- Inhalacje to skuteczna i prosta w wykonaniu metoda łagodzenia kaszlu suchego i mokrego.
- W przypadku kaszlu suchego nawilżają błonę śluzową, łagodzą podrażnienia i ułatwiają regenerację.
- Do inhalacji przy suchym kaszlu najczęściej stosuje się sól fizjologiczną lub roztwory wzbogacone w ektoinę i kwas hialuronowy, które intensywnie nawilżają łagodząc tym samym powstały stan zapalny.
- Inhalacje na kaszel mokry pomagają upłynnić gęstą wydzielinę w oskrzelach, co ułatwia odkrztuszanie. W tym celu używa się roztworów hipertonicznych, które zmniejszają obrzęk i wspomagają oczyszczanie dróg oddechowych.
- Sprawdź, co stosować do inhalacji na kaszel suchy i mokry.
Czy inhalacje na kaszel pomagają?
Tak, inhalacje (inaczej nebulizacje) mogą złagodzić zarówno suchy, jak i mokry kaszel. Są skuteczne niezależnie od jego przyczyny, dlatego stosuje się je nie tylko podczas infekcji, ale także w leczeniu alergii, astmy, mukowiscydozy czy przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP).
Bardzo ważny jest dobór inhalacji na kaszel do jego rodzaju. Inny efekt chcemy uzyskać w przypadku nagromadzenia w drogach oddechowych gęstej wydzieliny, a inny, jeśli śluzówka jest wysuszona i podrażniona suchym kaszlem. W każdym z tych przypadków nebulizacje przyniosą ulgę, jednak odbędzie się to na różne sposoby.
Kaszel mokry czy suchy?
Odruch kaszlowy ma na celu oczyszczenie dróg oddechowych z czynników drażniących, takich jak pył, dym czy ciało obce. Z kolei podczas infekcji wywołać może go rozwijający się stan zapalny, a także produkowany pod jego wpływem nadmiar wydzieliny.
W zależności od tego, czy w oskrzelach pojawia się dodatkowy śluz, rozróżniamy kaszel suchy i mokry. W przypadku kaszlu suchego ilość wydzieliny w drogach oddechowych pozostaje bez zmian. Wtedy za podrażnienie odpowiada sam stan zapalny, a kaszel jest nieproduktywny, szczekający i męczący.
Nie przynosi on żadnych korzyści, ponieważ w oskrzelach nie ma nic, co wymagałoby odkrztuszenia. Zamiast tego ten rodzaj kaszlu dodatkowo podrażnia i wysusza delikatną śluzówkę dróg oddechowych. Często występuje w formie napadów, które mogą być bardziej nasilone wieczorem.
Z kolei kaszel mokry pojawia się wtedy, gdy w oskrzelach gromadzi się nadmiar wydzieliny. Do jej nadprodukcji dochodzi zwykle po kilku dniach infekcji, w wyniku stale rozwijającego się stanu zapalnego. Śluz jest gęsty i kleisty, przez co oblepia nabłonek dróg oddechowych i upośledza naturalne mechanizmy ich oczyszczania, a także wywołuje odruch odkrztuszania.
Ten rodzaj kaszlu jest głębszy i mniej męczący niż suchy. Zwykle nasila się w pierwszej połowie dnia, ponieważ przez noc w oskrzelach gromadzi się większą ilość wydzieliny. Podczas kasłania dość wyraźnie słychać próby jej wykrztuszenia, chociaż mogą one przeplatać się kasłaniem „na sucho”.
Inhalacje na kaszel suchy
Celem inhalacji na kaszel suchy jest złagodzenie podrażnień, jakich doznała śluzówka dróg oddechowych w wyniku infekcji. Są one spowodowane kilkoma czynnikami, m.in. stanem zapalnym, suchym powietrzem, wdychanymi substancjami drażniącymi, a także samym odruchem kaszlowym.
Dodatkowo podczas choroby błona śluzowa mocno wysycha, zwłaszcza w sezonie grzewczym, kiedy powietrze w mieszkaniu ma niską wilgotność. Zła kondycja nabłonka dróg oddechowych przekłada się na osłabienie bariery ochronnej przed patogenami, a także na zaburzenie jego fizjologicznych funkcji. Dlatego inhalacje na suchy kaszel, poprzez nawilżanie i oczyszczanie dróg oddechowych, a także łagodzenie jej podrażnień, pomagają przywrócić jej prawidłowe działanie.
