- Przy wyborze inhalatora dla dzieci i dorosłych warto kierować się częstotliwością użytkowania, typem schorzeń, wiekiem oraz preferencjami użytkownika.
- Nebulizator to część inhalatora, która zamienia roztwór do inhalacji w delikatną mgiełkę.
- Wyróżnia się inhalatory siateczkowe, tłokowe (kompresorowe) oraz ultradźwiękowe, różniące się sposobem wytwarzania aerozolu.
- Inhalatory tłokowe są uniwersalne, trwałe i skuteczne nawet przy gęstszych preparatach, siateczkowe są ciche i przenośne, idealne dla dzieci i osób aktywnych. Inhalatory ultradźwiękowe, choć szybkie, są mniej uniwersalne i nie nadają się do niektórych leków.
- Sprawdź, jakie produkty możesz stosować do inhalacji.
Inhalator co to jest?
Inhalator to urządzenie służące do inhalacji, czyli wziewnego podawania leków i roztworów do inhalacji dostępnych bez recepty. W zależności od rodzaju inhalatora składniki aktywne mogą być uwalniane w postaci aerozolu (mgiełki) lub suchego proszku. Dzięki inhalacjom docierają do górnych lub dolnych dróg oddechowych, łagodząc objawy takie jak: katar, kaszel, duszności i inne dolegliwości oddechowe.
Wyróżnia się kilka rodzajów inhalatorów:
- inhalatory z nebulizatorami,
- inhalatory proszkowe,
- inhalatory ciśnieniowe.
Czym się różni inhalator od nebulizatora?
Nebulizator jest częścią inhalatora – to mały pojemniczek, w którym płyn przekształcany jest w aerozol. Im mniejsze cząsteczki go tworzą, tym głębiej mogą dotrzeć w obrębie układu oddechowego. To dlatego nebulizacja jest wysoce skuteczna – choć w pewnym stopniu zależy to od rodzaju inhalatora i jego parametrów technicznych (co omawiamy poniżej).
Nebulizatory niosą pomoc w łagodzeniu objawów różnych chorób oddechowych. Pomagają przy przeziębieniu i innych infekcjach dróg oddechowych, są przydatne w leczeniu alergii i astmy. Nebulizacje zaleca się też profilaktycznie.
Zapamiętaj! Inhalator to każde urządzenie, które umożliwia wziewne podanie preparatu, a nebulizator to część inhalatora.
Od kiedy można stosować inhalator?
Inhalator z nebulizatorem można stosować od pierwszych dni życia dziecka (wyjątkiem jest inhalator ultradźwiękowy niezalecany niemowlętom). Nebulizacja, jako metoda aerozoloterapii, jest bardzo bezpieczna, dlatego w jej stosowaniu nie ma ograniczeń wiekowych.
Inaczej jest z preparatami do inhalacji, a zwłaszcza lekami wziewnymi, które mają konkretne przeznaczenie i określoną grupę przeciwwskazań. Należy stosować je zgodnie ze wskazaniami lekarza bądź informacjami zawartymi w ulotce.
Jakie są rodzaje inhalatorów z nebulizatorami?
Istnieją trzy rodzaje inhalatorów z nebulizatorami:
- inhalator tłokowy (kompresorowy, pneumatyczny),
- inhalator siateczkowy,
- inhalator ultradźwiękowy.
Każdy z nich ma inne właściwości i zastosowanie. Ważne jest, aby dobrać odpowiedni model do rodzaju płynów, które będą używane do nebulizacji.
Inhalator tłokowy
Inhalator tłokowy rozbija cząsteczki płynu z pomocą sprężonego powietrza. Jest najstarszym rodzajem inhalatora z nebulizatorem. Jednocześnie to wciąż najbardziej popularny i najczęściej polecany sprzęt tego typu. Dlaczego?
Inhalator tłokowy ma szerokie zastosowanie i przystępną cenę. Można go kupić już za kilkadziesiąt złotych. Jest dość duży w porównaniu do innego rodzaju inhalatorów, ale nie na tyle, aby jego przechowywanie stanowiło większy problem.
