olejków eterycznych ani pojedynczych, ani mieszanek, ponieważ mogą uszkodzić urządzenie. Służą one jedynie do inhalacji bez inhalatora, czyli tzw. parówek. Ponadto w przypadku dostania się głębiej do dróg oddechowych, istnieje ryzyko, że zawarte w olejkach składniki wywołają skurcz oskrzeli.
Nie stosuj też do nebulizacji roztworów domowej roboty. Chociaż sól fizjologiczna to po prostu chlorek sodu rozpuszczony w wodzie, nie można przygotować jej własnoręcznie. Ampułki do inhalacji są jałowe, czyli nie zawierają drobnoustrojów ani zanieczyszczeń, których nie brakuje w wodzie z kranu, nawet po przegotowaniu.
Jak wykonywać inhalacje?
Na początku przygotuj inhalator. Sprawdź, czy wszystkie jego elementy są nieuszkodzone i czyste. Ustaw urządzenie na płaskiej powierzchni i podepnij je do prądu. Następnie połącz kompresor z nebulizatorem przy pomocy dołączonej do zestawu rurki. W tym momencie inhalator jest gotowy do inhalacji. Oto jak ją prawidłowo przeprowadzić:
- Do nebulizatora wlej zawartość ampułki do inhalacji i zakręć jego wieczko.
- Na nebulizator nałóż wybrany element do oddychania, tzn. maskę, ustnik lub końcówkę donosową i umieść go na twarzy.
- Włącz inhalator. Po chwili zacznie wytwarzać on mgiełkę, którą wdychaj przez usta lub nos.
- Kontynuuj inhalację przez ok. 10-15 minut.
- Wyłącz inhalator i rozłącz wszystkie elementy. Dokładnie umyj wszystko poza kompresorem zgodnie z instrukcją obsługi urządzenia.
Inhalacje przed czy po jedzeniu?
Chociaż inhalacje nie mają bezpośredniego wpływu na przewód pokarmowy, to w rzadkich przypadkach mogą wywołać lekkie mdłości lub dyskomfort trawienny. Żeby zmniejszyć ryzyko wystąpienia tych działań niepożądanych, nie wykonuj inhalacji z pełnym żołądkiem. Zamiast tego odczekaj ok. 1-2 godziny od posiłku.
Ile powinna trwać inhalacja inhalatorem?
Objętość ampułek do inhalacji nie przekracza zwykle 5 ml. Nebulizacja takiej ilości płynu zajmuje ok. 15 minut i tyle powinna trwać standardowa inhalacja. Nawet jeśli w urządzeniu pozostaną niewielkie ilości roztworu, zakończ zabieg po upływie kwadransa.
O której godzinie najpóźniej robić inhalacje?
Nebulizacje mogą pobudzić nieco układ oddechowy, szczególnie jeśli mają one rozrzedzać wydzielinę przy mokrym kaszlu czy zatkanych zatokach. W związku z tym nie zaleca się ich wykonywania bezpośrednio przed snem.
Nie ustalono określonej godziny, do której można robić inhalacje, ponieważ to zależy od indywidualnego trybu dnia każdego pacjenta. Pamiętaj tylko, że nebulizacje powinny być wykonane nie później niż 3-4 godziny przed pójściem spać.
Jaka pozycja przy inhalacji?
Inhalacje najlepiej jest wykonywać na siedząco, z lekko odchyloną do tyłu głową. Pamiętaj, że trzeba spędzić w taki sposób kwadrans, dlatego pozycja musi być wygodna. To ważne zwłaszcza w przypadku małych dzieci, które trudno utrzymać w jednym miejscu przez tak długi czas.
Co lepsze do inhalacji: maska czy ustnik?
Wybór pomiędzy maską, ustnikiem a końcówką donosową uzależniony jest od 2 czynników:
- wieku pacjenta,
- docelowego miejsca działania inhalowanych preparatów.
Jeśli nebulizacja wykonywana jest w celu złagodzenia kataru czy udrożnienia zatok, w jej trakcie oddychaj nosem przez maskę lub końcówkę donosową. W ten sposób dostarczysz substancje aktywne bezpośrednio na śluzówkę górnych dróg oddechowych. Z kolei podczas inhalacji na kaszel warto oddychać ustami przy pomocy maski lub ustnika, żeby mgiełka dostała się głębiej do oskrzeli.
