- Zapalenie gardła to stan zapalny rozwijający się w obrębie śluzówki gardła czy migdałków.
- Przyczyną mogą być bakterie, wirusy lub grzyby. Podrażnieniu śluzówki gardła sprzyja m.in. narażenie na dym tytoniowy, suche powietrze z klimatyzacji, alergie czy odwodnienie organizmu.
- Objawy zapalenia gardła to: ból i zaczerwienienie śluzówki, powiększenie i rozpulchnienie migdałków, stan podgorączkowy, powiększenie okolicznych węzłów chłonnych.
- Sprawdź, co stosować na zapalenie gardła.
Kiedy mówimy o zapaleniu gardła?
Określenie zapalenie gardła odnosi się do sytuacji, gdy mamy do czynienia z rozwojem stanu zapalnego w obrębie śluzówki gardła czy migdałków. Stan zapalny gardła może wynikać z pojawienia się zakażenia (bakteryjnego, wirusowego), ale również z zadziałania czynników drażniących, powodujących uszkodzenie śluzówki – do takich czynników może należeć nawet suche powietrze. Z zapaleniami gardła najczęściej borykamy się jesienią, zimą oraz wczesną wiosną, nie sprzyja temu z pewnością również sezon grzewczy i obniżenie odporności.
Przyczyny zapalenia gardła
Jeżeli chodzi o przyczyny zapalenia gardła, to są one przede wszystkim infekcyjne. Za zapalenie błony śluzowej tego obszaru może odpowiadać między innymi:
- infekcja paciorkowcowa – mówimy wtedy o anginie bakteryjnej, wywoływanej przez paciorkowca β-hemolizującego z grupy A,
- infekcje wirusowe – odpowiadają za nie wirusy, wywołujące przeziębienie (są to przede wszystkim rynowirusy, a czasami także wirusy grypy i paragrypy), warto dodać, że za wirusowe zapalenie gardła może odpowiadać także wirus EBV, wywołujący mononukleozę zakaźną,
- inne gatunki bakterii – w rzadszych przypadkach za zapalenie gardła mogą odpowiadać bakterie z rodzaju N. gonorrhoeae, C. trachomatis, czy T. pallidum,
- grzyby – które mogą wywoływać grzybicze zapalenie gardła.
Stan zapalny i podrażnienie w obrębie błony śluzowej gardła może wynikać także z podrażnienia i wysuszenia śluzówki, czemu sprzyja między innymi:
- narażenie na dym tytoniowy,
- narażenie na suche powietrze, klimatyzację,
- odwodnienie organizmu – odwodniony organizm to również wysuszone śluzówki,
- alergie – u pacjentów będących alergikami podrażnienie i stan zapalny śluzówek może wynikać z narażenia na pewne alergeny, w tym alergeny wziewne i pokarmowe,
- nadużywanie głosu (praca jako śpiewak, nauczyciel),
- refluks żołądkowo-przełykowy, nazywany potocznie zgagą – kwaśna treść cofająca się drogą przełyku aż do gardła może prowadzić do podrażnienia i uszkodzenia śluzówki,
- nieprawidłowe wydzielanie śliny,
- oddychanie przez usta,
- nieprawidłowy poziom glukozy we krwi, cukrzyca, choroby przewlekłe takie jak na przykład niewydolność nerek.
Czynniki te często są przyczyną utrzymywania się objawów – wtedy mamy do czynienia ze stanem określanym jako przewlekłe zapalenie gardła.
Zapalenie gardła objawy
Zapalenie gardła objawia się klasycznie bólem, zaczerwienieniem śluzówki, powiększeniem i rozpulchnieniem migdałków, czasami stanem podgorączkowym i powiększeniem okolicznych węzłów chłonnych. Jeżeli za zapalenie gardła odpowiadają wirusy, to często towarzyszą inne symptomy infekcji takie jak katar i spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, kaszel, ból głowy, ból mięśni i stawów, ból w rzucie zatok, czy zapalenie spojówek.
Jeżeli chodzi o paciorkowcowe zapalenie gardła (anginę), to objawy kliniczne są zdecydowanie bardziej wyraźne. Oprócz silnego bólu gardła pacjent może zgłaszać także:
- wysoką gorączkę (nawet powyżej 40 stopni),
- uczucie rozbicia,
- dreszcze,
- osłabienie.
Symptomy te pojawiają się nagle, w przeciwieństwie do powszechnego przeziębienia, kiedy to objawy rozwijają się powoli, stopniowo. Angina odróżnia się od wirusowego zapalenia gardła również wyglądem śluzówki. W przypadku anginy obserwujemy na migdałkach białawe naloty, zaś w sytuacji infekcji wirusowej śluzówki są zaczerwienione i rozpulchnione.
Co na zapalenie gardła?
Sposób, w jaki będziemy leczyć zapalenie gardła, zależy od jego przyczyny. W wirusowym zapaleniu gardła wystarczy leczenie objawowe, takie, jak stosujemy w przebiegu przeziębienia. Z kolei jeżeli zostanie rozpoznana angina paciorkowcowa, a więc bakteryjne zapalenie gardła – konieczne jest wprowadzenie do leczenia antybiotyku.
Jak sobie pomóc w niwelowaniu dolegliwości związanych z zapaleniem gardła? Leczenie objawowe można zastosować bez względu na przyczynę choroby, a więc zarówno w zapaleniu bakteryjnym (wspomagająco), jak i wirusowym.
