• Zapalenie ucha zewnętrznego jest częstą chorobą – szacuje się, że występuje co najmniej raz w życiu u około 10% populacji.
  • Jak wygląda zapalenie ucha zewnętrznego? W przebiegu choroby obserwuje się ból ucha, swędzenie, uczucie zatkania i obrzęk, niekiedy z towarzyszącym wyciekiem wydzieliny i powiększeniem okolicznych węzłów chłonnych.
  • W leczeniu zapalenia ucha zewnętrznego zastosowanie znajdują głównie doustne leki przeciwbólowe oraz krople z antybiotykiem i glikokortykosteroidami do stosowania miejscowego.
  • W zapobieganiu nawracającego zapalenia ucha ważną rolę odgrywa odpowiednia higiena uszu.
  • Dowiedz się, co stosować do codziennej higieny uszu.

Czym jest zapalenie ucha zewnętrznego?

Zapalenie ucha zewnętrznego to stan zapalny obejmujący skórę przewodu słuchowego zewnętrznego, a niekiedy również małżowinę uszną. Schorzenie to nazywane bywa także „uchem pływaka” lub „uchem tropikalnym”, co stanowi nawiązanie do czynników środowiskowych sprzyjających wystąpieniu tej choroby.

Otoargent to wyrób medyczny w formie kropli do ucha, wspomagający leczenie stanów zapalnych zewnętrznego przewodu słuchowego, powstałych w wyniku infekcji bakteryjnych i grzybiczych.
To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
NAZWA WYROBU MEDYCZNEGO: Otoargent. ZASTOSOWANIE: Wspomagająco w leczeniu stanów zapalnych przewodu słuchowego zewnętrznego spowodowanych przez infekcje bakteryjne i grzybicze. PODMIOT PROWADZĄCY REKLAMĘ: Solinea sp. z o.o. PRODUCENT: Arkona Trade and Science Sp.j.
Reklama

Zapalenie ucha zewnętrznego to choroba powszechna – szacuje się, że co najmniej 10% populacji zachoruje na nią co najmniej raz w życiu. Może ona dotykać osób w każdym wieku, jednak szczyt zachorowań występuje u dzieci w wieku 5-14 lat1. Szczególnie narażone są również osoby korzystające z basenów, saun czy często kąpiące się w naturalnych zbiornikach wodnych.

Zapalenie ucha przyczyny

Badania naukowe wskazują, że ponad 90% przypadków zapalenia ucha zewnętrznego związanych jest z infekcją bakteryjną. Bezpośrednią przyczyną dolegliwości są zwykle bakterie z gatunku Pseudomonas aeruginosa lub Staphylococcus aureus. O wiele rzadziej zakażenie wywołane jest przez grzyby z rodzaju Aspergillus spp. lub drożdżaki z rodzaju Candida spp.2.

Do czynników predysponujących do zapalenia ucha zewnętrznego zalicza się między innymi:

  • wady anatomiczne, w tym zwężenia przewodu lub zmiany chrzęstno-kostne;
  • niedrożność przewodu słuchowego spowodowaną np. obecnością ciała obcego, woszczku czy złogów nabłonka;
  • choroby dermatologiczne, takie jak: wyprysk kontaktowy, łuszczyca czy łojotokowe zapalenie skóry;
  • choroby alergiczne;
  • zaburzenia odporności;
  • urazy mechaniczne wewnątrz przewodu słuchowego;
  • częste kąpiele i nieprawidłowe osuszanie przewodu słuchowego1.

Czy zapalenie ucha jest zaraźliwe?

