Co to jest N-acetylocysteina (NAC)?

N-acetylocysteina (NAC) to acetylowany odpowiednik endogennego aminokwasu L-cysteiny. Od ponad 50 lat jest ceniona za właściwości mukolityczne (rozrzedzające wydzielinę w płucach), ale nie tylko.

Oprócz rozrzedzających gęstą wydzielinę właściwości acetylocysteina wykazuje także działanie:

  •   przeciwutleniające,
  •   zmniejszające przyczepność bakterii do nabłonka gardła,
  •   odtruwające w przypadku zatrucia paracetamolem.

Sterylny roztwór do zakraplania i nebulizacji z N-acetylocysteiną i hipertonicznym roztworem chlorku sodu (3% NaCl). Rozrzedza gęsty i lepki śluz dzięki fizycznemu i mechanicznemu działaniu jego składników.
To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
NAZWA WYROBU MEDYCZNEGO: Mufluil hipertonic. ZASTOSOWANIE: Wskazany w leczeniu chorób układu oddechowego charakteryzujących się nadmierną produkcją gęstej i lepkiej wydzieliny takich jak: ostre zapalenie oskrzeli, przewlekłe zapalenie oskrzeli i jego powikłania, rozedma płuc, mukowiscydoza, rozstrzenie oskrzeli, zapalenie zatok, wysiękowe zapalenie ucha. PODMIOT PROWADZĄCY REKLAMĘ: Solinea sp. z o.o. PRODUCENT: Pharma Line S.r.l.
Reklama

Jak działa N-acetylocysteina?

Większość zakażeń dróg oddechowych jest powodowana przez wirusy. Wówczas dochodzi do przekrwienia błony śluzowej, obrzęku i nadmiernego wydzielania śluzu o początkowo bezbarwnym zabarwieniu. W kolejnej fazie wydzielina zagęszcza się, a domieszka komórek złuszczonego nabłonka oddechowego oraz komórek odpornościowych powoduje zmianę koloru plwociny na żółto-zielony. Opisywana zmiana barwy jest często mylnie utożsamiana z nadkażeniem bakteryjnym, co przyczynia się do niepotrzebnego i pochopnego stosowania antybiotyków. Należy pamiętać, że niemal 90% infekcji górnych dróg oddechowych ma podłoże wirusowe. Wówczas stosuje się wyłącznie leczenie objawowe, kiedy to jedną ze strategii jest stosowanie leków rozrzedzających gęstą wydzielinę jak N-acetylocysteina.

W trakcie infekcji wydzielina w drogach oddechowych przybiera gęsty i lepki charakter. Aparat rzęskowo-śluzowy staje się niewystarczająco wydolny, przez co plwocina zalega w świetle drzewa oskrzelowego.
By rozrzedzić wydzielinę, koniecznie jest rozbijanie wiązań disiarczkowych pomiędzy cząsteczkami obecnymi w śluzie, a właśnie na takim mechanizmie opiera się działanie acetylocysteiny. Badania naukowe wykazały, że już 200 mg acetylocysteiny podawane 2 razy dziennie zmienia skład plwociny u pacjentów z przewlekłym zapaleniem oskrzeli. N-acetylocysteina pozwala na:

  •   zmniejszenie objętości odkrztuszanej wydzieliny,
  •   redukcję częstotliwości kaszlu,
  •   łatwiejsze odkrztuszanie plwociny,
  •   prawdopodobne skrócenie czasu trwania infekcji,
  •   łagodzenie objawów infekcji dróg oddechowych.

Właściwości leku dodatkowo wspierają leczenie infekcji bakteryjnych wywołanych zakażeniem dwoinki zapalenia płuc i pałeczki grypy poprzez zmniejszenie przyczepności drobnoustrojów do nabłonka gardła.

Ponadto przeciwutleniające właściwości acetylocysteiny są szczególnie cenione u pacjentów nałogowo palących tytoń. Wśród palaczy dochodzi do nadmiernej produkcji wolnych rodników w wyniku szkodliwego działania dymu papierosowego. Stosowanie acetylocysteiny nie tylko poprawia pracę aparatu rzęskowo-śluzowego, ale także chroni oskrzela przed szkodliwymi, wolnymi rodnikami.

Kiedy stosować NAC?

Wskazania do stosowania N-acetylocysteiny obejmują leczenie takich chorób, jak:

  • ostre zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych związane z wytwarzaniem gęstej wydzieliny
    — np. ostre zapalenie oskrzeli, zapalenie zatok, nieżyt nosa,
  • przewlekłe choroby dróg oddechowych związane z wydzielaniem śluzowej lub śluzowo-ropnej plwociny
    — np. przewlekłe zapalenie zatok czy oskrzeli, mukowiscydoza,
  • wysiękowe zapalenie ucha,
  • rozedma płuc,
  • rozstrzenie oskrzeli,
  • kaszel palacza.

Produkty z N-acetylocysteiną

N-acetylocysteina dostępna jest w formie preparatów przyjmowanych doustnie, roztworów do nebulizacji i zakraplania oraz sprayów do nosa. Niektóre produkty dostępne na polskim rynku zawierają dodatkowo w składzie hipertoniczny roztwór chlorku sodu (3% NaCl).

W infekcjach ucha, płuc, oskrzeli czy zatok acetylocysteina z dodatkiem hipertonicznego roztworu chlorku sodu powoduje zwiększony napływ wody do zalegającej wydzieliny. W efekcie wraz z acetylocysteiną skuteczniej rozrzedza gęstą plwocinę, ułatwiając jej usunięcie. 

