Układ odpornościowy jest niezbędny do przetrwania
Układ odpornościowy to sieć komórek, tkanek, białek i organów, które współpracują, aby chronić Cię przed bakteriami, wirusami i pasożytami. Kiedy pojawia się groźny najeźdźca, prawidłowo funkcjonujący układ odpornościowy uruchamia system obronny, który pokonuje wroga. Układ odpornościowy ma dwa rodzaje odporności – wrodzoną i adaptacyjną.
Wrodzona odporność to ta, z którą się rodzisz. To właśnie ona stanowi pierwszą linię obrony przeciw infekcjom. W momencie ataku wrodzona odporność szybko próbuje dosłownie wyrzucić infekcję z Twojego ciała za pomocą kataru albo zniszczyć ją wysoką temperaturą, czyli gorączką.
Z kolei odporność adaptacyjną nabyłeś w trakcie swojego życie przez kontakt z chorobami i dzięki szczepionkom. Ten typ odporności działa bardziej inteligentnie od swojego młodszego kolegi. Zamiast uprzykrzać Ci życie uciążliwym objawami, odporność adaptacyjna produkuje precyzyjną broń – przeciwciała, które zabijają wroga i pozbywają się ciał, tak, aby nie było żadnego śladu po zbrodni.
Niestety, odporność adaptacyjna potrzebuje około tygodnia, aby określić, które przeciwciała są potrzebne i wyprodukować je w wystarczającej ilości. Do tego czasu stan Twojego zdrowia zależy wyłącznie od wrodzonej odporności.
Czy warto pobudzać układ odpornościowy?
To mało precyzyjne określenie. Gdybyś pobudził swój układ odpornościowy, zadziałałaby pierwotna odporność, przez co cały czas chodziłbyś z katarem, gorączką, byłbyś zmęczony i w obniżonym nastroju. Leki i suplementy znane współczesnej medycynie wspomagają układ odpornościowy w bardziej ukierunkowany i subtelny sposób.
Na przykład szczepionki zawierają nieszkodliwe wersje zarazków, które zwykle przenoszą choroby zakaźne, takie jak np. różyczka. Odporność adaptacyjna zwalcza je i w ten sposób uczy się pokonywania tego typu choroby. Dzięki temu dowiaduje się, jakie przeciwciała ma wyprodukować i w jakich ilościach. Dzięki temu, gdy następnym razem dziecko lub dorosłego zaatakuje ta choroba w pełnej, groźnej wersji, odporność adaptacyjna reaguje szybciej niż zwykle i pokonuje chorobę, nim się w pełni rozwinie.
Z tego przykładu wynika, że substancje, które naprawdę poprawiają odporność, wspomagają układ odpornościowy, zamiast sztucznie go pobudzać go pracy, co mogłoby być wręcz szkodliwe. Układ odpornościowy zawiera różne typy komórek, które walczą z zarazkami na wiele sposobów. Pobudzenie ich wszystkich jednocześnie mijałoby się z celem, poza tym Twój organizm szybko by się ich pozbył w procesie zwanym apoptozą. Z tego wynika, że najlepiej jest układowi odpornościowemu nie przeszkadzać, a jeśli już pomagać, to w inteligentny sposób, za pomocą precyzyjnie działających substancji o działaniu antybakteryjnym, przeciwzapalnym czy przeciwwirusowym.
Niestety, istnieją choroby, które zaburzają funkcjonowanie układu odpornościowego. Należą do nich:
- astma,
- alergia,
- wrodzone deficyty odporności, które wynikają z braku pewnych elementów układu odpornościowego,
- nabyte deficyty odporności, takie jak wirus HIV, niedożywienie czy chemioterapia,
- choroby autoimmunologiczne, takie jak stwardnienie rozsiane (SM), reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) czy cukrzyca typu I.
W jaki sposób możesz wzmocnić swoją odporność?
Styl życia ma duży wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego. Jeśli chcesz poprawić swoją odporność:
- jedz dużo warzyw i owoców,
- regularnie ćwicz,
- zachowuj prawidłową masę ciała,
- jeśli palisz, rzuć palenie,
- ogranicz picie alkoholu,
- śpij 7-9 godzin na dobę,
- często i dokładnie myj ręce,
- ogranicz stres.
Łatwiej przeczytać, niż zrobić? Współczesny tryb życia, hałas, deadline’y w pracy czy brak czasu nie sprzyjają dobrej odporności. Na szczęście istnieje wiele substancji, które pomogą Ci przetrwać sezon jesienno-zimowy i wiosnę bez przeziębień.
Dowiedz się więcej: Jesień i zima bez grypy i przeziębienia? Pomóż swojej odporności. Część II