Z czego inhalacje na kaszel suchy?
Niektóre preparaty do inhalacji na kaszel są dostępne wyłącznie na receptę, m.in. sterydy o działaniu przeciwzapalnym czy środki rozszerzające oskrzela. Są one stosowane w poważniejszych chorobach dróg oddechowych jak np. zapalenie oskrzeli. Na szczęście dostępne są także inhalacje na kaszel bez recepty. To preparaty, które wspomagają leczenie infekcji o łagodnym przebiegu, w których niepotrzebne jest stosowanie silnych leków.
Do inhalacji na kaszel suchy wykorzystuje się roztwory izotoniczne, czyli o takim samym stężeniu, jak płyny w komórkach organizmu. Podstawowym przedstawicielem tego typu płynów do nebulizacji jest sól fizjologiczna, czyli wodny roztwór chlorku sodu o stężeniu 0,9%. Ponadto ampułki do inhalacji mogą zawierać dodatkowe składniki, które wzmacniają lub uzupełniają działanie soli fizjologicznej, np. ektoinę czy kwas hialuronowy.
Sól fizjologiczna na kaszel suchy
Ampułki z solą fizjologiczną mają wiele zastosowań w medycynie, a jednym z nich są inhalacje na suchy kaszel. Kompatybilność tego izotonicznego roztworu z płynami wewnątrz komórek nabłonka dróg oddechowych sprawia, że działa on nawilżająco i łagodząco. W ten sposób zmniejsza podrażnienie śluzówki i wspomaga jej regenerację.
Inhalacje z soli fizjologicznej na kaszel suchy mogą działać jeszcze skuteczniej, jeśli są wzbogacone we wspomniane wcześniej składniki:
- kwas hialuronowy – jego cząsteczki mają zdolność do wiązania dużych ilości wody, znacznie przekraczających ich własną masę. Dlatego wykazuje on silne działanie nawilżające, nieocenione w przypadku wysuszonej i podrażnionej śluzówki dróg oddechowych;
- ektoinę – to substancja naturalnego pochodzenia, która stabilizuje błony komórkowe i działa przeciwzapalnie. Dzięki temu wspomaga leczenie infekcji i wzmacnia barierę ochronną śluzówki dróg oddechowych. Dodatkowo wiąże wodę podobnie jak kwas hialuronowy, więc działa także nawilżająco.
Roztwór soli morskiej z ektoiną
Alternatywą dla inhalacji z soli fizjologicznej na kaszel suchy są nebulizacje przy użyciu roztworu soli morskiej z dodatkiem ektoiny. Zawiera on takie samo stężenie chlorku sodu, jednak dodatkowo wzbogacony jest w inne minerały, naturalnie występujące w wodzie morskiej. Dodatek ektoiny potęguje efekt nawilżania, uzyskiwany podczas inhalacji roztworem soli morskiej.
Dowiedz się więcej: Ectodose roztwór do inhalacji z ektoiną bez recepty, nowe opakowanie
Inhalacje na kaszel mokry
Nebulizacje to jeden z najskuteczniejszych sposobów łagodzenia mokrego kaszlu. Jest też świetnym rozwiązaniem dla niemowląt, kobiet w ciąży czy pacjentów cierpiących na choroby przewlekłe – w takich grupach niektóre leki wykrztuśne są przeciwwskazane. Inhalacje na odkrztuszanie dostępne bez recepty mają na tyle delikatne działanie, że mogą być bezpiecznie stosowane u zdecydowanej większości pacjentów.
Z czego inhalacje na kaszel mokry?
Celem inhalacji na kaszel mokry również jest nawilżenie dróg oddechowych, ponieważ dodatek wody upłynnia zalegającą w nich, gęstą wydzielinę. Jednak to nie jedyny efekt, jaki chcemy uzyskać podczas tego zabiegu.
Żeby ułatwić odkrztuszanie, inhalacje na kaszel mokry wykonywane są przy pomocy hipertonicznego roztworu chlorku sodu, którego stężenie wynosi zwykle ok. 1,5-3%. Jego aplikacja do dróg oddechowych generuje różnicę stężeń pomiędzy środowiskiem wewnątrz i na zewnątrz nabłonka dróg oddechowych. W jej wyniku woda wycieka z komórek do bardziej nasyconego środowiska, czyli światła oskrzeli. W ten sposób inhalacje na kaszel z hipertonicznego roztworu chlorku sodu nie tylko upłynniają wydzielinę w oskrzelach, ale też zmniejszają obrzęk śluzówki.
Sól hipertoniczna na kaszel mokry
Tak jak w przypadku inhalacji z soli fizjologicznej na kaszel, także hipertoniczne roztwory chlorku sodu są dostępne w różnych wariantach. Przede wszystkim możesz spotkać się z dwoma stężeniami soli.
Ampułki zawierające 1,5% roztwór NaCl przeznaczone są dla niemowląt i małych dzieci, a także w przypadku niewielkiego nasilenia objawów. Mają nieco słabsze działanie, które w zupełności wystarczy przy schorzeniach o lekkim przebiegu. Jednak najczęściej występujące stężenie chlorku sodu w inhalacjach to 3% – jest ono skuteczne w przypadku większych ilości wydzieliny zalegających w drogach oddechowych.
Hipertoniczne roztwory soli również mogą być wzbogacone w składniki wzmacniające i uzupełniające ich działanie. W aptekach znajdziesz je z dodatkiem kwasu hialuronowego, którego działanie nawilżające nasila upłynnienie wydzieliny. Dostępne są także w połączeniu z ektoiną, której właściwości przeciwzapalne i stabilizujące wspomagają walkę z infekcją.
Sól izotoniczna z ektoiną na kaszel mokry
Połączenie izotonicznego roztworu soli z ektoiną jest zwykle stosowane w kaszlu suchym, jednak może pomóc także w przypadku mokrego, chociaż nie działa bezpośrednio. Sól izotoniczna nawilża drogi oddechowe, przez co upłynnia zalegający w nich śluz. Z kolei działanie przeciwzapalne i ochronne ektoiny zmniejsza podrażnienia błony śluzowej i przyspiesza jej regenerację. Dzięki temu nebulizacje wspierają organizm w walce z infekcją oraz wspomagają oczyszczanie dróg oddechowych.
N-acetylocysteina na kaszel mokry
Inhalacje na kaszel mokry mogą być wykonywane z N-acetylocysteiny. To substancja o silnym działaniu mukolitycznym, która wpływa bezpośrednio na wydzielinę oskrzelową. N-aceytolocysteina rozcina obecne w niej wiązania siarczkowe, które odpowiadają za jej gęstą, lepką konsystencję. Dzięki temu śluz nie oblepia nabłonka dróg oddechowych i jest łatwiejszy do odkrztuszenia.
Oprócz tego N-acetylocysteina wpływa na obniżenie produkcji wydzieliny stymulowanej przez zakażenie bakteryjne. Działa też antyoksydacyjnie oraz zmniejsza przyczepność bakterii do nabłonka dróg oddechowych.
Ponieważ N-acetylocysteina to dość silnie działająca substancja, może być stosowana u dzieci od 2 roku życia. Niewskazana jest u kobiet w ciąży, ponieważ brakuje badań potwierdzających jej bezpieczeństwo w tej grupie pacjentek. Jej stosowanie jest możliwe jedynie wtedy, gdy zaleci je lekarz, jednak musi odbywać się pod jego bezpośrednim nadzorem.
Inhalacje na kaszel astmatyczny
Inhalacje na kaszel z dodatkiem ektoiny są z powodzeniem wykorzystywane w leczeniu nie tylko infekcji, ale także chorób przewlekłych dróg oddechowych, np. astmy. Choroba ta ma podłoże zapalne, a towarzyszący jej kaszel jest zazwyczaj suchy i nasila się zwłaszcza w nocy oraz nad ranem.
Astma wiąże się z nadreaktywnością oskrzeli, w wyniku której dochodzi do podrażnienia dróg oddechowych przez czynniki, które normalnie nie wywołałyby takiej reakcji. To prowadzi do skurczu mięśni gładkich oskrzeli oraz rozwoju przewlekłego stanu zapalnego, który podrażnia drogi oddechowe i generuje odruch kaszlowy.