Sterylny roztwór do nebulizacji na bazie N-acetylocysteiny i hialuronianu sodu przeznaczony do ochrony przed infekcjami i zaczerwienieniem śluzówki nosa, jamy ustnej i gardła.
To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
NAZWA WYROBU MEDYCZNEGO: Mufluil forte. ZASTOSOWANIE: Wskazany do stosowania w przypadku ostrych lub przewlekłych schorzeń układu oddechowego, kaszlu różnego pochodzenia, objawów przeziębienia lub grypy, zapalenia strun głosowych, zaczerwienienia gardła, chrypki, problemów z oddychaniem w przebiegu choroby refluksowej przełyku, jak również w rekonwalescencji po zabiegach laryngologicznych. PODMIOT PROWADZĄCY REKLAMĘ: Solinea sp. z o.o. PRODUCENT: Erbozeta S.p.A.
Reklama

Spraye do nosa z acetylocysteiną i hipertonicznym roztworem chlorku sodu powinny być dawkowane po 2-3 rozpylenia do każdego otworu nosowego, 2-3 razy dziennie przez maksymalnie 10 dni.

Dawkowanie acetylocysteiny w formie preparatów przeznaczonych nebulizacji i zakraplania zależy od formy podawania leku:

  •   nebulizacja — 1 ampułka, 1-2 razy dziennie przez 5 do 10 dni,
  •   zakraplanie, płukanie uszu, nosa lub zatok — pół bądź 1 ampułka na aplikację,
  •   stosowanie dotchawiczo-oskrzelowe — pół ampułki podawane 1-2 razy dziennie.

Upłynnia gęstą i zalegającą wydzielinę. Udrożnia nos i zatoki. Nie zawiera konserwantów.
To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
NAZWA WYROBU MEDYCZNEGO: Muconasin. ZASTOSOWANIE: Upłynnienie i ułatwienie mechanicznego usunięcia wydzieliny śluzowej lub śluzowo-ropnej zalegającej w jamie nosowej (ostry, podostry i wolno ustępujący nieżyt nosa, przewlekły i śluzowo-skrzepowy nieżyt nosa, naczynio-ruchowy nieżyt nosa) oraz wewnątrz zatok przynosowych (ostre i przewlekłe zapalenie zatok), łagodząc objawy i przebieg ostrych, podostrych i przewlekłych stanów zapalnych górnych dróg oddechowych. PODMIOT PROWADZĄCY REKLAMĘ: Solinea sp. z o.o. PRODUCENT: Pharma Line S.r.l.
Reklama

Przeciwwskazania do stosowania N-acetylocysteiny

Acetylocysteina (NAC) nie może być stosowana:

  •   u osób ze stwierdzoną nadwrażliwością na którykolwiek ze składników leku,
  •   u dzieci poniżej 2. roku życia.

W przypadku ciąży, jak i okresu karmienia piersią producenci leków z acetylocysteiną zalecają ostrożność i stosowanie wyłącznie w niezbędnych przypadkach oraz pod nadzorem lekarza.

N-acetylocysteina dla dzieci

Acetylocysteina w preparatach doustnych, donosowych, przeznaczonych do nebulizacji i zakraplania jest dozwolona u dzieci powyżej 2. roku życia. W przypadku niemowląt i dzieci poniżej 2. roku życia stosowanie acetylocysteiny może doprowadzić do nadmiernego nagromadzenia rozrzedzonej wydzieliny w oskrzelach, co przy utrudnionym odkrztuszaniu może spowodować niedrożność dróg oddechowych.

Z kolei w przypadku dzieci powyżej 2. roku życia acetylocysteina jest zalecana w ostrych i przewlekłych chorobach dróg oddechowych związanych z wydzielaniem gęstej wydzieliny (wymienione powyżej).

Z czym nie łączyć acetylocysteiny?

Acetylocysteina nie może być łączona z lekami hamującymi odruch kaszlu jak np. kodeina czy lewodropropizyną. Zablokowanie fizjologicznego odruchu kaszlu spowoduje nagromadzenie rozrzedzonej wydzieliny w oskrzelach.

W przypadku antybiotykoterapii należy zachować co najmniej 2-godzinny odstęp między przyjęciem acetylocysteiny a antybiotyku.

Ponadto podawanie acetylocysteiny u pacjentów przyjmujących leki na bazie nitrogliceryny powinno zostać każdorazowo skonsultowane z lekarzem ze względu na ryzyko obniżenia ciśnienia krwi i wywołania bólu głowy.

Stosowanie N-acetylocysteiny z preparatami rozszerzającymi drogi oddechowe lub obkurczającymi naczynia krwionośne powinno trwać przez możliwie najkrótszy czas.

N-acetylocysteina możliwe skutki uboczne

N-acetylocysteina to bezpieczny lek, co potwierdzają liczne badania kliniczne. Natomiast u niektórych pacjentów może wywołać niewielkie efekty niepożądane. Skutki uboczne acetylocysteiny to najczęściej:

  •   nudności,
  •   wymioty,
  •   skurcz oskrzeli (najczęściej u chorych na astmę oskrzelową),
  •   uczucie pieczenia po aplikacji,
  •   wyciek z nosa.

Może zainteresować Cię także: Kaszel mokry – przyczyny, objawy, leczenie