Maska wskazana jest także w przypadku małych dzieci oraz osób starszych lub niepełnosprawnych, ponieważ jest łatwiejsza w obsłudze. Z kolei ustnik polecany jest starszym pociechom i osobom dorosłym – wymaga on szczelnego objęcia ustami, ale w ten sposób inhalacje bardziej efektywnie trafiają do dolnych partii dróg oddechowych.
Po co dziurki w masce do inhalacji?
Maska, w którą wyposażony jest inhalator, ma dwa umieszczone symetrycznie otwory. Zapewniają one przepływ powietrza, dzięki czemu nie gromadzi się w niej nadmiar wydychanego dwutlenku węgla. Ograniczają też osadzanie się wilgoci na ściankach maski oraz na skórze.
Jak oddychać w czasie inhalacji?
Podczas inhalacji oddychaj spokojnie i głęboko. Możesz lekko przytrzymać oddech, żeby składniki aktywne dotarły głębiej do oskrzeli. Jeżeli taki sposób uważnych wdechów sprawia Ci problem, zrób sobie krótką przerwę. Staraj się jednak nie przerywać nebulizacji na zbyt długo.
Czy przy inhalacji trzeba mieć otwartą buzię?
Jeżeli korzystasz z maski, a inhalacja ma trafić do dolnych dróg oddechowych, buzia powinna być otwarta w czasie całego zabiegu. Z kolei jeśli do nebulizacji wykorzystujesz ustnik, musi być on szczelnie objęty ustami. Podczas inhalacji na katar czy zatkane zatoki najlepiej oddychać przez nos – wtedy buzia może być zamknięta.
Kiedy wiadomo, że koniec inhalacji?
W trakcie inhalacji zauważysz, że z nebulizatora znika płyn. Po pewnym czasie usłyszysz charakterystyczne bulgotanie resztek roztworu, ponadto przestanie wytwarzać się mgiełka. To sygnał, że zabieg dobiegł końca. Nie przejmuj się, jeśli na dnie nebulizatora pozostanie niewielka ilość płynu – to tzw. objętość resztkowa, której urządzenie nie jest w stanie przekształcić w aerozol.
Co trzeba zrobić po inhalacji?
Po inhalacji warto umyć buzię, zwłaszcza jeżeli używana była maska. Wdychany aerozol osadza się na skórze i może wywołać lekkie podrażnienie. Jeżeli w nebulizacji podawany był lek na bazie glikokortykosteroidów, wypłucz dokładnie usta lub umyj zęby, co pomoże zapobiec rozwojowi grzybicy w jamie ustnej.
Dokładnie umyj elementy inhalatora zgodnie z instrukcją urządzenia i pozostaw je do całkowitego wyschnięcia. Co kilka zabiegów kontroluj też stan filtra powietrza – jeśli zmieni kolor lub zobaczysz zabrudzenia, wymień go na nowy.
Jak oklepywać po inhalacji?
Inhalacje na mokry kaszel mają za zadanie upłynnić wydzielinę, co ułatwi jej odkrztuszenie. Żeby dodatkowo wspomóc ten proces u dzieci, możesz oklepać maluchowi plecy ok. 15 minut po nebulizacji. Jak to zrobić?
Połóż dziecko na brzuchu tak, żeby jego głowa znalazła się nieco poniżej tułowia. Starsza pociecha może z kolei usiąść i pochylić się do przodu. Uformuj dłoń w kształt łódki, żeby powstało lekkie wgłębienie. Oklepywanie rozpocznij od środkowej części pleców w okolicy dolnych żeber i kieruj się w górę. Uderzenia powinny być rytmiczne, ale nie za mocne – nie mogą wywoływać dyskomfortu ani bólu. Oklepywanie kontynuuj przez ok. 5 minut.
Czy po inhalacji trzeba czyścić nos?
Inhalacja przyczynia się do upłynnienia wydzieliny w nosie i zatokach, zwłaszcza jeśli była wykonywana przy użyciu hipertonicznego roztworu soli. Ponadto resztki osadzonego na śluzówce roztworu mogą wywołać lekkie uczucie dyskomfortu. Chociaż po inhalacji nie ma konieczności rutynowego czyszczenia nosa, jeśli odczuwasz taką potrzebę, warto delikatnie go wydmuchać.
Czy po inhalacji trzeba płukać usta?