Leczenie astmy obejmuje leki na receptę – zarówno podawane wziewnie, jak i doustnie. Terapię można uzupełnić preparatami do inhalacji na kaszel z dodatkiem ektoiny, np. na bazie izotonicznej soli morskiej lub soli fizjologicznej. Substancja ta, poprzez swoje działanie przeciwzapalne oraz stabilizujące błony komórkowe, pomoże zmniejszyć nadreaktywność oskrzeli i złagodzić objawy astmy.
Dowiedz się więcej: Z czego inhalacje na astmę u dziecka?
Inhalacje na kaszel krtaniowy
Jeśli infekcja obejmie krtań oraz struny głosowe może dojść do ich podrażnienia i obrzęku. Rozwija się wtedy kaszel o dużym natężeniu, który zwykle jest suchy oraz szczekający. Z czasem może też dojść do nadprodukcji wydzieliny w oskrzelach i potrzeby jej odkrztuszenia.
Podczas zapalenia krtani rodzaj ampułek do nebulizacji warto dobrać do aktualnie występujących objawów. Na początku zastosuj silnie nawilżające inhalacje z soli fizjologicznej z dodatkiem ektoiny i kwasu hialuronowego. W ten sposób nawilżysz drogi oddechowe i złagodzisz ich podrażnienia wywołane męczącym kaszlem.
Kiedy w oskrzelach pojawi się nadmiar wydzieliny, którą trzeba odkrztusić, zamień roztwór izotoniczny na hipertoniczny. Upłynni on gęsty śluz i ułatwi oczyszczanie dróg oddechowych. Zmniejszy też obrzęk i podrażnienie śluzówki, które wywołują uciążliwy kaszel.
Inhalacje na kaszel alergiczny
Alergia to również choroba o podłożu zapalnym. Dlatego w łagodzeniu jej objawów świetnie sprawdzają się inhalacje z ektoiną, która ma działanie przeciwzapalne oraz stabilizujące błony komórkowe. W ten sposób możesz wzmocnić barierę ochronną śluzówki dróg oddechowych i osłabić działanie alergenów. Dodatkowo ektoina łagodzi wywołany przez kontakt z czynnikami drażniącymi stan zapalny.
W leczeniu alergii zwykle stosowane są ampułki do inhalacji o stężeniu izotonicznym, np. z soli fizjologicznej lub soli morskiej. Jeśli jednak w twoich drogach oddechowych obecna jest duża ilość wydzieliny, którą trudno ci odkrztusić, możesz skorzystać także z hipertonicznych roztworów chlorku sodu z dodatkiem ektoiny.
Inhalacje na kaszel u dziecka
Inhalacje na kaszel u dzieci to bezpieczna i skuteczna metoda leczenia infekcji dróg oddechowych. W przeciwieństwie do większości leków doustnych mogą być stosowane już od 1. dnia życia. Sprawdzą się także jako uzupełnienie leczenia starszych pociech.
Jak dobrać bezpieczne inhalacje na kaszel dla dziecka rocznego lub młodszego? Przede wszystkim zawsze sprawdź w ulotce, kto może stosować dany preparat. Chociaż większość ampułek nie ma ograniczeń wiekowych, to w niektórych przypadkach ich aplikacja jest przeciwwskazana dla najmłodszych pacjentów.
Zarówno roztwory izotoniczne, jak i hipertoniczne chlorku sodu mogą być podawane maluchom od 1. dnia życia. Także dodatkowe składniki, takie jak kwas hialuronowy czy ektoina, są bezpieczne dla pacjentów niezależnie od ich wieku. Zachowaj ostrożność w przypadku N-acetylocysteiny, która dobrze sprawdza się w inhalacjach na kaszel u dziecka powyżej 2. roku życia, jednak nie powinna być stosowana u młodszych pacjentów.
