Jak powstaje kaszel mokry?
Kaszel powstaje w wyniku podrażnienia zakończeń nerwowych w drogach oddechowych poprzez m.in.:
- skurcz mięśni gładkich,
- obrzęk śluzówki oskrzeli,
- czynniki wywołujące stan zapalny,
- ciało obce,
- związki chemiczne.
Jeśli w oskrzelach zalega nadmiar śluzu, to rozwija się kaszel mokry, który ułatwia jego odkrztuszanie
i oczyszczenie dróg oddechowych. Jeśli jednak choroba przebiega bez nadmiaru śluzu, to kaszel jest suchy. Więcej przeczytasz o nim tutaj.
Kaszel mokry jest głębszy i mniej męczący niż suchy. Nasila się po przebudzeniu, bo przez noc w drogach oddechowych gromadzi się sporo wydzieliny. Z kolei kaszel suchy jest chrapliwy, charakteryzują go męczące napady i nasila się wieczorem. Nie powoduje odkrztuszania wydzieliny.
Przyczyny mokrego kaszlu
Kaszel mokry najczęściej pojawia się w przebiegu infekcji wirusowej, sporadycznie bakteryjnej. Może towarzyszyć również poważniejszym schorzeniom, takim jak zapalenie czy ropień płuc. Mokry kaszel jest obecny także w przebiegu chorób przewlekłych, np.:
- astmy,
- przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP),
- mukowiscydozy.
Ile trwa mokry kaszel?
Ogólnie kaszel można podzielić na:
- ostry – do 4 tygodni,
- przewlekły – powyżej 4 tygodni.
W przebiegu infekcji dróg oddechowych mokry kaszel trwa zwykle krótko. Wykazano, że u 9 na 10 dzieci ustępuje maksymalnie po 25 dniach. Z kolei przewlekły kaszel towarzyszy głównie poważniejszym chorobom płuc, a także paleniu papierosów czy alergii.
Czasem kaszel mokry po przeziębieniu utrzymuje się dłużej niż inne objawy. Infekcja podrażnia i osłabia oskrzela, przez co są bardziej wrażliwe na działanie różnych bodźców. Taki stan bywa nazywany kaszlem podostrym i może utrzymywać się do 8 tygodni po ustąpieniu przeziębienia.
Co na mokry kaszel?
W aptece dostępnych jest wiele preparatów na kaszel mokry. Występują w postaci syropów, rozworów do inhalacji, tabletek, saszetek i kropli. Obecne w nich substancje mają podobne działanie, ale różnią się od siebie siłą, skutecznością i bezpieczeństwem.
N-acetylocysteina, karbocysteina, erdosteina
Substancje te są pochodnymi aminokwasu cysteiny i również wykazują zbliżone do siebie właściwości. Zmniejszają lepkość śluzu, a także przyczepność bakterii do ścian dróg oddechowych. Hamują w ten sposób wywołaną przez nie produkcję wydzieliny. Wykazują też działanie antyoksydacyjne, skracają czas trwania kaszlu oraz zwiększają skuteczność antybiotyków.
Erdosteina bez recepty dostępna jest w postaci tabletek oraz saszetek do rozpuszczania w wodzie.
N-acetylocysteinę znajdziesz w formie roztworów do inhalacji, tabletek musujących lub syropów. Karbocysteina występuje w postaci syropów, tabletek do ssania lub kapsułek.
Wszystkie powyższe preparaty z wyjątkiem erdosteiny mają jeden minus. Działają nie tylko na śluz
w drogach oddechowych, ale także na ten obecny w przewodzie pokarmowym. Jego zadaniem jest ochrona ścian żołądka przed żrącymi sokami trawiennymi. Leki wykrztuśne mogą więc osłabiać tę barierę ochronną.
Dla zdrowej osoby nie ma to znaczenia, jednak jeśli cierpisz na nadżerki czy wrzody, leki wykrztuśne mogą wywołać nieprzyjemne dolegliwości. Bezpiecznym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest erdosteina, która ulega aktywacji dopiero w środowisku zasadowym. Dzięki temu w żołądku jest nieaktywna, a przez to nie wpływa na ochronny śluz.