W przypadku inhalacji z użyciem glikokortykosteroidów płukanie ust po zabiegu jest konieczne. Leki te mogą wywołać działania niepożądane, m.in. grzybicę jamy ustnej, dlatego trzeba oczyścić błonę śluzową jamy ustnej z osadzonej na niej substancji. Po inhalacjach z soli również można wypłukać buzię, żeby uniknąć ewentualnego dyskomfortu czy podrażnienia delikatnej śluzówki.
Dlaczego po inhalacji trzeba myć zęby?
Mycie zębów po inhalacji jest zalecane w przypadku stosowania glikokortykosteroidów, które mogą osadzić się na zębach i dziąsłach. To alternatywa dla płukania jamy ustnej, która sprawdzi się np. u małych dzieci niepotrafiących jeszcze prawidłowo wykonać tej czynności.
Ile po inhalacji nie można jeść?
Nie ma żadnych przeciwwskazań odnośnie jedzenia po inhalacji, dlatego możesz bez problemu spożyć posiłek od razu po zakończeniu zabiegu. Jedyne ograniczenie dotyczy jedzenia przed inhalacją, ponieważ wtedy może one potencjalnie wywołać odruch wymiotny i dyskomfort w żołądku.
Czy po inhalacji można pić wodę?
Podobnie, jak w przypadku jedzenia, możesz napić się wody nawet tuż po inhalacji. To pomoże spłukać z błony śluzowej jamy ustnej resztki wdychanych substancji aktywnych, a tym samym zapobiec potencjalnym podrażnieniom.
Ile po inhalacji można iść na dwór?
Inhalacje oczyszczają i pobudzają drogi oddechowe, więc po zabiegu są one bardziej wrażliwe niż zwykle. Dlatego warto odczekać z wyjściem na zewnątrz ok. 30 minut. To istotne zwłaszcza zimą, kiedy różnica temperatur jest bardzo duża, a chłodne powietrze może podrażnić drogi oddechowe.
Inhalacje do rurki tracheostomijnej
Zabieg tracheotomii polega na rozcięciu tchawicy i wprowadzeniu przez nią rurki tracheostomijnej, która doprowadza powietrza do płuc, omijając nos, gardło i krtań. Takie rozwiązanie stosowane jest w przypadku poważnych urazów lub obrzęków dróg oddechowych, blokujących możliwość normalnego oddychania.
Obecność rurki tracheostomijnej wymaga odpowiedniej pielęgnacji zarówno skóry wokół rany, jak i dróg oddechowych. Jednym z zalecanych zabiegów jest nebulizacja, która pomaga utrzymać właściwe nawilżenie śluzówki, a także rozrzedzić zalegającą w oskrzelach wydzielinę. Inhalacja z soli fizjologicznej lub leku zaleconego przez lekarza powinna być przeprowadzana 3-4 razy dziennie.
Podczas inhalacji zamiast ustnika czy maski umieszcza się na nebulizatorze specjalny łącznik T. W zależności od potrzeb może być on przystosowany do połączenia bezpośrednio z rurką tracheostomijną lub – jeśli u pacjenta stosowana jest wentylacja mechaniczna – wpina się go w przewód biegnący do respiratora.
Co najpierw – inhalacje czy syrop?
Najpierw zawsze stosujemy inhalacje, a dopiero później syrop. Nebulizacja działa bezpośrednio w drogach oddechowych, więc jej efekt będzie znacznie szybszy. Dodatkowo syropy mogą mieć różne działanie, nie tylko wykrztuśne lub przeciwkaszlowe, ale też powlekające błonę śluzową gardła. Dlatego powinny być aplikowane jako ostatnie, żeby ich kojący efekt utrzymał się jak najdłużej.
Częste błędy przy inhalacji i jak ich unikać?
