Zespół metaboliczny – czym jest
Zespół metaboliczny nie jest chorobą, tylko zespołem czynników ryzyka innych chorób.
Jakich? O tym za chwilę.
Jakie to czynniki ryzyka? O zespole metabolicznym mówimy, gdy pacjent ma co najmniej 3 z pięciu następujących czynników ryzyka:
- zwiększony obwód talii (pasa), u kobiet powyżej 80 cm, u mężczyzn powyżej 94 cm;
- ciśnienie skurczowe („górne”) powyżej 130, a rozkurczowe („dolne”) powyżej 85;
- stężenie glukozy na czczo powyżej 100 mg/dl;
- stężenie trójglicerydów (TG) powyżej 150 mg/dl;
- stężenie HDL („dobrego” cholesterolu) poniżej 50 mg/dl u kobiet i poniżej 40 mg/dl u mężczyzn.
Kilka praktycznych informacji na temat obwodu talii
Na pierwszy plan zespołu metabolicznego wysuwa się zwiększony obwód talii, czyli tzw. otyłość brzuszna, która może być związana z insulinoopornością. Nazywamy ją także otyłością typu „jabłko”.
Górna granica zdrowego obwodu talii to 80 cm dla kobiet, a 94 cm dla mężczyzn. Jak go dokładnie zmierzyć? Obwód talii to najwęższe miejsce tułowia.
Wykonaj następujące kroki:
- mierz rano, przed śniadaniem;
- bez ubrań;
- stań w lekkim rozkroku, postaraj się rozluźnić mięśnie pośladków;
- nie wciągaj, ani nie wypychaj brzucha;
- zwykłym centymetrem zmierz najwęższe miejsce tułowia (nieco powyżej pępka).
Leczę się na nadciśnienie i cukrzycę typu 2 – czy mam zespół metaboliczny
Tak, leczenie nadciśnienia, cukrzycy typu 2, czy zaburzeń lipidowych oznacza spełnienie poszczególnych kryteriów rozpoznania zespołu metabolicznego.
Zatem, jeśli przyjmujesz leki na nadciśnienie, cukrzycę i dodatkowo masz za niski poziom cholesterolu HDL, masz zespół metaboliczny.
Czym grozi zespół metaboliczny
Zespół metaboliczny może grozić takimi schorzeniami i dolegliwościami jak:
- cukrzyca typu 2
- nadciśnienie tętnicze
- niewydolność nerek
- stłuszczenie wątroby
- miażdżyca („stwardnienie tętnic”), która może spowodować m.in. zawał serca i/lub udar mózgu
Na szczęście sytuacja nie jest beznadziejna, ponieważ mamy profilaktykę i skuteczne sposoby leczenia.
Jak leczyć zespół metaboliczny, do jakiego lekarza się udać
Odpowiedź na pytanie jak leczyć zespół metaboliczny, zasadniczo sprowadza się do pytania o dietę i wysiłek fizyczny. Ale oczywiście medycyna ma coś do zaoferowania. To leki na zaburzenia lipidowe, czyli opisany podwyższony poziom trójglicerydów i obniżony HDL. To też leki na nadciśnienie i cukrzycę. U osób ze stanem przedcukrzycowym (i nie tylko u nich) stosuje się metforminę.
Jest to skuteczny sposób zatrzymania przejścia stanu przedcukrzycowego w cukrzycę.
Stosunkowo łatwo, przy pomocy centymetra, ciśnieniomierza oraz kilku badań z krwi, możesz rozpoznać u siebie zespół metaboliczny. Jednak leczenie pozostaw specjalistom – lekarzowi interniście oraz dietetykowi.
Jak leczyć zespół metaboliczny bez leków
Wracamy do diety i sportu. Skuteczna w wielu badaniach naukowych okazała się dieta Śródziemnomorska i dieta DASH. Dążymy do zmniejszenia o 7-10% masy ciała. Już taka utrata wagi daje wymierne korzyści, zmniejsza m.in. ryzyko rozwinięcia się cukrzycy.
Dieta Śródziemnomorska opiera się na:
- warzywach: 3-5 porcji, świeże, mrożone lub z puszki,
- owocach: 2-4 porcje, świeże, mrożone lub z puszki (bez syropu),
- pieczywie i makaronach pełnoziarnistych,
- orzechach,
- tłustych rybach,
- czosnku i ziołach,
- chudym mięsie w małych ilościach.
Koniecznie należy ograniczyć napoje słodzone, alkohol, słodycze, sól oraz tłuszcze nasycone.
Dieta to nie wszystko. Ważne jest też coś innego.
Wysiłek fizyczny a zespół metaboliczny
Wysiłek fizyczny to np. 30-minutowy szybki chód w większość dni tygodnia. Dobry jest każdy wysiłek, który przyspiesza akcję serca. Zacznij od chodzenia zamiast jeżdżenia samochodem, czy środkami komunikacji miejskiej. Zamień windę na schody. Każdy wysiłek fizyczny zmniejsza ryzyko pojawienia się nadciśnienia tętniczego oraz problemów z lipidami (trójglicerydami i HDL).
Regularna i umiarkowana aktywność fizyczna może znacznie przyczynić się do poprawienia nie tylko Twojego samopoczucia czy wyników badań – ona skutecznie pomaga w leczeniu wielu schorzeń. I są na to konkretne badania naukowe – przeczytaj o nich tutaj.
Wiesz już, czym jest zespół metaboliczny, a także jak sprawdzić, czy go masz. Znasz zagrożenia, jakie ze sobą niesie zespół metaboliczny. Już jeden czynnik ryzyka powinien skłonić Cię do podjęcia skutecznych działań. Już dziś możesz potańczyć przez chwilę, zamienić cukierek na orzechy, przyprawić obiad ziołami, zamiast solą. To świetny początek!
ZOBACZ TAKŻE:
