Pestycydy — definicja i znaczenie
Mimo że stale docierają do nas informacje na temat preparatów używanych do zwalczania niepożądanych organizmów w warzywach i owocach — nadal nasuwa Ci się pytanie: co to są pestycydy?
To szerokie pojęcie odnosi się do substancji i specyfików, które zostały dopuszczone do używania podczas uprawy roślin. Pestycydy lub fitofarmaceutyki to tzw. środki ochrony roślin (ś.o.r.), które mają na celu ochronę kwiatów, pędów i korzeni przed grzybami, owadami, chwastami i szkodnikami. To substancje powstały m.in. w wyniku syntezy chemicznej, są to też niektóre roślinne wyciągi oraz mikroorganizmy. Pestycydami nazywamy także środki biobójcze, których celem jest ochrona roślin — natomiast w innym kontekście używane są do zwalczania szczurów i karaluchów w domach, czy większych obiektach użytkowych. Stosowane głównie w rolnictwie, ogrodnictwie i leśnictwie utrzymują plony w odpowiedniej kondycji, co z kolei przekłada się na zdrowie i satysfakcję konsumenta z zakupu gotowego produktu w sklepie.
Po co stosować środki ochrony roślin?
Pestycydy stosowane są powszechnie przez rolników przede wszystkim po to, aby zwiększyć wydajność upraw. W praktyce dzięki tym zabiegom straty, które poniósłby hodowca są znacznie mniejsze niż w przypadku gdyby nie zdecydowałby się na ich użycie. Niestety mimo stosowania pestycydów i tak średnio ubywa kilkadziesiąt procent plonów. Nasuwa się więc wniosek, że jest to działanie konieczne, ponieważ bez środków ochrony roślin skutki byłyby znacznie mniej korzystne. Jednak w niektórych przypadkach zdarza się, że straty, które ponosi rolnik związane z żerowaniem szkodników, są znacznie mniejsze niż koszty oprysków — wtedy istnieje większe prawdopodobieństwo, że z nich zrezygnuje. Istnieją też metody niechemiczne takie jak: usuwanie chwastów, stosowanie biologicznych środków uprawy roślin, czy po prostu właściwy dobór odmian roślin, które posiadają dobrą odporność na choroby i szkodniki. Te wszystkie działania to praktyka, która została objęta obowiązkiem prawnym pod nazwą — Integrowana Ochrona Roślin.
Ekologiczne pestycydy
Chemia w żywności to wszystko, czego coraz więcej konsumentów stara się unikać, dokonując codziennych wyborów zakupowych. No właśnie, tylko jak to jest z tymi ekologicznymi środkami ochrony roślin? Mogłoby się wydawać, że kupując, żywność ekologiczną wybierasz lepiej — co prawda płacisz więcej, ale jeżeli masz zdecydować między ceną, a własnym zdrowiem jesteś w stanie wydać te kilka złotych do przodu. Niestety pojawiło się błędne przekonanie na temat upraw ekologicznych, które głosi, że tych roślin się nie pryska, a nawet jeżeli to środki użyte do upraw są naturalne i przyjazne człowiekowi, bez szkodliwej chemii.
W praktyce okazuje się, że te same substancje i specyfiki używane w rolnictwie ekologicznym są stosowane również w tym konwencjonalnym. Zasada jest prosta: każdy środek ochrony roślin ma narzucone te same kryteria, które musi spełnić, żeby został użyty przez rolnika na swojej uprawie. Ma być użyteczny i bezpieczny dla konsumenta. Weryfikacja przebiega na podstawie pochodzenia — niedopuszczalne są produkty syntezy chemicznej, ale w niektórych przypadkach zdarzają się jednak odstępstwa od reguły
Dlatego nie ma tak naprawdę wielkiej różnicy, czy kupujesz jedzenie w sieciowym sklepie, czy na warzywniaku lub takie z oznaczeniem bio. Kryteria, które zostały przyjęte na temat bezpieczeństwa żywności pokrywają się zarówno w przypadku produktów ekologicznych jak i konwencjonalnych.
Zatrucia pestycydami — jak ich uniknąć?
W internecie istnieje wiele informacji opartych na badaniach naukowych, czy regulacjach prawnych, które w zawiły sposób informują nas użytkowników o ich charakterze, jak i zastosowaniu. Jak więc podejść do tematu ze zdrowym rozsądkiem? Czy od czasu opryskania warzyw do pojawienia się ich na naszym talerzu otrzymamy je wraz z pozostałościami pestycydów? Według ogólnodostępnych danych ich ilości zawarte w żywności zmniejszają się do zera albo takich dawek, które są bezpieczne dla człowieka.
Mając na uwadze najwyższą stawkę, jaką jest zdrowie — istnieją dobre praktyki, które możesz stosować przy obróbce warzyw i owoców w taki sposób, aby uchronić się przed potencjalnymi zatruciami pestycydami.
- Przede wszystkim dokładnie myj warzywa i owoce pod ciepłą bieżącą wodą. Niedokładne płukanie wpływa na przedostanie się szkodliwych substancji do naszego organizmu oraz zwiększa ryzyko pojawienia się stanów zapalnych. Nie potrzebujesz do tego specjalnych płynów, czy aerozoli.
- Jak usunąć pestycydy z owoców i warzyw? Postaw na domowe sposoby. W celu wyeliminowania szkodliwych drobnoustrojów przygotuj pół szklanki octu (winny lub jabłkowy), a następnie zanurz owoce i warzywa w litrze wody z dodatkiem soku z cytryny. Po kilku minutach odsącz je z wody. Ten zabieg pomoże Ci usunąć szkodliwe bakterie takie jak Salmonella czy E. Coli.
- Stwórz kąpiel o odczynie zasadowym. Do litra wody dodaj łyżeczkę sody oczyszczonej. Włóż warzywa lub owoce i poczekaj, aż woda stanie się mętna. Po kilku minutach wyciągnij i opłucz je ponownie pod ciepłą bieżącą wodą.
- Obierz owoce i warzywa ze skórki. Na ich powierzchni często pojawia się tłusty film, który jest pozostałością po pestycydach.