Błędy podczas inhalacji mogą osłabić ich skuteczność, a tym samym wydłużyć czas trwania choroby. Spójrz, na co warto szczególnie zwrócić uwagę:
- zbyt płytkie oddechy – mogą one sprawić, że inhalowany płyn nie dotrze odpowiednio głęboko, a zamiast tego osadzi się głównie na śluzówce nosa, jamy ustnej i gardła. W czasie inhalacji skup się na właściwym oddychaniu – głębokim i miarowym;
- nieodpowiednia pozycja – nieprawidłowe ułożenie ciała, np. na leżąco, może utrudniać dotarcie składników aktywnych do dróg oddechowych. Nebulizację najlepiej wykonywać na siedząco i z lekko odchyloną głową;
- niewłaściwe użytkowanie urządzenia – czyszczenie inhalatora po każdej nebulizacji może wydawać się żmudne, jednak to niezbędna czynność. Brudna maseczka czy ustnik stają się siedliskiem dla drobnoustrojów, których wdychanie może prowadzić do zakażenia dróg oddechowych. Dlatego zawsze stosuj się do zaleceń zawartych w instrukcji obsługi inhalatora,
- zastosowanie preparatu, który nie jest przeznaczony do inhalatora – pamiętaj, że niektóre typy urządzeń nie nadają się do inhalacji wszystkich dostępnych w aptekach preparatów. Przed nebulizacją zapoznaj się z instrukcją obsługi, co pozwoli Ci uniknąć ewentualnego błędu.
Inhalacje w ciąży
Inhalacje w ciąży to bezpieczny i skuteczny sposób łagodzenia objawów infekcji dróg oddechowych. Jest dobrą alternatywą dla wielu leków doustnych, których przyszłe mamy nie mogą przyjmować.
Przed przeprowadzeniem zabiegu sprawdź jednak w ulotce, czy wybrany przez Ciebie preparat może być stosowany u kobiet ciężarnych. Chociaż większość dostępnych bez recepty ampułek nie jest przeciwwskazana dla przyszłych mam, istnieją pewne wyjątki, do których należy np. N-acetylocysteina.
Podstawowe ampułki do inhalacji, np. z solą fizjologiczną i hipertoniczną, a także z dodatkiem kwasu hialuronowego i ektoiny, mogą być stosowane w ciąży. W razie wątpliwości poproś farmaceutę o dobór odpowiedniego i bezpiecznego dla Ciebie preparatu.
Inhalacje u dzieci
Często rodzice zastanawiają się, od kiedy można robić inhalacje niemowlakowi. Nebulizacje są bezpieczne dla maluchów już od 1. dnia życia, więc jeśli tylko zachodzi taka konieczność, możesz je wykonać. Są one stosowane nie tylko w łagodzeniu objawów infekcji dróg oddechowych, ale też do leczenia chorób przewlekłych, takich jak astma czy alergia.
Utrzymanie kilkulatka w bezruchu przez 15 minut bywa sporym problemem, jednak pomóc może w tym jakiś rozpraszacz uwagi, np. bajka. Nie zmuszaj dziecka do inhalacji, żeby nie kojarzyły mu się z czymś nieprzyjemnym. Zabieg przeprowadzaj wtedy, gdy maluch jest spokojny.
Jeśli nie ma innej możliwości, możesz wykonać dziecku inhalacje w nocy podczas snu, choć ogólnie są one niewskazane. Żeby zwiększyć skuteczność zabiegu, postaraj się ułożyć dziecko w pozycji półleżącej. Inhalator postaw jak najdalej od łóżka, żeby hałas nie obudził małego pacjenta.
Dowiedz się więcej: Nebu-dose do inhalacji – zielone czy niebieskie?
Kiedy nie wykonywać inhalacji?
Chociaż inhalacje to bezpieczna i uniwersalna metoda leczenia, w kilku przypadkach jest zona niewskazana. Należą do nich np.:
- gruźlica,
- nowotwory dróg oddechowych,
- niewydolność oddechowa,
- krwioplucie.
Domowe inhalacje
A co zrobić, jeśli nie posiadasz inhalatora? Możesz wykonać wtedy inhalacje tradycyjną metodą, czyli tzw. parówkę. Do naczynia z gorącą wodą dodaj sól kuchenną w proporcji: 1 łyżka soli na 1 litr wody. Następnie pochyl się nad powstałym roztworem i przykryj głowę ręcznikiem. Wdychaj powstającą parę przez ok. 10 minut.
Do parówki można dodać także kilka kropli olejków eterycznych, np. tymiankowego, eukaliptusowego czy z drzewa herbacianego, które działają odkażająco i nasilają produkcję wodnistej wydzieliny upłynniającej śluz. Podczas inhalacji bez inhalatora uważaj, żeby nie poparzyć się gorącą parą wodną.
Może zainteresować Cię także: Inhalacje na zatoki. Skuteczne metody leczenia i ulga w objawach.