Co możesz zastosować na mokry kaszel u dziecka?
Nie każdy preparat przeznaczony jest dla najmłodszych pacjentów. W zależności od wieku dziecka możesz podać:
- od 1. dnia życia. – hipertoniczny roztwór chlorku sodu (1,5% lub 3% NaCl) wzbogacony
o kwas hialuronowy lub ektoinę, - od 2. r.ż. – karbocysteinę w syropie, N-acetylocysteinę do inhalacji
Pamiętaj, żeby preparaty wykrztuśne podawać najpóźniej do godz. 16-17. Nawet jeśli kaszel mokry
w nocy męczy Ciebie lub dziecko. W takiej sytuacji wieczorem możesz zastosować syropy łagodzące,
np. na bazie porostu islandzkiego, który nie nasila kaszlu.
Domowe sposoby na mokry kaszel
Jeśli masz mokry kaszel, koniecznie pamiętaj o nawodnieniu organizmu. Przy niedostatecznej ilości płynów wydzielina
w oskrzelach gęstnieje i trudniej ją odkrztusić. Dlatego pij dużo wody, ciepłych herbat czy naparów ziołowych. Zadbaj też o nawilżenie powietrza w pomieszczeniach, w których przebywasz.
Jakie zioła sprawdzą się najlepiej? Wybierz te o działaniu wykrztuśnym, np. tymianek właściwy, bluszcz pospolity, babkę lancetowatą czy dziewannę wielkokwiatową. Zioła te znajdziesz także w postaci syropów.
Znanym od dawna domowym sposobem na kaszel mokry jest oklepywanie pleców. Złóż dłoń w łódeczkę
i oklepuj je od dołu do góry. Metoda ta sprawdza się zwłaszcza w kaszlu mokrym u dzieci. Możesz też natrzeć klatkę piersiową i plecy rozgrzewającą maścią z kamforą i olejkami eterycznymi.
Co jeszcze pomaga na kaszel mokry? Inhalacje.
Z czego robić inhalacje na mokry kaszel?
Inhalacje przy użyciu nebulizatora są bezpieczną i skuteczną metodą leczenia kaszlu zarówno u dzieci, jak i dorosłych.
W kaszlu mokrym świetnie sprawdza się hipertoniczny roztwór chlorku sodu o stężeniu 3%. Jest ono wyższe, niż stężenie płynu w komórkach, przez co „wyciąga” z nich wodę do światła dróg oddechowych. W ten sposób rozrzedza gęstą, lepką wydzielinę i ułatwia jej odkrztuszenie.
Hipertoniczny roztwór soli występuje w połączeniach z różnymi substancjami, które pomagają w leczeniu infekcji. Inhalacje na mokry kaszel będą bardziej skuteczne, jeśli wykorzystasz preparat zawierający:
- kwas hialuronowy – nawilża śluzówkę dróg oddechowych,
- ektoinę – działa przeciwzapalnie, nawilżająco i zmniejsza obrzęk błony śluzowej,
N-acetylocysteinę – działa wykrztuśnie, więc pomoże przy obfitej wydzielinie w drogach oddechowych.
Mokry kaszel – kiedy udać się do lekarza?
- Jeśli infekcji towarzyszą niepokojące objawy, takie jak wysoka gorączka, duszności, problemy
z oddychaniem, krwioplucie. - Jeśli wydzielina w kaszlu mokrym ma ropny charakter lub nieprzyjemny zapach – to może świadczyć o infekcji bakteryjnej.
- Jeśli kaszel nie ustępuje pomimo leczenia.
- Jeśli gęsta wydzielina towarzyszy Ci na co dzień. Poranny mokry kaszel i duszności mogą świadczyć
o POChP.
Kaszel pomaga pozbyć się niechcianej flegmy. Możesz ułatwić mu to zadanie, stosując odpowiednie leki. W ten sposób przyspieszysz cały proces, przez co infekcja skończy się szybciej.
Może zainteresować Cię także: Suchy kaszel – przyczyny, objawy, leczenie
