Leczenie PCOS to nie tylko leki

Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest schorzeniem często przebiegającym z insulinoopornością, nadciśnieniem tętniczym oraz zaburzeniami lipidowymi (czyli nieprawidłowymi poziomami cholesterolu całkowitego, LDL i HDL, a także trójglicerydów). Pacjentki cierpiące na PCOS mają zatem większe ryzyko rozwinięcia się schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Dlatego tak ważne jest jego poprawne leczenie. Celem tego artykułu jest przedstawienie różnych strategii postępowania.

Spis treści:

Fertistim

2 formy inozytolu: mio- i chiro-d-inozytol w stosunku 1:40
rekomendowana dzienna dawka 4000 mg mio-inozytolu
jedna z najlepiej przyswajalnych form kwasu foliowego : L-metylofolian wapnia
dla wszystkich osób z PCOS, insulinoopornością i związanym z tym przedłużającym się staraniem o dziecko

Zespół policystycznych jajników – dieta

Dieta to podstawa leczenia zespołu policystycznych jajników. Nie tylko służy zrzuceniu kilogramów (utrata 5-10% wagi robi naprawdę dużą różnicę w przebiegu choroby), lecz także wyrównuje nieprawidłowości w gospodarce węglowodanowej i tłuszczowej.

Nawet jeśli lekarz zdecyduje o wprowadzeniu leku, fundamentem terapii jest dieta. Jednak jaka konkretnie? Dieta dla pacjentek z PCOS musi spełniać kilka warunków:

dieta musi być urozmaicona – im więcej kolorów na talerzu tym lepiej;
unikaj gotowców i produktów wysoko przetworzonych;
tak dla błonnika. Błonnik reguluje gospodarkę węglowodanową, czyli zapobiega wchłanianiu cukrów przez ścianę jelita. Można go znaleźć w owocach i warzywach, strączkach, pełnoziarnistych (ciemnych) produktach zbożowych;
zdrowe białko to podstawa każdego posiłku – reguluje stężenie cukru we krwi. Przykładem niech będzie chude mięso, strączki, nabiał, jaja, orzechy i pestki;
jeśli węglowodany, to te o niskim indeksie glikemicznym. Po pierwsze dają uczucie sytości na dłuższy czas, po drugie zawierają więcej błonnika. Przykładem niech będą owoce (z wyjątkiem bananów), mleko, naturalne muesli, jogurt naturalny. Nieco wyższy indeks glikemiczny mają chociażby: ryż, chleb żytni, miód, lody. Niepolecane dla pacjentek z PCOS będą: pieczywo pszenne, płatki ryżowe, frytki, ale też chleb chrupki.
wybieraj zdrowe tłuszcze – tak dla olejów roślinnych. Należy zwrócić uwagę na to, by oleje tłoczone na zimno używać do sałatek, nie podgrzewać. Tak dla orzechów, zwłaszcza migdałów, włoskich i laskowych. Warto również sięgać po siemię lniane, pestki dyni, czy nasiona słonecznika. Jeżeli zastanawiasz się nad rybą na obiad, wybierz tłustą rybę morską (np. łososia, tuńczyka). Powiedz nie produktom takim jak: fast-foody, produkty smażone oraz wyroby cukiernicze, które są źródłem “złych”, nasyconych tłuszczów trans – jest wiele przepisów i zdrowych alternatyw dla słodkości, które wcale nie ustępują im smakiem; buszując po Internecie z pewnością je znajdziesz.
zamiast soli, warto sięgać po sok z cytryny, ocet winny, czy przyprawy. Niestety odpadają chipsy, solone orzeszki, wędzonki i gotowe dania instant.
wskazane techniki kulinarne to: gotowanie, duszenie i pieczenie w folii lub w pergaminie;
warto też uzupełniać poziom magnezu (np. za pomocą migdałów, orzechów nerkowca i szpinaku), potasu i cynku (ze strączków). Ten ostatni może pomóc kobietom walczącym z hirsutyzmem czy łysieniem.

Zespół policystycznych jajników – leczenie. A co z aktywnością fizyczną?

Nie można w terapii zespołu policystycznych jajników lekceważyć aktywności fizycznej.

Dlaczego? Ponieważ:

pomaga utrzymać prawidłową masę ciała,
zwiększa masę mięśniową, która przyspiesza metabolizm,
zmniejsza insulinooporność,
powoduje wzrost stężenia “dobrego” cholesterolu HDL,
obniża ciśnienie tętnicze,
przeciwdziała rozwinięciu się osteoporozy,
wywołuje owulację, co szczególnie ważne dla kobiet starających się o dziecko,
zmniejsza odczuwanie stresu.

Jak dużo należy ćwiczyć?

Minimum 3-4 razy w tygodniu po około 30 minut.

Powinien to być umiarkowany wysiłek fizyczny. Zalecany jest wysiłek aerobowy (czyli przyspieszający akcję serca), ale pomocna może być też joga i pilates.

Najlepiej będzie, jeśli znajdziesz aktywność, która sprawia Ci największą frajdę i po prostu ciesz się nią. Jak najczęściej 😉

Zespół policystycznych jajników – leczenie farmakologiczne

To, jaki lek zastosuje się u pacjentki zgłaszającej się do lekarza, zależy od towarzyszącego insulinooporności problemu:

jeśli problemem są problemy z zajściem w ciążę, lekarz skupia się na wywołaniu owulacji. Służy temu cytrynian klomifenu;
gdy powodem zgłoszenia się na wizytę jest problem dermatologiczny, zaleca się tabletkę antykoncepcyjną;
na trądzik, hirsutyzm (nadmierne owłosienie typu męskiego),czy łojotok lekarz zapisze antyandrogeny (w PCOS androgenów jest za dużo), takie jak finasteryd, czy spironolakton;
metformina sprawdzi się u kobiet z zespołem metabolicznym (najczęściej jest to synonim otyłości, cukrzycy i nadciśnienia), a także u kobiet, które chcą zajść w ciążę. U pierwszych pomoże zmniejszyć masę ciała, u drugich wywoła owulację. Warunkiem powodzenia leczenia są odpowiednie dawki, mieszczące się w widełkach 1800-3000 miligramów.

Może zainteresować Cię także: Insulinooporność, trądzik, PCOS – na co jeszcze pomaga N-acetylocysteina?

Literatura:

Lydic M., Juturu V.: Dietary approaches and alternative therapies for polycystic ovary syndrome. Cur. Nutr. Food Science 2008; 4: 265–281
26. Ciborowska H, Rudnicka A. Dietetyka żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL, Warszawa 2009
Jamilian M, Foroozanfard F, Bahmani F, Talaee R, Monavari M, Asemi Z. Effects of Zinc Supplementation on Endocrine Outcomes in Women with Polycystic Ovary Syndrome: a Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial. Biol Trace Elem Res. 2016;170(2):271‐278.
37. Brągoszewski P, Ostrowski J. Medycyna mitochondrialna. Post N Med. 2009; 2: 138S–148S
Cheryce L. Harrison, Catherine B. Lombard, Lisa J. Moran, Helena J. Teede, Exercise therapy in polycystic ovary syndrome: a systematic review, Human Reproduction Update, Volume 17, Issue 2, March-April 2011, Pages 171–183, https://doi.org/10.1093/humupd/dmq045
Kołton R. Zespół policystycznych jajników – strona 2. https://www.mp.pl/endokrynologia/wywiady/194585,zespol-policystycznych-jajnikow,1