Co to jest cytykolina?
Cytykolina to inaczej cytydyno-5՚-difosfocholina, substancja lecznicza identyczna jak CDP-cholina – tworzony przez ciało ludzkie, prekursor fosfolipidowej fosfatydylocholiny. Dzięki temu, że syntetyczna cytykolina jest praktycznie taka sama, jak naturalna CDP-cholina, jest bardzo dobrze tolerowana przez pacjentów, nie jest toksyczna i nie powoduje praktycznie żadnych skutków ubocznych. W wielu przeprowadzonych badaniach klinicznych nad właściwościami cytykoliny, jedynie niewielka część pacjentów uskarżała się na problemy jelitowe, jednak tak lekkie, że nie było konieczności przerywania terapii.
Odnotowuje się bardzo dobre wchłanianie zarówno po wstrzyknięciu, jak i po podaniu doustnym. Jej biodostępność dla organizmu określa się w granicach 90%. Cytykolina podlega procesowi hydrolizy i fosforylacji, dzięki czemu trafia do mózgu pod postacią choliny i cytydyny. To powoduje, że w komórkach te dwie substancje mogą być ponownie użyte do syntezy CDP-choliny.
Działanie cytykoliny
Cytykoliny zaczęto używać w 1974 roku przez japońskich medyków w terapii choroby Parkinsona. W 1981 roku zgłoszono patent na jej wykorzystywanie wraz z CDP-etanoloaminą w leczeniu chorób o podłożu neurodegeneracyjnym. Aktualnie jest jednym z najczęściej przepisywanych leków, w niektórych krajach Europy, na łagodne zaburzenia funkcji poznawczych, np. demencję starczą.
Mechanizmy działania cytykoliny nie są do końca poznane, jednak naukowcy powoli odkrywają, jak wspomaga organizm w walce z poszczególnymi chorobami.
Zaburzenia funkcji poznawczych to schorzenie najczęściej leczone cytykoliną. Pojawia się razem z demencją starczą, po udarach niedokrwiennych, czy w przebiegu choroby Alzheimera. Lek w łagodnych zaburzeniach, szczególnie pochodzenia naczyniowego, pozwala osiągać pacjentom lepsze wyniki w testach diagnostycznych, ale również poprawia ich nastrój i samopoczucie. Badacze zauważyli delikatną i postępującą poprawę pamięci oraz zachowań u chorych.
Najlepsze efekty leczenia cytykoliną zauważa się po co najmniej 6 miesiącach stosowania. Część badań naukowych nie podawała pozytywnych efektów działania tej substancji, gdy czas przyjmowania leku przez pacjentów z deficytami neurologicznymi wynosił mniej niż pół roku.
Cytykolina w leczeniu choroby Parkinsona
Choroba Parkinsona była jedną z pierwszych chorób, do terapii której włączono cytykolinę. Okazało się, że jej podawanie doprowadzało do pobudzania układu dopaminergicznego, a także do widocznego zmniejszenia sztywności ruchowej i bradykinezji.
Cytykolina w terapii Alzheimera
Choroba Alzheimera jest leczona cytykoliną, chociaż leczenie nie jest w stanie odwrócić skutków postępującej demencji. Jednak lek powoduje, że w organizmie pacjenta nie odkłada się neurotoksyczne białko – beta-amyloid, którego kumulację w ciele chorego uważa się za podstawę choroby. Dzięki włączeniu cytykoliny do leczenia choroby Alzheimera, u pacjentów dochodzi do zauważalnej poprawy funkcji poznawczych w przypadku lekkiej demencji, a także do zmian w obrębie centralnego układu nerwowego – następuje wzrost aktywności bioelektrycznej mózgu, a także zwiększa się w nim szybkość przepływu krwi.
Cytykolina w leczeniu udaru i urazów mózgu
Używanie cytykoliny, ze względu na jej neuroprotekcyjne właściwości, do leczenia udaru mózgu i jego urazów wydaje się być oczywiste. Jednak badania naukowe nie są jednomyślne w stosunku do skuteczności terapii tym lekiem, co nie zmienia faktu, że cytykolina uważana jest za istotny preparat, przeciwdziałający uszkodzeniom mózgu.
W przypadku niedokrwienia mózgu cytykolina hamuje apoptozę, czyli śmierć komórek nerwowych. Sprawia, że komórki lepiej znoszą sytuacje niedotlenienia i zatrzymania dopływu krwi. W istotny sposób zmniejsza obrzęk mózgu i przyspiesza jego resorpcję, a także zmniejsza objętość zawału, czyli obszaru martwicy – dzięki temu jest szansa, że pacjent będzie miał mniejsze deficyty neurologiczne.
U pacjentów, którzy po raz pierwszy doznali udaru – podanie cytykoliny skutkuje poprawą uwagi oraz koordynacji ruchowej. Poprawie ulega również ich orientacja czasowa.
W terapii podostrej niedokrwiennej choroby naczyń mózgowych cytykolina sprawia, że pacjent jest w stanie lepiej funkcjonować, jest bardziej niezależny w kwestii samoobsługi i wymaga mniejszej opieki, niż chory, który nie zażywa tego leku.
Cytykolina a jaskra
Cytykolina jest z sukcesem używana w przypadku jaskry, której współtowarzyszą niewielkie wady wzroku. Poprawia czynność siatkówki, wzmacnia oraz cofa część zmian neurodegeneracyjnych w drogach wzrokowych. Dzięki niej dochodzi także do spowolnienia oraz stabilizacji wad wzroku, a nawet częściowej poprawie istniejących dysfunkcji. Lepsze przewodnictwo nerwowe jest skutkiem długotrwałego leczenia (2-8 lat).
Pozytywnie wpływa na ostrość wzroku oraz zwiększa wrażliwość na kontrast. Odnotowuje się dobre efekty przy leczeniu nietętniczej niedokrwiennej neuropatii nerwu wzrokowego.