Główną jego zaletą jest to, że nadaje się do podawania różnego rodzaju preparatów do nebulizacji – od roztworów z kwasem hialuronowym do leków wziewnych stosowanych w leczeniu astmy czy mukowiscydozy. Choć inhalatory tłokowe są inhalatorami najstarszego typu, aktualnie produkowane modele mają wiele nowoczesnych i bardzo przydatnych funkcji, jak regulacja wielkości cząsteczki czy powłoka antybakteryjna.
Inhalator tłokowy jest prosty w obsłudze. Jego czyszczenie nie zabiera dużo czasu, rzadko się psuje, a jeśli do tego dojdzie, z łatwością można wymienić zepsute części.
Zalety inhalatorów tłokowych:
- szerokie zastosowanie,
- dostępne w przystępnej cenie,
- proste w obsłudze,
- niezawodne.
Wady inhalatorów tłokowych:
- dość gabarytowe
- generują hałas (choć nie większy niż pralka).
Czym się różni inhalator tłokowy od kompresorowego?
Czym różni się inhalator tłokowy od kompresorowego? Tak naprawdę… niczym! Określenia „tłokowy”, „kompresorowy” i „pneumatyczny” to synonimy, które opisują ten sam rodzaj urządzenia. Wszystkie działają na tej samej zasadzie: wykorzystują sprężone powietrze do przekształcenia płynu w aerozol, który można wdychać podczas inhalacji.
Inhalator siateczkowy
Inhalator siateczkowy nazywany jest też membranowym lub meszowym (MESH). Wytwarza aerozol, przepuszczając płyn przez wibrującą siateczkę (membranę) o bardzo drobnych oczkach.
To urządzenie ma dwie główne zalety. Po pierwsze, przetwarza niemal cały roztwór na mgiełkę. Pod tym względem działa wydajniej niż zwykły inhalator tłokowy. Jest też w porównaniu do niego cichszy, bardziej poręczny i kompaktowy. To rodzaj inhalatora bezprzewodowego, który może zmieścić się w domowej apteczce, a w bagażu nie zajmie dużo miejsca, więc dobrze sprawdza się, jako nebulizator podróżny.
Istotną wadą jest ograniczone zastosowanie. Większość nebulizatorów siateczkowych nie przetwarza płynów o gęstości większej niż woda i nie można stosować w nich leków sterydowych, mukolitycznych, antybiotyków ani roztworów z kwasem hialuronowym.
Na rynku są wprawdzie modele przystosowane do podawania niektórych leków wziewnych, jednak trzeba zapłacić za nie więcej niż za podstawowe inhalatory tego rodzaju. Należy też wziąć pod uwagę awaryjność tych urządzeń.
Zalety inhalatorów siateczkowych:
- wydajne (przetwarzają niemal cały płyn w aerozol),
- kompaktowe,
- ciche.
Wady inhalatorów siateczkowych:
- ograniczone zastosowanie (wyłącznie określone roztwory),
- wymagają starannej konserwacji.
Inhalator ultradźwiękowy
Inhalator ultradźwiękowy wytwarza aerozol za pomocą fal dźwiękowych o wysokiej, niesłyszalnej dla człowieka częstotliwości. Niektóre modele łączą technologię ultradźwięków z systemem siateczkowym.
Inhalator ultradźwiękowy jest odpowiedni dla dorosłych i dzieci, ale dopiero od 1. roku życia. Pozwala na skuteczną i komfortową nebulizację. Jest mały, poręczny i cicho pracuje. Niestety, tak jak inhalator siateczkowy, ma ograniczone zastosowanie i przeważnie nie nadaje się do stosowania gęstych roztworów ani zawiesin. Nie można robić nim inhalacji z soli wzbogaconych kwasem hialuronowym. Minusem może okazać się też cena oraz awaryjność.
Zalety inhalatorów ultradźwiękowych:
- wydajne i skuteczne,
- bezprzewodowe i kompaktowe,
- zapewniają szybką i cichą nebulizację.
Wady inhalatorów ultradźwiękowych:
- ograniczone zastosowanie,
- wysoka cena.
Jak dobrać inhalator?
Zastanawiając się, jak dobrać inhalator, należy odpowiedzieć sobie na kilka podstawowych pytań:
- kto ma korzystać z nebulizatora (inhalator dla dzieci czy/i dorosłych)?
- co będziemy stosować do nebulizacji?
