Składniki mineralne i witaminy w ciąży są bardzo istotne, by zapewnić jak...
Czytaj dalej...
Nie możesz połączyć opuszki kciuka i małego palca? Chwytanie okrągłych przedmiotów sprawia Ci problem? Odczuwasz częsty ból i drętwienie palców? Jeśli tak, to istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że cierpisz na zespół cieśni nadgarstka (ZCN). Schorzenie to dotyka około 3,8% populacji całego świata, przy czym z roku na rok liczba ta będzie rosnąć na skutek zwiększającego się czasu, który spędzamy przed komputerem. Jak uniknąć zespołu cieśni nadgarstka? Co robić gdy pojawią się pierwsze dolegliwości?
Po raz pierwszy zespół cieśni nadgarstka pojawił się w medycynie za sprawą nadwornego chirurga królowej Wiktorii – sir Jamesa Pageta, który opisał je jako zjawisko ucisku nerwu pośrodkowego.
Z biegiem czasu kolejni naukowcy skupiali się wokół problemu drętwienia i mrowienia miejsc unerwianych przez wspomniany nerw. Efektem tego było sformułowanie na początku XX wieku przez amerykańskiego neurolog J.R. Hunta, zależności pomiędzy wykonywana pracą zawodową, a występowaniem zaburzenia przewodzenia w uszkodzonym nerwie. Dziś wiemy, że zespół cieśni nadgarstka jest chorobą zawodowa osób, które bardzo często powtarzają te same ruchy nadgarstka.
Zespół cieśni nadgarstka (ang. carpal tunel syndrome) jest chorobą neurologiczną, rozwijającą się na skutek długotrwałego, intensywnego ucisku nerwu pośrodkowego, biegnącego w kanale nadgarstka. Skutkiem ucisku jest jego uszkodzenie, co prowadzi do zaburzeń czucia i ruchu w obrębie unerwianych palców – kciuki, wskazujące, środkowe i serdeczne. W zależności od czasu uciskania nerwu, jego uszkodzenie może być niewielkie i ustąpić po zastosowaniu nieinwazyjnych metod leczenia lub na tyle poważne, że będzie wymagało leczenia operacyjnego.
Aby zrozumieć skąd bierze się zespół cieśni nadgarstka, należy przyjrzeć się jego budowie. Nadgarstek tworzą dwa rzędy kości, ściśle do siebie przylegających. Mają one kształt łuków, połączonych więzadłem poprzecznym, co sprawia, że tworzy się kanał, przez który biegną ścięgna mięśni zginaczy palców otoczone pochewkami maziowymi oraz nerw pośrodkowy. Nadgarstek pomimo niewielkich rozmiarów mieści wiele kluczowych elementów niezbędnych do prawidłowej pracy dłoni. Niestety nawet najmniejszy nacisk czy przeciążenie, powoduje ich ściśnięcie, a przede wszystkim uciskiem na nerw pośrodkowy, co jest przyczyną zespołu cieśni nadgarstka.
Co dziesiąty mieszkaniec naszego kraju, chociaż raz w ciągu swojego życia dozna objawów zespołu cieśni nadgarstka. Może wydawać się, że to niedużo, jednak prognozy nie są optymistyczne. Ostatni rok upływający pod znakiem pandemii wymusił spędzanie większej ilości czasu przed komputerem, co zaskutkowało wielogodzinnym przeciążeniem ręki. Choroba najczęściej dotyka osoby w dwóch kategoriach wiekowych: 33-45 lat oraz po 50 roku życia. W pierwszej grupie zespół cieśni nadgarstka jest wynikiem wykonywanej pracy zawodowej, której towarzyszy długotrwały nacisk na nadgarstek, zaś w przypadku drugiej grupy jest to efekt procesu starzenia się organizmu.
O wiele częściej na zespół cieśni nadgarstka chorują kobiety, u których objawy schorzenia w większości przypadków występują w obu rękach. Kobiety narażone są na zachorowanie zwłaszcza po menopauzie, w trakcie trwania ciąży, a także podczas stosowania farmakoterapii hormonalnej. Bardzo rzadko schorzenie dotyka dzieci, a jeśli już występuje to wówczas przyczyną jest wada lub choroba genetyczna.
Zespół cieśni nadgarstka obecnie uznawany jest za chorobę zawodową. Główną przyczyną jej rozwoju jest regularnie powtarzający się ruch mięśni zginaczy i prostowników nadgarstka, co skutkuje ich przeciążeniem. Prowadzi to do obrzęku i stanu zapalnego nerwu pośrodkowego, zaburzając przepływ impulsów nerwowych.