Zapalenie ucha zewnętrznego nie jest zaraźliwe, ponieważ nie przenosi się bezpośrednio między osobami. Choroba rozwija się w wyniku uszkodzenia bariery ochronnej skóry przewodu słuchowego, co sprzyja namnażaniu drobnoustrojów. Mimo to osoby korzystające z tych samych basenów czy saun mogą być narażone na podobne czynniki ryzyka, takie jak wilgoć czy zakażona woda.

zapalenie ucha zewnętrznego

Zapalenie ucha objawy

Jak wygląda zapalenie ucha zewnętrznego? W przebiegu tego schorzenia obserwuje się charakterystyczne objawy, takie jak:

  • ból ucha;
  • ból w okolicy stawu żuchwowo-skroniowego, zwłaszcza podczas żucia;
  • świąd ucha;
  • uczucie pełności w uchu;
  • ból przy ucisku na skrawek lub małżowinę ucha;
  • obrzęk i zaczerwienienie przewodu słuchowego zewnętrznego;
  • wyciek wydzieliny z przewodu słuchowego;
  • niewielkie upośledzenie słuchu.

W 90% przypadków choroba dotyczy tylko jednego ucha, zatem symptomy występują jednostronnie1. Warto podkreślić, że wystąpienie zapalenia ucha bez gorączki nie jest niczym rzadkim, a brak tego symptomu wcale nie wyklucza tego rozpoznania.

Z czym można pomylić zapalenie ucha?

Jak rozpoznać zapalenie ucha zewnętrznego? W celu potwierdzenia rozpoznania lekarza powinien przeprowadzić badanie przewodu słuchowego za pomocą otoskopu. Jest to kluczowe z uwagi na konieczność wykluczenia innych chorób otolaryngologicznych, których przebieg jest podobny.

Zapalenie ucha zewnętrznego należy różnicować z takimi schorzeniami jak: 

  • ostre zapalenie ucha środkowego;
  • czyrak przewodu słuchowego;
  • wyprysk kontaktowy po kontakcie przewodu słuchowego z alergenem (kosmetykami, lekami, materiałami słuchawek lub zatyczek do uszu);
  • półpasiec uszny1,2.

Czy zapalenie ucha przejdzie samo?

Zapalenie ucha zewnętrznego rzadko ustępuje samoistnie, a stan zapalny skóry przewodu słuchowego zwykle wymaga interwencji medycznej. Nieleczona infekcja może prowadzić do nasilania objawów, takich jak ból czy obrzęk, a także przewlekłego utrzymywania się. W skrajnych przypadkach dochodzi do rozprzestrzenienia się zakażenia na sąsiadujące tkanki – mowa wtedy o martwiczym zapaleniu ucha zewnętrznego, które dotyczy nie tylko przewodu słuchowego zewnętrznego, ale także kości podstawy czaszki3.

zapalenie ucha zewnętrznego

Ile trwa zapalenie ucha zewnętrznego?

Odpowiednio leczona choroba zwykle mija w ciągu 7-10 dni1. Należy jednak pamiętać, że samo zastosowanie leków na zapalenie ucha to nie wszystko – istotne jest również wyeliminowanie czynników sprzyjających zakażeniu. Powtarzające się kąpiele, brak osuszania przewodu słuchowego lub jego uszkodzenia mechaniczne mogą skutkować nawracającym zapaleniem ucha.

Co na zapalenie ucha?

Jak wyleczyć zapalenie ucha? Według aktualnych wytycznych Amerykańskiej Akademii Otolaryngologii terapia powinna uwzględniać:

  1. Oczyszczenie ucha pod kontrolą mikroskopu – usunięcie zalegających złogów i wydzieliny ułatwia szczegółowe badanie przewodu słuchowego, a także poprawia działanie leków miejscowych.
  2. Leczenie miejscowe – preferowane są krople douszne z antybiotykiem (z dodatkiem steroidu lub bez), a także środki antyseptyczne i obniżające pH.
  3. Leczenie przeciwbólowe – zwykle wystarczające są doustne preparaty zawierające niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) lub paracetamol2.

Krople na zapalenie ucha

Dostępne w aptece bez recepty krople na zapalenie ucha zwykle nie zawierają w swym składzie antybiotyku. Zastosowanie tych preparatów zwykle ma na celu: 

  • ułatwienie oczyszczenia przewodu słuchowego zewnętrznego poprzez rozpuszczenie złogów woskowiny usznej;
  • obniżenie pH wewnątrz przewodu słuchowego zewnętrznego;
  • zahamowanie namnażania się drobnoustrojów;
  • miejscowe zmniejszenie nasilenia bólu.