- potrzebny jest nebulizator podróżny czy domowy?
- ile chcemy zapłacić za nebulizator?
Inhalator tłokowy czy siateczkowy?
Najpopularniejszym rodzajem inhalatora jest inhalator tłokowy (pneumatyczny, kompresorowy). To urządzenie w dobrej cenie. Ma szerokie zastosowanie, umożliwia wykonywanie nebulizacji z różnych preparatów i jest odpowiednie dla każdego członka rodziny.
Inhalator tłokowy jest dość gabarytowy, ale bez trudu można znaleźć mu miejsce do przechowywania. Zdaniem niektórych głośno pracuje, ale powoduje hałas nie większy niż pralka czy suszarka do włosów.
Jeśli potrzebny jest inhalator dla dziecka wrażliwego na dźwięki, warto zastanowić się nad wyborem nebulizatora siateczkowego. Takie urządzenie pracuje ciszej niż klasyczne modele tłokowe, generuje <50 dB, co podnosi komfort nebulizacji.
Jeszcze jedną zaletą inhalatora siateczkowego jest mały rozmiar. Inhalatory siateczkowe, podobnie jak ultradźwiękowe, są mniejsze, lżejsze i bardziej poręczne od nebulizatorów tłokowych, przez co lepiej sprawdzają się w podróży. Przydatny może okazać się zwłaszcza nebulizator na baterie i/lub USB.
Podsumowując:
- jeśli potrzebujemy inhalatora dla dzieci i dorosłych, w którym będziemy mogli zastosować najróżniejsze preparaty do nebulizacji i który dostaniemy w dobrej cenie, wybierzmy inhalator tłokowy.
- Jeśli natomiast zależy nam na inhalatorze dla dziecka wymagającego, które źle znosi hałas albo interesuje nas nebulizator podróżny, rozejrzyjmy się za urządzeniem typu MESH lub ultradźwiękowym.
Jaki inhalator do Nebu-dose Hialuronic?
Optymalnym inhalatorem do Nebu-dose Hialuronic jest inhalator tłokowy (kompresorowy, pneumatyczny). Tego rodzaju urządzenie bez problemu przetwarza roztwór z kwasem hialuronowym w aerozol, umożliwiając skuteczną aerozoloterapię dróg oddechowych.
Im mocniejsze urządzenie, tym większa pewność, że inhalacja zadziała, jak trzeba. Najlepiej sprawdzą się więc nebulizatory tłokowe z mocnym kompresorem i dobrymi parametrami. Zawsze warto też sprawdzić w instrukcji obsługi urządzenia, czy jest odpowiednie do nebulizacji gęstszymi roztworami.
Na pewno preparaty soli z kwasem hialuronowym nie mogą być stosowane w inhalatorach siateczkowych – gęste cząsteczki nie przejdą przez sitko, mogą je zapchać i uszkodzić urządzenie.
Na jakie parametry inhalatora zwracać uwagę?
Oprócz rodzaju inhalatora istotne są parametry techniczne. Bez względu na to, czy zdecydowaliśmy się na nebulizator tłokowy czy siateczkowy, sprawdźmy specyfikację danego urządzenia, zwracając uwagę na:
- MMAD – ang. Mass Median Aerodynamic Diameter, to średnia wielkość cząsteczek aerozolu, podawana w mikrometrach (μm), optymalnie MMAD powinno wynosić 2-3 μm. Najlepiej, aby wartość MMAD miała wąski zakres. W przeciwnym razie urządzenie może pracować nieregularnie i nie zapewnić skutecznej terapii. Warto wybrać inhalator z regulacją wielkości cząsteczek, który pozwala dostosować zabieg do potrzeb:
– zapalenie zatok, gardła, nieżyt nosa – 10-8 μm;
– zapalenie tchawicy, krtani, oskrzeli – 8-5 μm;
– zapalenie oskrzeli i oskrzelików – 5-2 μm,
– zapalenie płuc – 2-0,5 μm.
- FPF – ang. Fine Partical Fraction, frakcja respirabilna, czyli zawartość procentowa cząsteczek o wielkości <5μm, tworzących aerozol. FPF jest obliczana zwykle na podstawie nebulizacji soli fizjologicznej i może się różnić w zależności od zastosowanych preparatów. W nowoczesnych nebulizatorach istnieje możliwość regulacji tego czynnika, optymalnie FPF powinna wynosić >70%.