Każdą infekcję dróg oddechowych u malucha warto leczyć w porozumieniu z lekarzem. Schorzenia o lekkim przebiegu zwykle udaje się złagodzić domowymi metodami, jednak jeśli objawy są mocno nasilone, konieczne może być podanie leków na receptę. Inhalacje na duszący kaszel u dziecka zwykle bazują na preparatach rozszerzających oskrzela oraz sterydach o działaniu przeciwzapalnym. Terapię możesz wspomóc przy pomocy ampułek do nebulizacji dostępnych bez recepty, jednak w tej sytuacji należy skonsultować ich stosowanie z lekarzem.
Inhalacje na kaszel w ciąży
W ciąży nawet niewielka infekcja niepokoi przyszłe mamy, ponieważ większość leków na powszechne objawy przeziębienia nie może być przez nie stosowana. Na szczęście nebulizacje to bezpieczna alternatywa dla preparatów doustnych łagodzących oba rodzaje kaszlu.
W każdym trymestrze możesz zastosować zarówno roztwory izotoniczne, jak i hipertoniczne, a także ampułki z dodatkiem kwasu hialuronowego i ektoiny. W przypadku lekkich dolegliwości warto skorzystać z dostępnych bez recepty łagodnych i skutecznych metod leczenia.
Jednak silniejsze objawy mogą wymagać leków na receptę, o których zastosowaniu decyduje lekarz. Dlatego inhalacje na kaszel w ciąży wykonuj porozumieniu z lekarzem, który w razie potrzeby wdroży odpowiednie do sytuacji leczenie.
Dowiedz się więcej: Inahalcje na zatoki w ciąży – co można stosować bezpiecznie?
Jak zrobić inhalacje na kaszel?
Do wykonania inhalacji na kaszel inhalatorem pneumatyczno-tłokowym (nazywanym też kompresorowym) potrzebujesz takich elementów jak:
- kompresor – to największy element inhalatora, czyli urządzenie, które spręża powietrze;
- rurka – transportuje sprężone powietrze z kompresora do nebulizatora;
- nebulizator – to do niego wlewasz zawartość ampułki. Pod wpływem docierającego z kompresora strumienia powietrza płyn zmienia się w delikatną mgiełkę;
- ustnik lub maseczkę na twarz – element ten łączy się bezpośrednio z nebulizatorem i dostarcza inhalowany preparat prosto do jamy ustnej;
- ampułkę do inhalacji – wybierz odpowiednią do aktualnie występującego rodzaju kaszlu.
Nebulizacja to prosty zabieg, który wymaga zaledwie kilkunastu minut wolnego czasu. Zanim do niego przystąpisz, upewnij się, czy wszystkie elementy inhalatora są czyste i nieuszkodzone.
Jak prawidłowo wykonać inhalację na kaszel?
- Podepnij kompresor do prądu, przymocuj do niego rurkę, a na jej drugim końcu podłącz nebulizator.
- Wlej płyn z ampułki do nebulizatora i zamknij wieczko. Od tej chwili musisz stale trzymać go w pozycji pionowej.
- Podłącz nebulizator do wybranego elementu na twarz. Jeśli wybierzesz ustnik, obejmij go szczelnie wargami. Z kolei w przypadku maseczki upewnij się, że dokładnie przylega ona do skóry twarzy.
- Włącz inhalator. Kiedy zauważysz w nebulizatorze mgiełkę, zacznij oddychać głęboko i miarowo.
- Inhalacja potrwa ok. 10-15 minut. Jej koniec zwiastuje bulgotanie resztek roztworu na dnie nebulizatora, a także brak widocznej mgiełki.
- Po zabiegu rozłącz wszystkie elementy urządzenia. Następnie umyj nebulizator i maskę lub ustnik zgodnie z instrukcją producenta inhalatora.
Inhalacje na kaszel – jak oddychać?
W czasie inhalacji na kaszel oddychaj miarowo i spokojnie. Po każdym wdechu możesz lekko przytrzymać powietrze w płucach, żeby składniki aktywne dostały się dalej w głąb dróg oddechowych. W razie potrzeby, jeśli odczujesz zmęczenie takim uważnym sposobem oddychania, zrób sobie krótką przerwę.
Inhalacje na kaszel zawsze wykonuj, oddychając przez usta. Osoby dorosłe oraz starsze dzieci powinny robić to przez ustnik, a maluchy za pomocą maseczki.