Tabletki do ssania na zapalenie gardła
Najbardziej znanym i łatwym do stosowania sposobem niwelowania objawów zapalenia gardła jest stosowanie tabletek do ssania, wśród których warto sięgnąć po tabletki do ssania z porostem islandzkim. Porost islandzki powleka błonę śluzową gardła, chroniąc ją przed wysuszeniem i podrażnieniem. Co więcej, wyciąg z porostu islandzkiego ma potencjał przeciwzapalny i przeciwbakteryjny, który sprzyja uporaniu się z infekcją. W tabletkach do ssania można znaleźć również mentol, który „chłodzi” i uśmierza dolegliwości bólowe. Warto dodać, że pastylki na gardło z porostem islandzkim dobrze sprawdzą się we wspomaganiu regeneracji błony śluzowej także po przebyciu infekcji.
Spraye do gardła
Na rynku możemy znaleźć również spraye do gardła, które zawierają substancje nawilżające takie jak gliceryna i mannitol. Substancje te działają poprzez poprawę nawilżenia gardła, zarówno po infekcji, jak i przy nadużywaniu głosu.
Wiele z takich sprayów zawiera substancje i związki o działaniu powlekającym – tutaj można wymienić wyciąg z irlandzkich glonów morskich czy wyciąg z chrząstnicy kędzierzawej. Oprócz tych substancji, w aptekach znajdziemy także spray do gardła z ektoiną – czyli związkiem o potencjale przeciwzapalnym i zdolnym do tworzenia na powierzchni błony śluzowej specjalnej otoczki, chroniącej gardło przed podrażnieniami i utratą wody.
Inhalacje na zapalenie gardła
Ulgę w suchości i podrażnieniu gardła mogą przynieść inhalacje z roztworów zawierających w swoim składzie ektoinę. Substancja ta ogranicza stan zapalny i pomaga zregenerować śluzówkę. Dobrze sprawdzają się również inhalacje z soli izotonicznej z kwasem hialuronowym o silnym działaniu nawilżającym, co przynosi ulgę podrażnionemu gardłu. Warto pomyśleć o tej formie radzenia sobie z objawami zapalenia gardła, szczególnie u najmłodszych.
Roztwory do płukania gardła
Dobrym pomysłem na bolące gardło jest także płukanie roztworem zawierającym substancje o działaniu przeciwzapalnym takie jak na przykład diklofenak. Substancje z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, do których należy właśnie diklofenak, mają działanie nie tylko przeciwbólowe, ale także przeciwobrzękowe i przeciwzapalne, dzięki czemu niwelują rozpulchnione gardło i uśmierzają przykre dolegliwości. Takie preparaty kupimy w każdej aptece bez recepty.
Antybiotyk na zapalenie gardła
Kiedy konieczny jest antybiotyk na zapalenie gardła? Wtedy, gdy mamy do czynienia z infekcją bakteryjną. Lekarz ocenia prawdopodobieństwo wystąpienia infekcji bakteryjnej (anginy) z wykorzystaniem specjalnej skali Centora, a jeśli ma taką możliwość, to może zlecić szybki test antygenowy na paciorkowce, którego wynik pozwoli na potwierdzenie rozpoznania.
W przypadku rozpoznania anginy konieczne jest włączenie doustnego antybiotyku. Paciorkowcowe zapalenie gardła dobrze reaguje na antybiotyki z grupy penicylin, a w przypadku alergii na nie – konieczne jest zastosowanie klindamycyny.
Warto podkreślić, że nie powinno się stosować antybiotyku w leczeniu zapalenia gardła o etiologii wirusowej, ponieważ takie nieuzasadnione stosowanie tych leków prowadzi do rozwoju oporności bakterii na antybiotyki.
Czy zapalenie gardła jest zaraźliwe?
Wirusowe i bakteryjne zapalenie gardła jest zaraźliwe, infekcje bardzo często przenoszą się w dużych skupiskach – na przykład w szkołach, przedszkolach. Do zakażeń dochodzi drogą kropelkową, ale także przez kontakt bezpośredni. W przypadku anginy okres zakaźności wynosi tylko 24 h od rozpoczęcia skutecznej antybiotykoterapii lub około 7 dni po ustąpieniu objawów, gdy u pacjenta nie stosowano antybiotyku.
Ile czasu trwa zapalenie gardła?
Czas trwania zapalenia gardła jest dość indywidualny i zależy od przyczyny schorzenia i skuteczności wdrożonego leczenia. Zazwyczaj objawy kliniczne ograniczają swoje nasilenie do około tygodnia. Oprócz stosowania leków ważnym aspektem jest również odpoczynek i nawadnianie organizmu.
Kiedy udać się do lekarza z zapaleniem gardła?
Z wirusowym zapaleniem gardła o lekkim przebiegu możemy poradzić sobie sami, jednak warto wymienić w tym miejscu najważniejsze objawy, z jakimi powinniśmy pojawić się u swojego lekarza. Do wizyty w gabinecie lekarskim powinno nas skłonić:
- wysoka gorączka,
- silne osłabienie,
- wystąpienie duszności, trudności w połykaniu,
- narastanie i nieustępowanie objawów mimo włączenia leczenia,
- potwierdzony kontakt z osobą chorą na paciorkowcowe zapalenie gardła,
- spadek ciśnienia tętniczego, odwodnienie.
Podsumowując, ostre zapalenie gardła to powszechna przypadłość, która może mieć wiele przyczyn. Wywołuje objawy, które przeważnie możemy opanować w warunkach domowych, z pomocą leków dostępnych bez recepty. Jednak w przypadku nieustępowania objawów i pojawienia się symptomów alarmowych – warto odwiedzić swojego lekarza rodzinnego, który po zbadaniu gardła zaleci odpowiednie postępowanie.
Może zainteresować Cię także: Drapanie w gardle. Działaj szybko i skutecznie!