Choroba dotyka przede wszystkim osoby wykonujące monotonne ruchy dłońmi: muzyków, fryzjerów, lekarzy, tłumaczy języka migowego, pracowników biurowych czy taśm produkcyjnych. Dodatkowo obecny postęp technologii i zwiększony udział pracy zdalnej wymusił spędzanie większej ilości czasu przed komputerem oraz urządzeniami mobilnymi, przez co ręce ułożone są długotrwale w nienaturalnej pozycji.
Jak się okazuję przyczyn zwężenia cieśni nadgarstka znacznie więcej. Zalicza się do nich również:
Zespół cieśni nadgarstka może rozwijać się latami. Pierwsze zmiany chorobowe są bardzo charakterystyczne, przy czym w wielu przypadkach mijają samoistnie lub są na tyle łagodne, że nie wzbudzają niepokoju i są lekceważone. Objawy zespołu cieśni nadgarstka pojawiają się najczęściej w jednej ręce – dominującej, jednak zdarza się, że schorzenie dotyka obydwu nadgarstków.
W pierwszym etapie choroby występuje zesztywnienie lub mrowienie palców zwłaszcza w nocy, co jest przyczyną wybudzenia. Objaw ma charakter przejściowy. Po opuszczeniu ręki lub wykonaniu energicznego ruchu, jakby chciało się wstrząsnąć szklany termometr, dochodzi do zmniejszenia ciśnienia w nadgarstku i tym samym ustąpienia dolegliwości. Na tym etapie choroby
Z biegiem czasu objawy zespołu cieśni nadgarstka stają się częstsze i boleśniejsze. Jest to drugi etap schorzenia, który ma charakter stały i niestety wspomniane wcześniej strzepujące ruchy ręki, nie powodują ustania porannych dolegliwości związanych z odczuwanym drętwieniem lub mrowieniem. Do tego dochodzi osłabienie mięśni kciuka i częściowy ich zanik, co przekłada się na trudności w codziennym funkcjonowaniu:
Co istotne, powyższe objawy nie dotyczą małego palca, który nie jest unerwiony przez nerw pośrodkowy.
Gdy zespół cieśni nadgarstka osiągnie zaawansowany stopień rozwoju, dochodzi do zaniku objawów czuciowych na skutek trwałego uszkodzenia nerwu. Receptory znajdujące się na powierzchni dłoni nie są w stanie odbierać bólu, dotyku lub temperatury.
Pojawienie się pierwszych objawów, zwłaszcza porannych mrowień czy zdrętwiałych palców, tłumaczona jest zazwyczaj złą pozycją ciała w trakcie snu. Dodatkowo, pomimo zauważenia gorszego funkcjonowania rąk przy wykonywaniu codziennych, niewiele osób udaje się z tym do lekarza, a nieliczni łączą to z zespołem cieśni nadgarstka. Szybkie zdiagnozowanie schorzenia pozwala na równie szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia. Rozpoznanie opiera się na przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego z dokładnym określeniem objawów, okoliczności ich wystąpienia, czasu trwania i nasilenia w czasie. Oprócz wywiadu pomocne w postawieniu diagnozy są dwa proste testy prowokacyjne, które można wykonać samemu w domu. Ich wykonanie ma na celu podrażniać nerw pośrodkowy, co potwierdzi lub wykluczy zespół cieśni nadgarstka.
TEST TINELA – jak go poprawnie wykonać?
TEST PHALENA – jak go poprawnie wykonać?
Czasami wywiad i wykonanie wspomnianych testów prowokacyjnych, to za mało aby postawić jednoznaczną diagnozę, dlatego też lekarze decydują się na wykonanie badania ultrasonograficznego (USG) lub elektromiografii (EMC). Mają one pomóc jednoznacznie ocenić czy przewodzenie impulsów nerwowych w mięśniach ręki i przedramienia jest prawidłowe.
Wczesne zgłoszenie się do lekarza z objawami zespołu cieśni nadgarstka pozwala na szybkie wdrożenie leczenia, przy czym metoda leczenia dobierana jest ze względu na stopień zaawansowania schorzenia. Im szybciej tym lepiej, bowiem szanse na wyleczenie metodami nieinwazyjnymi przy wczesnym rozpoznaniu są dość duże. Ze względu na powszechność występowania zespołu cieśni nadgarstka do wyboru jest sporo metod nieoperacyjnych, do których zalicza się:
Jeśli metody nieinwazyjne nie przyniosą oczekiwanych rezultatów, pacjent kwalifikuje się do leczenia operacyjnego, fachowo nazywanego odbarczeniem nerwu pośrodkowego. Celem zabiegu jest usunięcie przyczyn ucisku nerwu pośrodkowego, poprzez przecięcie troczka mięśni zginaczy oraz usunięcie zmian zwyrodnieniowych i zrostów, o ile wystąpiły. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym z zastosowaniem jednej z dwóch dostępnych metod: klasyczną lub endoskopową.