Inhalacje na kaszel jak często?
Częstotliwość inhalacji na kaszel bez recepty w dużej mierze zależy od jego nasilenia, a także rodzaju użytego preparatu. Zazwyczaj można je bezpiecznie wykonywać od 2 do 4 razy na dobę. W razie wątpliwości sprawdź zalecenia na opakowaniu lub stosuj się do dawkowania określonego przez lekarza.
Inhalacje na kaszel – jak długo?
Podczas infekcji inhalacje na kaszel możesz stosować aż do ustąpienia objawów, zwykle kilka lub kilkanaście dni. Z kolei choroby przewlekłe, takie jak astma czy alergia, wymagają długotrwałej terapii. W takiej sytuacji inhalacje na kaszel bez recepty mogą być stosowane przez dłuższy czas, jednak leczenie musi być prowadzone przez lekarza.
Inhalacje na kaszel przed snem
Inhalacje na kaszel mokry mogą pobudzić drogi oddechowe, przez co nie są zalecane bezpośrednio przed snem. Zazwyczaj wykonuje się je najpóźniej 3-4 godziny przed planowanym zaśnięciem. To istotne zwłaszcza w przypadku wykorzystania hipertonicznych roztworów chlorku sodu, które upłynniają wydzielinę oskrzelową i nasilają jej odkrztuszanie.
Z tego samego powodu nie zaleca się inhalacji na kaszel mokry w nocy. Jednak zabieg ten jest czasem stosowany przez rodziców niemowląt, u których inne sposoby jego wykonania zawiodły. Jeśli dziecko jest rozdrażnione, niespokojne i nie pozwala zrobić sobie inhalacji na kaszel w ciągu dnia, alternatywą jest nebulizacja w nocy.
Kiedy maluch zaśnie i zacznie spokojnie oddychać, nałóż mu delikatnie maseczkę na twarz i rozpocznij inhalację. Przed snem przygotuj się do tego zabiegu – umieść nebulizator koło łóżka, ale jak najdalej od głowy malucha, żeby nie obudził go hałas.
Czy inhalacje na kaszel mogą zaszkodzić?
Ampułki do inhalacji dostępne bez recepty działają łagodnie i zwykle nie wywołują żadnych niepożądanych efektów. Jednak w rzadkich przypadkach może dojść do wystąpienia skutków ubocznych, np. alergii na składniki danego preparatu.
Ponadto niewłaściwe wykonanie inhalacji na kaszel również może przyczynić się do wystąpienia powikłań. Jeśli będziesz stosować je zbyt często lub w dawkach większych niż zalecane przez producenta, istnieje ryzyko podrażnienia dróg oddechowych. Z kolei niewłaściwe czyszczenie inhalatora może spowodować rozwój drobnoustrojów, które podczas zabiegu dostaną się do dróg oddechowych i wywołają zakażenie.
Duszący kaszel po inhalacji
U pacjentów o bardzo wrażliwych drogach oddechowych inhalacje mogą nadmiernie je pobudzić, a nawet wywołać skurcz oskrzeli i uporczywy, duszący kaszel. W takiej sytuacji natychmiast przerwij nebulizację. Objawy te zwykle ustępują samoistnie, jeśli jednak nie znikną, skonsultuj się z lekarzem.
Przeciwwskazania do inhalacji na kaszel
Inhalacje na kaszel bez recepty świetnie sprawdzają się w leczeniu zarówno przewlekłych chorób dróg oddechowych, jak i infekcji sezonowych. Jednak w niektórych przypadkach ta metoda terapii jest niewskazana. Dotyczy to pacjentów cierpiących m.in. na:
- gruźlicę,
- skurcz oskrzeli,
- krwioplucie,
- niewydolność oddechową,
- nowotwory dróg oddechowych.
Ponadto wykonywane w domu inhalacje na kaszel są przeciwwskazane w przypadku uczulenia na którykolwiek ze składników wybranych ampułek. Dlatego przed zastosowaniem nowego preparatu zawsze dokładnie przeczytać ulotkę i zwróć uwagę na jego skład oraz wskazówki producenta.
Może zainteresować Cię także: Płukanie zatok w domu. Co do płukania zatok?