- Alergiczny nieżyt nosa zostaje stwierdzony, gdy typowe objawy, czyli wodnisty, lejący katar, napadowe kichanie trwają przynajmniej godzinę dziennie przez co najmniej 2 dni.
- Do typowych objawów należy: wodnisty i lejący katar, napadowe kichanie, zatkany nos, swędzenie w obrębie nosa i oczu.
- Alergiczny nieżyt nosa może pojawić się w każdym wieku, a ryzyko jego wystąpienia rośnie wraz z wiekiem.
- Jednym ze sposobów radzenia sobie z objawami jest spray na alergiczny nieżyt nosa.
Co to jest alergiczny nieżyt nosa?
Alergiczny nieżyt nosa (w skrócie ANN) to schorzenie alergologiczne, którego istotą jest zapalenie błony śluzowej jamy nosowej, związane z obecnością przeciwciał IgE. Zgodnie z kryteriami medycznymi, alergiczny nieżyt nosa można stwierdzić, gdy klasyczne jego objawy (czyli między innymi obecność śluzowej wydzieliny z nosa i napadowe kichanie) trwają przynajmniej godzinę dziennie przez przynajmniej 2 dni. Alergiczny nieżyt nosa może pojawić się w każdym wieku, jednak zauważono, że ryzyko wystąpienia tej przypadłości rośnie wraz z wiekiem.
Alergiczny nieżyt nosa możemy podzielić na okresowy, kiedy objawy obecne są przez mniej niż 4 dni na tydzień lub trwają łącznie mniej niż 4 tygodnie oraz przewlekły alergiczny nieżyt nosa, kiedy to objawy obecne są przez więcej niż 4 dni na tydzień i trwają łącznie powyżej 4 tygodni.
Schorzenie to można podzielić także na postać całoroczną – mamy z nią do czynienia, gdy za objawy odpowiadają alergeny obecne przez cały rok oraz postać sezonową, której symptomy wywoływane są przez alergeny sezonowe.
Alergiczny nieżyt nosa – przyczyny
Jakie są przyczyny alergicznego nieżytu nosa? Należy wymienić przede wszystkim:
alergeny wziewne (czyli powietrznopochodne), do których należą:
- pyłki roślin – w naszym kraju najczęściej uczulają pyłki traw, zbóż uprawnych oraz chwastów, a coraz częściej również pyłki ambrozji bylicolistnej,
- alergeny roztoczy kurzu domowego – ten alergen może odpowiadać za całoroczny nieżyt nosa,
- naskórek i wydzieliny zwierząt,
- grzyby, w tym pleśnie oraz grzyby drożdżopodobne,
- karaluchy,
- figowiec benjamina – a więc roślina doniczkowa powszechnie występująca w naszych domach,
- niektóre enzymy bakteryjne stosowane powszechnie w przemyśle;
alergeny zawodowe, do których należy zaliczyć:
- lateks – znajdziemy go w wielu przedmiotach używanych w medycynie, w tym w rękawiczkach lateksowych,
- enzymy i niektóre odczynniki używane w przemyśle,
- niektóre metale i barwniki;
alergeny pokarmowe – tego rodzaju alergeny rzadko odpowiadają za ANN, ale jest to możliwe. Taka sytuacja częściej ma miejsce u dzieci. Warto pamiętać o alergiach krzyżowych, czyli – w uproszczeniu – o wywoływaniu alergii wziewnej przez alergen pokarmowy (co wynika z ich podobieństwa pod kątem budowy).
Jak sama nazwa wskazuje, alergiczny nieżyt nosa ma podłoże alergiczne. Za pojawienie się objawów odpowiada kontakt z alergenami, które wywołują odpowiedź układu immunologicznego. Alergeny łączą się z przeciwciałami IgE, znajdującymi się na powierzchni specjalnych komórek nazywanych mastocytami, co wiąże się z uwalnianiem histaminy i w konsekwencji tego z pojawieniem się po kilkunastu-kilkudziesięciu minutach objawów ANN.
