- Marsz alergiczny to postępujące wraz z wiekiem przechodzenie jednej postaci alergii w drugą.
- Pierwsze objawy pojawiają się już we wczesnym dzieciństwie.
- Zazwyczaj marsz alergiczny rozpoczyna się alergią pokarmową, atopowym zapaleniem skóry, po czym przechodzi w objawy alergii wziewnej, która może zmienić się w astmę oskrzelową.
- Większość osób wyrasta zarówno z AZS, jak i alergii pokarmowych, jednak nie jest to regułą.
- Dowiedz się więcej na temat alergii!
Co to jest marsz alergiczny?
Co to jest marsz alergiczny? Pod pojęciem marszu alergicznego rozumiemy ewolucję schorzeń o etiologii alergicznej u dzieci. Klasyczny marsz alergiczny rozpoczyna się w okresie niemowlęcym, a po czasie dochodzi do dołączania się kolejnych chorób atopowych.
Marsz alergiczny u niemowląt zaczyna się typowymi symptomami wyprysku atopowego (AZS) i alergii pokarmowej. Objawy atopowego zapalenia skóry i alergii pokarmowej mogą wygasnąć w okolicach 3.-5. roku życia, choć nie jest to reguła, bowiem w niektórych przypadkach objawy te dają o sobie znać również w wieku dorosłym.
W kolejnych latach życia, około 7.-10. roku życia w marszu alergicznym ujawniają się objawy astmy oskrzelowej, następnie zaś w wieku młodzieńczym – symptomy alergicznego nieżytu nosa (ANN).
Jakie są przyczyny marszu alergicznego?
W marszu alergicznym objawy schorzeń wchodzących w jego skład wynikają z reakcji immunologicznych, wywołanych przez alergeny, na które reaguje dany pacjent. Właśnie dlatego identyfikacja uczulającego alergenu jest tak ważna w diagnostyce i leczeniu omawianych w tym artykule jednostek chorobowych.
Wraz z dojrzewaniem układu immunologicznego dziecka możliwe jest tak zwane wyrośnięcie z danej choroby – często jest tak na przykład w przypadku atopowego zapalenia skóry. Organizm wykształca bowiem swojego rodzaju tolerancję na uczulające go alergeny.
Marsz alergiczny etapy
Marsz alergiczny to sekwencja chorób alergicznych z tendencją do występowania w pewnej kolejności. Poniżej krótka charakterystyka schorzeń wchodzących w skład marszu alergicznego.
Marsz alergiczny a AZS
Jednym z pierwszych schorzeń, które ujawniają się w przebiegu marszu alergicznego, jest atopowe zapalenie skóry (AZS). Jest to zapalna, przewlekła choroba świądowa, która nieco inaczej prezentuje się u niemowląt i u dzieci starszych. Atopowe zapalenie skóry u niemowląt cechuje się częstym występowaniem zmian rumieniowo-wysiękowych na skórze twarzy (tak zwane polakierowane policzki), z kolei u dzieci starszych zmiany częściej zajmują okolicę zgięć stawowych (zgięcia podkolanowe i łokciowe). Chorobie towarzyszy silny świąd, który upośledza codzienne funkcjonowanie.
Dowiedz się więcej: Czy atopowe zapalenie skóry u dzieci jest wyleczalne, czy mija z wiekiem?
Marsz alergiczny a alergie pokarmowe
Alergia pokarmowa to nic innego, jak występowanie objawów alergii, wywołanych przez spożycie określonego pokarmu zgodnie z mechanizmem przebiegu alergii.
Objawy alergii pokarmowej to przede wszystkim:
- biegunka, nudności, wymioty, ból brzucha,
- zmiany skórne, w tym pokrzywka czy też zmiany wypryskowe,
- objawy ze strony układu oddechowego, w tym nawracające zakażenia dróg oddechowych,
- obecność krwi w stolcu,
- obrzęk języka i warg,
- świąd w jamie ustnej,
- niechęć do spożywania określonego pokarmu.
