- Uzależnienie od kropli do nosa polega na przyzwyczajeniu śluzówki nosa do ich stosowania, przez co jej prawidłowe i samodzielne funkcjonowanie jest niemożliwe.
- Substancje mające potencjał uzależniający to ksylometazolina, oksymetazolina i nafazolina. Można je stosować przez maksymalnie 5-7 dni.
- Przewlekłe używanie kropli do nosa powoduje katar polekowy oraz stopniowe zanikanie błony śluzowej nosa.
- Sprawdź, które krople do nosa można stosować bez ograniczeń czasowych i bez ryzyka uzależnienia.
Czy krople do nosa uzależniają?
Krople do nosa to bardzo szerokie pojęcie. Mogą zawierać całą gamę substancji aktywnych o różnych kierunkach działania. Co ważne – wszystkie krople do nosa są bezpieczne, jeśli stosuje się je zgodnie z zaleceniami producenta.
Czy da się przedawkować krople do nosa? Niektóre z nich tak. Skutki tego przedawkowania są poważne – uzależnienie od kropli do nosa. Przyzwyczajają do siebie śluzówkę nosa, przez co nie potrafi ona później prawidłowo pracować samodzielnie.
Co uzależnia w do nosa? To tzw. substancje sympatykomimetyczne:
- ksylometazolina,
- oksymetazolina,
- nafazolina.
Krople do nosa z tymi składnikami obkurczają naczynia krwionośne w śluzówce. Dzięki temu łagodzą stan zapalny, a także zmniejszają obrzęk i produkcję wydzieliny. Pomagają na katar niezależnie od jego przyczyny, dlatego są tak chętnie stosowane.
Te krople do nosa bezpiecznie można używać przez 5-7 dni. Efektem dłuższej kuracji będzie uzależnienie od kropli do nosa.
Jak to się dzieje?
Kiedy wywołany przez krople skurcz naczyń ustępuje, do śluzówki nosa napływa zwiększona ilość krwi. Wraca obrzęk, przekrwienie i… katar. Łatwo w takiej sytuacji wpaść w błędne koło. Nos się zatkał, więc sięgamy po krople do nosa. Które co prawda pomagają, ale też nasilają blokadę. To zjawisko to tzw. katar polekowy.
Skutki uzależnienia od kropli do nosa – katar polekowy
Często zdarza się, że po przebytym przeziębieniu katar zostaje na dłużej. Stosujemy wtedy krople do nosa
z ksylometazoliną, żeby nie męczyć się w pracy czy podczas snu. Tymczasem to właśnie te preparaty nasilają uciążliwe objawy.
Katar polekowy często jest mylony z alergią czy przewlekłym zapaleniem zatok. Zdarza się także u dzieci, kiedy rodzice zbyt długo aplikują im krople do nosa. Jedynym sposobem, aby go uniknąć, jest stosowanie się do zaleceń producenta.
Jednak katar polekowy to nie jedyny skutek przewlekłego stosowania kropli do nosa z ksylometazoliną. Błona śluzowa stopniowo się niszczy. Zanikają rzęski stanowiące barierę ochronną przed szkodliwymi czynnikami. Następuje zwłóknienie nabłonka. W skrajnych przypadkach może dojść do perforacji przegrody nosa. Pomiędzy nozdrzami wytwarza się dziura, która nie tylko zaburza prawidłowy przepływ powietrza, ale może spowodować deformację nosa.
Uzależnienie od kropli do nosa – objawy
Po czym rozpoznać uzależnienie od kropli do nosa?
- Stopniowa konieczność zwiększania częstotliwości i dawek kropli do nosa.
- Uczucie zatkanego nosa powraca po odstawieniu kropli.
- Bez kropli do nosa nie można normalnie oddychać.
- Ciągłe uczucie suchości błony śluzowej nosa, jamy ustnej i gardła.
- Zaburzenia węchu.
- Mogą pojawić się niewielkie krwawienia z nosa spowodowane przesuszeniem śluzówki.
Jak wyleczyć uzależnienie od kropli do nosa?
Najważniejsze to jak najszybciej odstawić krople do nosa z ksylometazoliną i jej pochodnymi. Przy czym nie zaleca się gwałtownie przerywać ich stosowania – wywoła to obrzęk i blokadę nosa. Najlepiej stopniowo zmniejszać częstotliwość i dawki kropli. Z czasem można przejść na niższe stężenia przeznaczone dla dzieci.
W trakcie odstawienia warto nawilżać błonę śluzową przy pomocy np. wody morskiej, kropli do nosa z ektoiną, pantenolem czy kwasem hialuronowym. W najgorszych momentach można wspomóc się tabletkami z pseudoefedryną, która również obkurcza śluzówkę nosa.
Skuteczną metodą okazało się stosowanie sterydu donosowego – mometazonu. Jest on dostępny bez recepty jako lek na alergiczny nieżyt nosa. Badania wykazały, że stosowanie mometazonu zmniejsza obrzęk śluzówki także u pacjentów uzależnionych od kropli do nosa. Przed rozpoczęciem takiej kuracji warto skonsultować się z lekarzem.
Ile trwa odwyk od kropli do nosa?
Uzależnienie od kropli do nosa należy do grupy uzależnień fizycznych. To taki sam mechanizm jak w przypadku alkoholu czy nikotyny. Stosowanie kropli z ksylometazoliną jest wręcz niezbędne do prawidłowego oddychania, a ich odstawienie wywołuje nieprzyjemne efekty.
Teoretycznie, gdyby odstawić krople do nosa z dnia na dzień, błona śluzowa potrzebuje ok. 2-4 tygodnie na regenerację. Oczywiście przy założeniu, że nie doszło do jej trwałego uszkodzenia. Niestety, jak przy wszystkich uzależnieniach, wiele zależy od silnej woli. Taki odwyk może trwać od kilku tygodni do nawet roku.
Jeśli dotychczasowe wysiłki pozostają bezskuteczne, warto zgłosić się do lekarza. Czasem niezbędna może się okazać także terapia u psychologa lub psychiatry.
Krople do nosa bez efektu uzależnienia
Bezpiecznym i skutecznym rozwiązaniem na katar jest woda morska. W jaki sposób udrożnia nos?
Jej hipertoniczny roztwór ma wyższe ciśnienie osmotyczne niż płyny w komórkach. Organizm chce wyrównać tę różnicę ciśnień. Woda wypływa więc z komórek błony śluzowej nosa w kierunku wyższego stężenia, czyli do nozdrzy. W ten sposób zmniejsza się obrzęk śluzówki i upłynnia katar.
Żeby wzmocnić to działanie, można wybrać hipertoniczne krople do nosa z dodatkiem ektoiny. To substancja naturalnego pochodzenia, która znana jest ze swoich silnych właściwości nawilżających. Oprócz tego ektoina działa też przeciwzapalnie. Wycisza receptory, których pobudzenie napędza kaskadę stanu zapalnego.
Co ważne, zarówno woda morska, jak i ektoina są bezpieczne. Spray do nosa z tymi składnikami nie powoduje uzależnienia. Można go stosować kilka razy dziennie i nie ma ograniczeń czasowych. Dlatego sprawdzą się także u osób zmagających się z alergią.
Z pozoru niewinne krople do nosa mogą stworzyć niemały problem. Dlatego zawsze warto stosować się do dawkowania wypisanego w ulotce. Dotyczy to zresztą wszystkich leków. To substancje o sporym wpływie na organizm, nawet jeśli są stosowane jedynie miejscowo.
Może zainteresować Cię także: Suchy kaszel – przyczyny, objawy, leczenie