- Rezydualna (martwa) objętość – określenie ilości płynu, która zostaje w nebulizatorze i nie przekształca się w aerozol. Potocznie mówi się, że to „strata leku”. Im mniejsza, tym bardziej wydajna nebulizacja. Optymalnie 0,2-0,5 ml. Wielu producentów nie podaje tej wartości.
- Przepływ gazu – przekłada się na czas trwania nebulizacji. Im szybszy przepływ, tym krótszy zabieg. Optymalnie powinien wynosić 8-16 l/min, ale należy go dostosować do wieku dziecka:
– maluchy poniżej 3. roku życia – przepływ gazu <5-6l/min,
– dzieci od 3. roku życia – przepływ gazu 6-10l/min
– nastolatki – przepływ gazu 10-16l/min.
- Tempo nebulizacji – czas, w którym dawka leku/płynu zmienia się w aerozol, optymalnie powinien wynosić 0,2-0,5 ml/min. Tempo nebulizacji jest szczególnie istotne, ponieważ inhalacja u dzieci powinna trwać 3-5 min, u dorosłych 10-15 min.
- Czas pracy inhalatora – ciągły lub przerywany, ta pierwsza opcja pozwala na wykonanie nebulizacji w dowolnym momencie i świetnie sprawdza się, gdy inhalacji potrzebuje kilku domowników, inhalatory pracujące w trybie przerywanym po pewnym czasie muszą być wyłączone, zwykle wymagają 30 min przerwy.
- Głośność pracy – inhalatory tłokowe generują hałas w granicach 50-65 dB, dla porównania lodówka wydaje dźwięki na poziomie 45 dB, suszarka do ubrań 65 dB, a mikser 70 dB. Znacznie ciszej pracują nebulizatory siateczkowe, najgłośniejsze z nich wytwarzają 50 dB.
- Dodatkowe funkcje – warto wybrać inhalator z regulacją wielkości cząsteczek i powłoką antyseptyczną. Przydatną funkcją jest samoczyszczenie i automatyczne wyłączanie. Praktyczne dodatki to etui i schowek na akcesoria.
- Zasilanie – inhalatory tłokowe zwykle są zasilane sieciowo, co czyni je dobrymi urządzeniami domowymi, jeśli jednak chcemy mieć nebulizator podróżny, wybierzmy inhalator na baterie i/lub USB.
- Dostępność części wymiennych – nebulizator każdego rodzaju ma wymienne filtry, ponadto po pewnym czasie może pojawić się potrzeba wymiany części eksploatacyjnych, czyli: nebulizatora, siateczki, przewodu powietrznego, maseczki, ustnika czy innych akcesoriów do inhalacji.
- Gwarancja – inhalator, jak każdy inny sprzęt, może się popsuć z przyczyn od nas niezależnych, dlatego warto wybierać urządzenie objęte gwarancją. Producenci oferują takie zabezpieczenie na okres 12, 24 lub 36 miesięcy; niektórzy zapewniają gwarancję dożywotnią. Gwarancja zwykle dotyczy samego „silnika” – kompresora inhalatora tłokowego lub głowicy inhalatora siateczkowego – nie obejmuje części eksploatacyjnych jak membrana, nebulizator czy maseczka.
Akcesoria do inhalatora
Większość inhalatorów ma w zestawie różne akcesoria do nebulizacji. Standardowo są to:
- zapasowe filtry,
- dwie maseczki – dla dorosłego i dla dziecka,
- ustnik i końcówka donosowa (tzw. widełki).
Inhalator z maską w odpowiednim rozmiarze stosujemy u małych dzieci do około 3. roku życia. Po tym czasie staramy się jak najszybciej przejść na nebulizacje z ustnikiem, zwłaszcza jeśli mają być stosowane w leczeniu dolnych dróg oddechowych.
- Inhalator z ustnikiem stosuje się w przypadku zapalenia oskrzeli, zapalenia płuc, a także zaostrzenia objawów alergii czy astmy.
- Końcówka do nosa jest pomocna przy nieżycie nosa i zapaleniu zatok.