Alergiczny nieżyt nosa – objawy
Najważniejsze i najbardziej charakterystyczne objawy alergicznego nieżytu nosa to:
- wyciekanie śluzowej, typowo wodnistej wydzieliny z nosa,
- napadowe kichanie,
- uczucie zatkania nosa,
- przewlekły kaszel, który wynika ze spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
- swędzenie w obrębie nosa, ale i spojówek (chorobie może towarzyszyć alergiczne zapalenie spojówek),
- zaburzenia snu, koncentracji,
- zaczerwienienie nosa,
- podrażnienie skóry nosa, związane z ciągłym pocieraniem,
- częste zapalenia zatok, wynikające z zablokowania ujść zatok przynosowych i tym samym zalegania w ich obrębie wydzieliny,
- czasami stan podgorączkowy,
- obniżenie nastroju, związane z obniżeniem jakości życia.
Warto wspomnieć, że u większości chorych symptomy nasilają się w nocy i we wczesnych godzinach porannych, co istotnie zaburza sen, a tym samym zmniejsza energię w ciągu dnia – a to znacznie przekłada się na pracę i naukę. Dlatego tak ważne jest wczesne zdiagnozowanie alergicznego nieżytu nosa i jego odpowiednie leczenie.
Czy alergie powodują zatkanie nosa?
Jednym z podstawowych objawów alergicznego nieżytu nosa jest właśnie przewlekłe uczucie jego zatkania. W badaniach zauważono, że w sytuacji, gdy przeważa wodnisty wyciek z nosa i napadowe kichanie – objawy te sugerują raczej sezonowy alergiczny nieżyt nosa. Z kolei przewaga uczucia zatkania nosa wskazuje na całoroczny ANN. Choć oczywiście – jak to w medycynie bywa – mogą istnieć od tego wyjątki.
Ile trwa alergiczny nieżyt nosa?
Alergiczny nieżyt nosa może być całoroczny, ale może być też sezonowy, gdy za objawy tej przypadłości odpowiadają alergeny obecne w środowisku w danym okresie (na przykład pyłki niektórych roślin). Oznacza to, że przy braku diagnostyki i niepodjęciu leczenia, możemy borykać się z symptomami ANN w sposób przewlekły
Rozpoznanie alergicznego nieżytu nosa stawia się na podstawie wywiadu, czyli tego, co mówi pacjent, ale także na podstawie wyników alergicznych punktowych testów skórnych, które wykonuje się z wykorzystaniem alergenów wziewnych. Pomocne są także oznaczenia swoistych IgE (sIgE) – jest to badanie wykonywane z krwi. Taką diagnostykę możemy wykonać w gabinecie alergologicznym.
Zidentyfikowanie alergenu i włączenie odpowiedniego leczenia pozwala na istotne ograniczenie objawów alergicznego nieżytu nosa.
Alergiczny nieżyt nosa – postępowanie
Podstawą działania w alergicznym nieżycie nosa jest unikanie narażenia na alergen, który jest odpowiedzialny za wywoływanie objawów. W tym celu warto pamiętać o:
- ograniczeniu (o ile jest to możliwe) przebywania na świeżym powietrzu w okresie pylenia uczulającej nas rośliny,
- unikaniu otwierania okien w mieszkaniu i w aucie w okresie pylenia,
- myciu skóry twarzy od razu po powrocie do domu,
- unikaniu noszenia soczewek kontaktowych w okresie pylenia,
- nieposiadaniu zwierząt, których naskórek i sierść mają tendencję do powodowania objawów alergicznego nieżytu nosa,
- dokładnym sprzątaniu w domu, stosowaniu w tym celu dedykowanych urządzeń, unikaniu posiadania dywanów – w odniesieniu do uczulenia na roztocza kurzu domowego.
Alergiczny nieżyt nosa co pomaga?
Jakie leki na alergiczny nieżyt nosa warto wypróbować? W leczeniu farmakologicznym alergicznego nieżytu nosa zastosowanie znajdują między innymi preparaty sterydowe w formie donosowej (spray do nosa na alergię, ewentualnie krople). Takie leki stosuje się do nosa 1-2 razy dziennie. Warto pamiętać, aby aplikować je na boczną ścianę nosa, co pozwala ograniczyć ewentualne działania niepożądane, takie jak suchość śluzówki czy krwawienie. Substancje zawarte w tych lekach mają działanie przeciwzapalne i pozwalają na zmniejszenie dolegliwości również ze strony spojówek.
Leki do stosowania donosowego mogą zawierać także substancje obkurczające naczynia błony śluzowej (na przykład ksylometazolinę czy oksymetazolinę). Warto pamiętać, że takie preparaty powinno się stosować tylko doraźnie, nie dłużej niż 5 dni. Dlaczego? Na skutek dłuższego obkurczania naczyń krwionośnych błony śluzowej może dojść do jej niedotlenienia, a tym samym uszkodzenia. Substancje o takim działaniu nie powinny być lekami pierwszego rzutu w leczeniu ANN.