Stosowanie kropli na zapalenie uszu bez recepty polecane jest wspomagająco w leczeniu, a także profilaktycznie, by zapobiec nawrotom choroby. W składzie kropli wspomagających leczenie zapalenia ucha zewnętrznego znaleźć można m.in.: 

  • koloid srebra lub miedzi;
  • glicerol;
  • olejek z drzewa herbacianego;
  • kwas octowy;
  • lidokainę.

Otoargent to wyrób medyczny w formie kropli do ucha, wspomagający leczenie stanów zapalnych zewnętrznego przewodu słuchowego, powstałych w wyniku infekcji bakteryjnych i grzybiczych.
To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
NAZWA WYROBU MEDYCZNEGO: Otoargent. ZASTOSOWANIE: Wspomagająco w leczeniu stanów zapalnych przewodu słuchowego zewnętrznego spowodowanych przez infekcje bakteryjne i grzybicze. PODMIOT PROWADZĄCY REKLAMĘ: Solinea sp. z o.o. PRODUCENT: Arkona Trade and Science Sp.j.
Reklama

Antybiotyk na zapalenie ucha

Jaki antybiotyk na zapalenie ucha zewnętrznego będzie najskuteczniejszy? W leczeniu tego schorzenia zwykle zaleca się stosowanie miejscowej antybiotykoterapii w formie kropli dousznych. Leczenie miejscowe pozwala na osiągnięcie 100-1000 razy wyższych stężeń w miejscu infekcji niż w przypadku antybiotykoterapii doustnej, przy zminimalizowaniu działań ubocznych i ryzyka rozwoju lekooporności1.

W leczeniu zapalenia ucha stosuje się krople zawierające takie antybiotyki jak:

  • ciprofloksacyna;
  • ofloksacyna;
  • gentamycyna;
  • tobramycyna;
  • neomycyna2.

Doustna antybiotykoterapia stosowana jest rzadko, głównie w leczeniu ciężkich postaci choroby lub jej powikłań.

Kiedy zaczyna działać antybiotyk na zapalenie ucha zewnętrznego?

Antybiotyk na zapalenie ucha zewnętrznego zwykle zaczyna działać w ciągu 24-48 godzin od rozpoczęcia leczenia. W tym czasie dochodzi do zahamowania namnażania drobnoustrojów, co prowadzi do zmniejszenia bólu i obrzęku. Pełne ustąpienie objawów może jednak potrwać kilka dni. Ważne jest kontynuowanie terapii zgodnie z zaleceniami lekarza, aby zapobiec nawrotom i rozwojowi lekooporności.

Domowe sposoby na zapalenie ucha

Domowe metody mogą stanowić uzupełnienie leczenia zapalenia ucha zewnętrznego, ale nie zastępują konsultacji lekarskiej ani farmakoterapii. Kluczowym elementem jest dbanie o higienę ucha i łagodzenie objawów, takich jak ból czy obrzęk.

Pomocne może być stosowanie ciepłych kompresów na okolicę ucha, w celu zmniejszenia bólu i poprawy komfortu. Należy unikać zbyt wysokiej temperatury, aby nie podrażnić skóry.

W trakcie stosowania leków na zapalenie ucha warto także pamiętać o dokładnym osuszaniu przewodu słuchowego po każdej kąpieli lub prysznicu. Ważne jest też unikanie dalszych uszkodzeń, poprzez zrezygnowanie z wkładania do ucha patyczków higienicznych lub innych przedmiotów, które mogą pogłębić stan zapalny.