Metoda klasyczna (otwarta) polega na wykonaniu 4-5cio cm nacięcia w środkowej linii dłoni, tuż nad nadgarstkiem, tak aby odsłonić kanał i wykonać przecięcie więzadła wraz z usunięciem wszystkich zmian zwyrodnieniowy. Po przeprowadzonym zabiegu dłoń wraz z nadgarstkiem zostaje umieszczona w stabilizatorze lub szynie gipsowej na okres 10-14 dni.
Zdecydowanie nowocześniejszą i mniej inwazyjną techniką jest metoda endoskopowa, podczas której wykonuje się 1 cm nacięcie na skórze przedramienia, przez które następnie wprowadzany jest endoskop zakończony kamerą oraz narzędzie chirurgiczne. Za ich pomocą specjalista, określa przyczynę schorzenia, wykonuje zabieg przecięcia więzadła poprzecznego nadgarstka oraz usuwa inne przyczyny ucisku nerwu pośrodkowego. Zabieg jest szybki i co najważniejsze po jego zakończeniu, dłoń nie jest unieruchomiona.
Operacja zespołu cieśni nadgarstka może być finansowana ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), należy jednak spodziewać się dłuższego czasu oczekiwania na zabieg w porównaniu z terminami dostępnymi w prywatnej klinice. Warunkiem refundacji jest posiadanie aktualnego ubezpieczenia zdrowotnego oraz otrzymanie skierowania do szpitala na oddział neurochirurgii, które jest wystawione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) na podstawie konsultacji neurochirurgicznej.
Czas hospitalizacji wynosi 3 dni, co jest wymogiem NFZ. W dniu poprzedzającym zabieg dokonywana jest konsultacja anestezjologiczna i wykonywane są podstawowe badania diagnostyczne takie jak: morfologia, CRP (białko C-reaktywne), grupa krwi, elektrolity, koagulogram (badanie oceniające zdolność krzepnięcia krwi). Operacja odbywa się kolejnego dnia, zaś po niej, trzeciego dnia hospitalizacji, opuszcza się placówkę szpitala. Po zabiegu zaleca się wykonać szczepienie przeciwko WZW typu B.
Nowoczesne techniki operacyjne oraz duża dostępność terminów, sprawia że na zabieg w prywatnej klinice nie trzeba długo czekać, a pobyt w szpitalu trwa zaledwie jeden dzień. Koszt takiego zabiegu mieści się w przedziale 1000-4000 złotych, przy czym przeglądając oferty klinik warto zwrócić uwagę czy w podany koszt zabiegu wchodzą konsultacje przed zabiegiem oraz badania laboratoryjne.
Niezależnie czy zabieg przeprowadzany był metoda klasyczną czy endoskopową, powrót nadgarstka do pełnej sprawności zajmuje od 2 do 6 tygodni. Czas ten jest kwestią indywidualną uzależnioną od wieku, predyspozycji organizmu do regeneracji, rodzaju wykonywanej pracy, a przede wszystkim od przeprowadzonej rehabilitacji. Obejmuje ona delikatny masaż oraz ćwiczenia dłoni, wykonywane początkowo pod okiem fizjoterapeuty, który sprawdzi ich poprawność, tak aby móc samodzielnie ćwiczyć w domowym zaciszu. Co istotne, rehabilitacja powinna być rozpoczęta jak najszybciej od momentu wykonania zabiegu, przy czym powinno pomijać się miejsca blizn pooperacyjnych do czasu ich całkowitego wygojenia. Masaże oraz ćwiczenia nie tylko zmniejszą dolegliwości bólowe, ale i znacząco poprawiają funkcjonowanie ręki, przyspieszając jej powrót do pełnej sprawności. Dodatkowym wsparciem rehabilitacji są maści zawierające w swoim składzie ekstrakty roślinne o działaniu łagodzącym i zmniejszającym dolegliwości bólowe oraz poprawiającym czucie w palcach.
Składniki mineralne i witaminy w ciąży są bardzo istotne, by zapewnić jak...
Czytaj dalej...
Czy ból nóg sprawia, że Twoje dziecko budzi się w nocy? To...
Czytaj dalej...
Wokół ADHD narosło mnóstwo mitów, które są niezwykle szkodliwe. Dlaczego? Jeśli wierzą...
Czytaj dalej...