Jeden inhalator może być stosowany przez kilku członków rodziny, ale z przyczyn higienicznych każdy powinien mieć swoje akcesoria do inhalacji. Warto więc dokupić dla rodzeństwa i rodziców osobne maseczki, końcówki do nosa oraz przewody powietrzne. Trzeba też pamiętać, aby wyraźnie zaznaczyć, co do kogo należy.
Inhalator dla niemowlaka może mieć w zestawie specjalny smoczek do nebulizacji. Przeważnie jednak odradza się jego stosowanie. Inhalacja ze smoczkiem jest mniej skuteczna niż inhalacja przez maseczkę, ponieważ wymusza oddychanie wyłącznie przez nos, a wówczas aerozol osiada na przewodach nosowych i nie dociera w głąb układu oddechowego. Do tego ssanie zwiększa produkcję śliny, więc inhalujące się ze smoczkiem dziecko połyka wraz ze śliną wdychaną mgiełką, która zamiast do płuc czy oskrzeli trafia do żołądka. Smoczek do inhalacji powinno się zatem traktować jako ostateczną pomoc w nebulizacji niemowlaka.
Obsługa inhalatora
Zasadniczo obsługa inhalatora nie jest skomplikowana. Wystarczy zapoznać się z instrukcją danego urządzenia, aby nauczyć się z niego korzystać. To jednak nie wszystko. Oprócz zaleceń producenta warto stosować się też do ogólnych zasad wykonywania nebulizacji, ponieważ tylko prawidłowo wykonany zabieg zapewnia skuteczną terapię.
Dowiedz się więcej: Zdrowa inhalacja – czego używać i jak ją właściwie przeprowadzić?
W tym miejscu dodamy tylko, że ważnym elementem obsługi inhalatora jest jego konserwacja. Regularna wymiana filtrów i innych części mocno eksploatowanych, zgodnie z zaleceniami producenta, to podstawa sprawnego działania urządzenia i efektywnie przeprowadzanej nebulizacji.
Jak używać inhalator z ustnikiem? Inhalator z ustnikiem może być stosowany od 3. roku życia lub wcześniej, o ile dziecko potrafi kontrolować wdechy i wykazuje gotowość do zrezygnowania z maseczki.
Inhalacja z ustnikiem odbywa się w sposób standardowy – tak jak w przypadku maseczki, która ma szczelnie przylegać do twarzy, także ustnik powinien być dokładnie otoczony przez usta. Dzięki temu ograniczamy ulatywanie aerozolu.
Podczas inhalacji z ustnikiem dziecko nie powinno rozmawiać, ale spokojnie, równomiernie oddychać, starając się w szczytowej fazie wdechu wstrzymać oddech.
Co można wlać do inhalatora zamiast soli fizjologicznej?
Sól fizjologiczna to roztwór chlorku sodu o stężeniu 0,9%, czyli takim, które odpowiada stężeniu płynów ustrojowych ludzkiego organizmu. To podstawowy preparat do inhalacji, który delikatnie nawilża i przepłukuje nos, poprawiając komfort oddychania.
Warto jednak wiedzieć, że roztwory chlorku sodu są dostępne w różnych stężeniach. Ponadto mogą być wzbogacone kwasem hialuronowym, ektoiną oraz innymi dodatkami. Kiedy je stosować?
Ampułki soli hipertonicznej są pomocne przy obfitym katarze i mokrym kaszlu. Roztwór chlorku sodu w stężeniu wyższym niż fizjologiczne upłynnia gęsty śluz i wspomaga odruch kaszlu. Można je stosować u dorosłych i dzieci, choć maluchom zaleca się tzw. roztwory lekko hipertoniczne (1,5% NaCl).
Dla osób wrażliwych, podatnych na podrażnienia śluzówki nosa, dobrym rozwiązaniem jest wykonywanie inhalacji preparatami z dodatkiem substancji nawilżających, jak kwas hialuronowy i ektoina. Preparaty z ektoiną pomagają zwłaszcza przy objawach alergii.
Do inhalacji stosuje się ponadto roztwory N-acetylocysteiny – to substancja mukolityczna o właściwościach wykrztuśnych, którą stosuje się w przypadku zapalenia zatok i innych infekcji przebiegających z bardzo gęstą, trudną do usunięcia wydzieliną.
