- Trehaloza występuje naturalnie w wielu organizmach – bakteriach, grzybach, roślinach, owadach czy skorupiakach.
- Chroni białka i inne ważne składniki komórek w sytuacjach stresowych, np. w razie odwodnienia czy wystąpienia skrajnych temperatur.
- Posiada zdolność do wiązania wody, co sprawia, że po zewnętrznym zaaplikowaniu zapewnia intensywne nawilżenie oraz chroni przed uszkodzeniem i odwodnieniem.
- Trehalozę stosuje się m.in. w łagodzeniu suchości oczu oraz podrażnień związanych z czynnikami środowiskowymi (dym papierosowy, wiatr, suche powietrze, klimatyzacja) oraz korzystaniem z ekranów urządzeń elektronicznych.
- Poznaj krople do oczu z trehalozą.
Trehaloza – co to jest?
Trehaloza to dwucukier – prosty związek składający się z dwóch cząsteczek glukozy. Mimo tak mało skomplikowanej budowy stanowi silną ochronę dla białek przed szkodliwymi czynnikami środowiskowymi. Trehaloza jest dobrze rozpuszczalna w wodzie i stabilna – nie reaguje na zmiany kwasowości roztworu ani wysokie temperatury.
Trehaloza występuje naturalnie w wielu organizmach – bakteriach, grzybach, roślinach, owadach czy skorupiakach. Pełni wiele różnorodnych funkcji, m.in. stanowi źródło energii dla komórek, buduje ich ściany komórkowe, a także reguluje wzrost roślin. Jednak najbardziej niezwykłe są właściwości ochronne trehalozy.
Właściwości trehalozy
Istnieje cała grupa roślin zwanych zmartwychwstankami, której najpopularniejszym przedstawicielem jest róża jerychońska. Ich nazwa nie wzięła się z przypadku – potrafią one przetrwać wiele lat w stanie całkowitego odwodnienia, wysuszone i zwinięte w ciasną kulkę. Sprawiają wtedy wrażenie martwych, jednak w kontakcie z wodą w pełni odzyskują normalną aktywność fizjologiczną. Okazuje się, że w roślinach tych występują duże ilości trehalozy – stanowi ona aż 15% ich suchej masy. Związek ten aktywnie uczestniczy w procesie „powrotu do życia” przez zmartwychwstanki. W jaki sposób?
Trehaloza potrafi chronić białka i inne ważne składniki komórek w warunkach stresowych, np. w razie odwodnienia czy ekstremalnych temperatur (zarówno wysokich, jak i niskich).
Stabilizuje ona strukturę białek na kilka sposobów:
- podczas wysychania przechodzi w postać gładkiego, stabilnego żelu, który tworzy wokół białek warstwę ochronną,
- zastępuje obecne w białkach cząsteczki wody, dzięki czemu nie niszczą się one w trakcie wysychania,
- wbudowuje się w błonach komórkowych pomiędzy białka a cząsteczki wody, przez co utrzymuje je blisko siebie.
Niezwykły wpływ trehalozy na rośliny przekłada się także na jej działanie w organizmie człowieka. Tu również chroni ona i stabilizuje błony komórkowe, poprzez hamowanie rozkładu budujących je lipidów. Ponadto badania wykazały, że trehaloza zatrzymuje przekształcanie kwasów tłuszczowych do ich pochodnych. Proces ten jest odpowiedzialny za wydzielanie nieprzyjemnego zapachu przez skórę. Trehaloza może je ograniczyć nawet o 70%.
Ze względu na swoją zdolność do wiązania wody, trehaloza działa korzystnie na skórę. Zaaplikowana zewnętrznie nawilża ją i chroni białka oraz lipidy przed uszkodzeniem i odwodnieniem. Takie działanie wykazuje też względem nabłonka rogówki oczu.
Trehaloza jest uznawana za bezpieczną zarówno przy stosowaniu zewnętrznym, jak i wewnętrznym. Nie powoduje toksyczności nawet w przypadku dużej kumulacji w organizmie. Jest obecna w wielu produktach spożywczych, m.in. w pieczywie, miodzie i grzybach, a także w winie i piwie, ze względu na wykorzystanie drożdży przy produkcji.
Trehaloza – zastosowanie
Trehaloza wykorzystywana jest w różnych dziedzinach, np. w przemyśle spożywczym. Stosuje się ją jako słodzik i środek wypełniający. Jest często dodawana do przetworzonych warzyw i owoców, np. suszonych, dzięki czemu zachowują swoją teksturę i zapach.
Dzięki trehalozie możliwy jest transport i przechowywanie szczepionek bez użycia lodówek. W tym celu odwadnia się je, a dodatek trehalozy pozwala zachować ich pełną aktywność mimo tego procesu. To ważne w kontekście szczepień w krajach słabo rozwiniętych, gdzie niemożliwe jest utrzymanie prawidłowych warunków dystrybucji szczepionek. Co więcej, ponieważ trehaloza chroni także przed zamarzaniem, jest stosowana do przechowywania komórek macierzystych, a także organów i tkanek do przeszczepów.
Z kolei trehaloza w kosmetykach chroni przed utlenieniem nie tylko skórę, ale też bardziej delikatne składniki aktywne kremów. Oprócz tego działa nawilżająco. Ze względu na jej ograniczanie wydzielania nieprzyjemnego zapachu przez skórę, naturalne wydaje się wykorzystanie trehalozy w kosmetykach na nadmierną potliwość, np. dezodorantach.
Może Cię rownież zainteresować: Dieta dla zdrowych oczu. Jak dbać o wzrok? O tym musisz pamiętać!
Trehaloza a zespół suchego oka
Zespół suchego oka wynika z niestabilności i zaburzonego składu łez. Na powierzchni oka rozwijają się przewlekłe procesy zapalne, którym towarzyszą uciążliwe objawy, np.:
- podrażnienie i zaczerwienienie,
- piasek pod powiekami,
- uczucie ciała obcego w oku,
- łzawienie,
- światłowstręt.
Trehaloza w kroplach do oczu ma udowodnioną skuteczność w łagodzeniu tych dolegliwości. Długo utrzymuje nawilżenie i zapobiega dalszym podrażnieniom. Dzięki działaniu ochronnemu na nabłonek rogówki oczu trehaloza zapobiega jego nadmiernemu wysuszeniu i złuszczeniu.
Krople do oczu z trehalozą
Krople do oczu z dodatkiem trehalozy mają właściwości ochronne, regeneracyjne i nawilżające. Dzięki temu sprawdzą się nie tylko w zespole suchego oka, ale też przy codziennym stosowaniu. Chronią oczy przed czynnikami środowiskowymi, np. smogiem, suchym powietrzem czy dymem papierosowym.
Trehaloza w kroplach do oczu polecana jest do stosowania po operacjach, np. usunięciu zaćmy. Zapobiega ona częstemu powikłaniu w postaci pogorszenia parametrów filmu łzowego, które prowadzi do dalszego wysuszania oczu.
Krople z trehalozą zawierają zazwyczaj dodatkowe składniki uzupełniające lub wzmacniające jej działanie. Najpopularniejszy jest hialuronian sodu, który również zapewnia długotrwałe nawodnienie powierzchni oka. Warto unikać kropli do oczu z dodatkiem konserwantów, ponieważ potrafią one podrażnić i przesuszyć rogówkę. Ponadto krople bez konserwantów mogą być stosowane razem z soczewkami kontaktowymi.
Może zainteresować Cię także: Zespół suchego oka – przyczyny, objawy, leczenie