To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
NAZWA WYROBU MEDYCZNEGO: Solwax active. ZASTOSOWANIE: Usuwanie złogów woskowiny usznej oraz zapobieganie ponownemu jej gromadzeniu. Zmniejszenie ryzyka wystąpienia zapalenia ucha. PODMIOT PROWADZĄCY REKLAMĘ: Solinea sp. z o.o. PRODUCENT: Solinea sp. z o.o.
To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
NAZWA WYROBU MEDYCZNEGO: Solwax active. ZASTOSOWANIE: Usuwanie złogów woskowiny usznej. Zmniejszenie ryzyka wystąpienia zapalenia ucha. PODMIOT PROWADZĄCY REKLAMĘ: Solinea sp. z o.o. PRODUCENT: Arkona Trade and Science Sp.j.
Reklama

Zapalenie ucha u dziecka

Zapalenie ucha u dziecka często objawia się bólem ucha, gorączką oraz drażliwością, dlatego warto obserwować zachowanie malucha. Przy podejrzeniu infekcji dobrze jest delikatnie przyłożyć ciepły kompres do ucha, co może przynieść ulgę w bólu. Warto zadbać o odpowiednie nawodnienie dziecka, ponieważ picie płynów pomaga wyrównywać ciśnienie w uchu. Należy unikać samodzielnego podawania leków i skonsultować się z lekarzem, który dobierze odpowiednie leczenie. 

W przypadku nawracających infekcji pomocne może być unikanie ekspozycji na czynniki ryzyka, np. dym papierosowy, oraz dbanie o higienę nosa. Po kąpieli dobrze jest delikatnie osuszyć uszy dziecka, aby zapobiec gromadzeniu się wilgoci. Regularne wizyty u pediatry i kontrola słuchu mogą pomóc w szybkim wykryciu problemów z uszami.

Dowiedz się więcej: Jak sprawdzić, czy dziecko boli ucho?

Zapalenie ucha w ciąży

Zapalenie ucha w ciąży może być szczególnie uciążliwe ze względu na ograniczone możliwości leczenia. W przypadku bólu ucha przyszła mama powinna skonsultować się z lekarzem, aby dobrać bezpieczne metody leczenia. Ciepły kompres na ucho może przynieść ulgę w bólu, a naturalne sposoby, takie jak inhalacje z soli fizjologicznej, mogą wspomóc udrożnienie dróg oddechowych. Ważne jest unikanie samodzielnego stosowania jakichkolwiek leków bez konsultacji z lekarzem. 

Należy również dbać o odpowiednie nawodnienie i odpoczynek, co wspiera naturalne mechanizmy obronne organizmu. W profilaktyce zapaleń ucha pomocne jest unikanie przeciągów oraz dbanie o higienę uszu.

Czy zapalenie ucha może nawracać?

Tak, infekcje ucha zewnętrznego mogą mieć charakter nawrotowy. Dzieje się tak szczególnie w przypadku niewłaściwego leczenia lub braku terapii.

W rozwoju nawracającego zapalenie ucha duże znaczenie mają także czynniki sprzyjające chorobie, takie jak niewłaściwa higiena uszu, zaburzenia odporności czy wady anatomiczne przewodu słuchowego.

Zapalenie ucha – jak zapobiegać?

W ramach profilaktyki zapalenia ucha zewnętrznego warto wdrożyć kilka prostych czynności. Pomogą one utrzymać odpowiednią higienę przewodu słuchowego zewnętrznego, a jednocześnie zmniejszą ryzyko nawrotu choroby.

  1. W celu usunięcia złogów woskowiny usznej warto sięgnąć po specjalistyczne krople lub spraye. Popularne patyczki higieniczne często powodują upchnięcie woskowiny w głębi przewodu słuchowego, dlatego zalecane są wyłącznie do higieny małżowiny usznej.
  2. Należy dbać o regularną dezynfekcję akcesoriów dousznych, takich jak słuchawki, stopery czy aparaty słuchowe.
  3. Po kąpieli czy pływaniu należy dokładnie osuszyć przewód słuchowy, na przykład za pomocą delikatnego nawiewu suszarki.
  4. W przypadku nawracającego zapalenia ucha zewnętrznego warto zaopatrzyć się do pływania w specjalistyczne wkładki do uszu, które zapobiegną wpływaniu wody do przewodu słuchowego.

Może zainteresować Cię także: Zatkane ucho po basenie. Jak je odetkać?