Czy inhalator można kupić w aptece?
Tak, przeważnie inhalator w aptece stacjonarnej można dostać od ręki. Najbardziej dostępne są inhalatory tłokowe, ale w ofercie zdarzają się też inhalatory siateczkowe i ultradźwiękowe. W każdym przypadku jest to inhalator bez recepty – można go kupić samodzielnie, bez zalecenia lekarza.
Kupując nebulizator, warto wybrać urządzenie, które ściśle odpowiada naszym potrzebom i preferencjom. Dobrze zwrócić uwagę na parametry techniczne, które omówiliśmy wyżej. Jeśli w aptece nie ma akurat odpowiedniego modelu, warto zamówić go u farmaceuty albo poszukać online.
Ile kosztuje inhalator w aptece?
Inhalator w aptece kosztuje średnio 100-300 zł. Najtańszy jest inhalator tłokowy, najdroższy – ultradźwiękowy. Cena zależy od rodzaju urządzenia i jego funkcjonalności. Im bardziej nowoczesne modele i im więcej mają funkcji, tym więcej kosztują.
Klasyczny inhalator tłokowy możemy dostać już za 60 zł. Droższe jest urządzenie z regulacją wielkości cząstki. Więcej zapłacimy też za inhalator membranowy oraz inhalator przenośny – tu rachunek może wynosić 300-600 zł.
Warto zauważyć, że ten sam inhalator w aptece stacjonarnej i internetowej może mieć nieco inną cenę. Dlatego jeśli zależy nam na oszczędności, porównajmy koszty zakupu w różnych miejscach (przy zakupach online trzeba uwzględnić też koszt przesyłki).
Czym można zastąpić inhalator?
Nebulizacja jest niezastąpioną metodą aerozoloterapii. Odznacza się wysoką skutecznością i wysokim profilem bezpieczeństwa. Umożliwia precyzyjne działanie terapeutyczne, z którego mogą korzystać osoby w każdym wieku.
Inhalator umożliwia przeprowadzenie nebulizacji na różne sposoby (czy to przez mechanizm sprężonego powietrza, wibrującej membrany czy ultradźwięków), ale zawsze wywołuje ten sam efekt – wytwarza delikatną mgiełkę, która wnika do określonych pięter układu oddechowego.
Żadne inne urządzenie nie zapewni takiego efektu jak nebulizator – ani domowe inhalacje parowe, ani też nowoczesne nawilżacze powietrza. Działają one zupełnie inaczej, bardziej płytko, powierzchownie, więc nie są w stanie zapewnić tak skutecznej terapii jak nebulizator.
Inhalator w samolocie w bagażu podręcznym
Zasadniczo nie ma przeciwwskazań, aby przewozić inhalator w samolocie w bagażu podręcznym. Z przyczyn praktycznych najlepiej wybrać inhalator przenośny, który jest kompaktowy i nie zajmuje dużo miejsca. Dobrze też zapakować go w odpowiedni pokrowiec, który ułatwi transport i zabezpieczy przed ewentualnym uszkodzeniem.
Choć inhalatory to urządzenia medyczne, mogą na lotnisku być potraktowane jako zwykła elektronika, którą trzeba wyjąć z bagażu podczas kontroli bezpieczeństwa.
Zabierając do samolotu inhalator bezprzewodowy zasilany akumulatorem, warto wcześniej sprawdzić regulacje dotyczące przewozu baterii jonowo-litowych, ponieważ mogą być ograniczenia dotyczące ich pojemności.
Na taśmie bezpieczeństwa oprócz elektroniki trzeba położyć też wszystkie płyny, w tym roztwory do nebulizacji. W przypadku leków wziewnych najlepiej mieć ze sobą receptę lub zaświadczenie lekarskie, które ułatwi ich bezproblemowy przewóz. Wszelkie płyny, których łączna pojemność nie przekracza 1 l, powinny być zamknięte w odpowiednim pojemniku (np. woreczek strunowy).
Może zainteresować Cię także: Inhalacje – na czym polegają, kiedy i jak je wykonywać. Co do inhalacji? Wszystko, co musisz wiedzieć o inhalacjach