Marsz alergiczny a alergiczny nieżyt nosa
Alergiczny nieżyt nosa (ANN) to schorzenie, którego istotą jest zapalenie błony śluzowej nosa wywołane przez reakcję alergiczną na różnego rodzaju alergeny – przede wszystkim pyłki roślin, ale także sierść zwierząt czy roztocze kurzu domowego.
Objawy ANN to:
- uczucie zatkanego nosa,
- świąd w obrębie nosa,
- wyciek z nosa śluzowej wydzieliny,
- spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, co często wywołuje przewlekły kaszel.
Marsz alergiczny a astma alergiczna
Istotą astmy alergicznej jest obecność stanu zapalnego w obrębie oskrzeli, co objawia się takimi symptomami, jak:
- świszczący oddech,
- kaszel, typowo suchy,
- duszność,
- ściskanie w klatce piersiowej.
Punktowe testy skórne wykonane w diagnostyce astmy alergicznej mogą pozwolić na zidentyfikowanie alergenów odpowiedzialnych za zaostrzenia schorzenia.
Marsz alergiczny jak leczyć?
Leczenie marszu alergicznego zależy od jego etapu i od tego, jakie objawy kliniczne dominują w danym okresie. W niwelowaniu objawów AZS zastosowanie znajdują przede wszystkim miejscowe leki sterydowe oraz inhibitory kalcyneuryny. Nieocenioną rolę w terapii tego schorzenia odgrywają emolienty, zarówno klasyczne, jak i tak zwane emolienty plus, które wspierają barierę naskórkową w wielu płaszczyznach. Przykładem emolientów plus są produkty z zawartością ektoiny, która wykazuje działanie przeciwzapalne i silnie nawilżające.
W przebiegu alergii pokarmowej podstawą leczenia jest unikanie pokarmu, na który uczulony jest pacjent. W odniesieniu do niemowląt stosuje się różnego rodzaju mieszanki mlekozastępcze, w zależności od stopnia nasilenia objawów i wieku dziecka. W przypadku astmy o podłożu alergicznym w terapii wykorzystuje się między innymi długo działające leki przeciwcholinergiczne, wziewne glikokortykosteroidy oraz beta-mimetyki.
Wspomagająco w astmie alergicznej mogą sprawdzić się także preparaty bez recepty, na przykład roztwory do inhalacji z zawartością ektoiny, sprzyjające łagodzeniu stanów zapalnych w obrębie dróg oddechowych. Natomiast w odniesieniu do alergicznego nieżytu nosa, podstawą leczenia jest stosowanie sterydów w formie donosowej, a także leków przeciwhistaminowych w postaci tabletek, syropów lub kropli doustnych. W łagodzeniu objawów ANN zastosowanie znajdują także spraye do nosa z ektoiną, które nawilżają wysuszoną śluzówkę nosa i ograniczają stan zapalny w jej obrębie.
Jak zatrzymać marsz alergiczny?
Istotą leczenia schorzeń alergicznych jest unikanie ekspozycji na uczulający alergen. Właśnie w taki sposób możemy zniwelować objawy związane z marszem alergicznym.Badania pokazują, że stosowanie emolientów od 1. dnia życia u dzieci, u których w rodzinie stwierdzono schorzenia atopowe, pozwala na zmniejszenie ryzyka rozwoju atopowego zapalenia skóry. Oznacza to, że mamy pewien wpływ na zmniejszenie ryzyka wystąpienia jednej składowej marszu alergicznego.
Marsz alergiczny u dzieci
Na koniec warto wspomnieć, że wymieniona w tym artykule kolejność pojawiania się chorób alergicznych u dzieci nie jest regułą. Możemy mieć bowiem do czynienia z tak zwanym odwróconym marszem alergicznym, gdzie astma lub alergiczny nieżyt nosa występują jako pierwsze.
Podsumowując: objawy schorzeń alergicznych u dziecka zdecydowanie wymagają konsultacji lekarza pediatry, który po zebraniu wywiadu i zbadaniu malucha, zadecyduje o dalszym postępowaniu i diagnostyce.
Może zainteresować Cię także: Emolient plus co to jest? Rola emolientów plus w leczeniu AZS.