Ektoina na alergiczny nieżyt nosa
W łagodzeniu objawów alergicznego nieżytu nosa mogą sprawdzić się produkty zawierające ektoinę. Czy ektoina na alergię to dobry pomysł? Tak! Ektoina to substancja, która wykazuje właściwości ochronne w stosunku do komórek, między innymi poprzez tworzenie na ich powierzchni wodnej warstwy ochronnej. Co więcej, substancja ta ma właściwości łagodzące stan zapalny, co jest szczególnie korzystne w leczeniu alergicznego nieżytu nosa.
Na rynku dostępny jest spray do nosa z ektoiną, który wspiera przede wszystkim nawilżenie i regenerację śluzówki nosa, a dzięki łagodzeniu stanu zapalnego – zmniejsza świąd i nasilenie kichania.
Pomocne mogą okazać się również inhalacje na alergiczny nieżyt nosa. W aptekach znajdziemy roztwory zarówno izotoniczne, jak i hipertoniczne z dodatkiem ektoiny, co poprawia ich skuteczność i pozwala na szybsze opanowanie objawów ANN. W niektórych produktach znajdziemy również kwas hialuronowy, który dodatkowo poprawia nawilżenie błony śluzowej nosa i tym samym wspiera jej odnowę i regenerację.
Bardzo często ANN towarzyszy alergiczne zapalenie spojówek. W łagodzeniu objawów pomocne będą krople do oczu z ektoiną, które podane prosto do worka spojówkowego złagodzą świąd oraz zaczerwienienie oczu.
Alergiczny nieżyt nosa leki bez recepty
W chorobach alergicznych, w tym alergicznym nieżycie nosa, możemy także stosować leczenie doustne w postaci leków przeciwalergicznych. Leki przeciwhistaminowe (określane często jako leki na alergię) działają poprzez hamowanie uwalniania histaminy, co pozwala na zmniejszenie objawów związanych z narażeniem na alergeny.
Leki przeciwhistaminowe dostępne są w postaci aerozoli do nosa, w postaci syropu (co jest wykorzystywane u najmłodszych), ale również w postaci kropli do oczu. Część leków antyhistaminowych możemy otrzymać w aptece bez konieczności posiadania recepty.
W silnym zaostrzeniu alergicznego nieżytu nosa lekarz może zdecydować się na stosowanie leków dostępnych tylko na receptę, do których należą między innymi sterydy doustne (prednizon). Leki te należy jednak stosować odpowiedniego krótko i wyłącznie pod kontrolą lekarza. Inną substancją, będącą również leczeniem drugiego rzutu, jest montelukast, który opanowuje zapalenie i reakcję alergiczną poprzez działanie na specjalne receptory leukotrienowe.Warto wspomnieć, że leczeniem przyczynowym alergicznego nieżytu nosa jest tak zwane odczulanie alergenowe, czyli swoista immunoterapia alergenowa. Jest to najskuteczniejsza metoda leczenia tego schorzenia – w odniesieniu do uczulenia na roztocza kurzu domowego, pyłki roślin, ale również pleśnie oraz naskórek i wydzieliny zwierząt. Należy dodać, że taka terapia zmniejsza ryzyko rozwoju astmy i alergii na kolejne alergeny wziewne.
Alergiczny nieżyt nosa – domowe sposoby
Do domowych sposobów na alergiczny nieżyt nosa należy płukanie jamy nosowej roztworami soli fizjologicznej lub roztworem wody morskiej. Dokładne płukanie jamy nosowej, szczególnie po powrocie do domu, pozwala na zmniejszenie kontaktu alergenu z błoną śluzową i potocznie mówiąc jego „wypłukanie”, co daje szansę na zmniejszenie objawów.
Jednak nie należy bazować tylko i wyłącznie na domowych sposobach na alergiczny nieżyt nosa. Warto odwiedzić specjalistę alergologa, który wykona odpowiednie testy pozwalające określić, jaki alergen odpowiada za prezentowane przez nas objawy. Należy stosować zalecone przez lekarza preparaty, które można uzupełnić produktami bez recepty, ułatwiającymi codzienną higienę nosa.
Może zainteresować Cię także: Ektoina na alergie. Jakie preparaty z ektoiną pomagają łagodzić objawy alergii?
