Jak rozpoznać czarny bez?
Czarny bez jest krzewem powszechnie występującym na terenie naszego kraju. Możesz spotkać go w parkach i lasach, w zaroślach oraz na terenach gospodarstw domowych. Po czym rozpoznać czarny bez? Późną wiosną (przełom maja i czerwca) obficie porastają go drobne, białe kwiatki zebrane w duże i płaskie baldachogrona, o charakterystycznym, słodkim zapachu. Na przełomie sierpnia i września w miejscu kwiatów powstają mięsiste, ciemnofioletowe owoce o kulistym kształcie. One również tworzą baldachogrona – z jednego możesz zebrać nawet kilkadziesiąt kulistych owoców. Sam krzew osiąga wysokość do 10 metrów i jest dość rozłożysty. Liście są eliptyczne, zaostrzone o piłkowanych brzegach. Teraz już na pewno, bez problemu rozpoznasz czarny bez, nawet w gęstych zaroślach.
Właściwości zdrowotne owoców czarnego bzu
Owoce bzu czarnego zawierają liczne związki odpowiedzialne za ich właściwości. Zawartość polifenoli, wśród których największą grupę stanowią antocyjany, oraz kwasów fenolowych zapewnia działanie antyoksydacyjne. Polega ono na wychwytywaniu wolnych rodników tlenowych, mających destrukcyjny wpływ na komórki organizmu. Uszkodzenia, jak i wadliwe funkcjonowanie komórek prowadzi do rozwoju licznych chorób, w tym kardiologicznych czy nowotworowych. Ponadto polifenole z owoców bzu czarnego działają napotnie, przeciwwirusowo, moczopędnie i wzmacniająco. Dodatkowo napar z owoców pobudza trawienie i przywraca regularność wypróżnień, przy czym zbyt duże dawki mogą wywołać efekt przeczyszczający.
A co w temacie odporności? W badaniach wykazano immunomodulujące działanie owoców bzu czarnego zarówno u osób zdrowych, jak i chorych. Świadczyła o tym zwiększona produkcja cytokin, czyli białek wpływających na aktywację komórek układu odpornościowego. Do tego regularne podawanie soku z bzu czarnego przez osoby zakażone wirusem grypy, skracało czas trwania choroby o 4 dni w porównaniu do osób, które jednocześnie zamiast soku przyjmowały placebo. Działanie przeciwwirusowe ekstraktów z owoców bzu czarnego związane jest najprawdopodobniej ze zdolnością blokowania hemaglutyniny – białka zlokalizowanego na powierzchni wirusa, które umożliwia mu przyłączenie się do infekowanej komórki.
Kiedy zbierać owoce czarnego bzu?
Najlepszy czas na zbiór owoców czarnego bzu to wrzesień, a jeśli pogoda nie sprzyja, można poczekać na październik. Najważniejsze, aby owoce były w pełni dojrzałe, o czym świadczy ich ciemnofioletowy, prawie czarny kolor. Jeśli na krzewie widzisz zielone, różowe lub jasnofioletowe owoce, poczekaj ze zrywaniem. Wystarczy kilka dni, aby dojrzały, nabrały smaku i aromatu.
Pamiętaj, zerwanie niedojrzałych owoców może grozić silnym zatruciem!
Zastosowanie soku z czarnego bzu
Po sok z czarnego bzu warto sięgnąć w okresie wzmożonej zachorowalności, zwłaszcza jeśli Twój organizm jest podatny na infekcje. Sok świetnie sprawdzi się w walce z katarem, kaszlem, gorączką czy wydzieliną zalegającą w drogach oddechowych. Nie tylko pomoże uporać się z infekcją, ale także wspomoże regenerację organizmu i wzmocni Twoją odporność.
Sok z czarnego bzu możesz również stosować w przypadku problemów z trawieniem czy zaparciami. Czarny bez działa oczyszczająco, reguluje przemianę materii i ma lekkie właściwości przeczyszczające.
Sok z czarnego bzu – przepis
Po zebraniu owoców czas przystąpić do działania.
Składniki, których potrzebujesz:
- 1 kg dojrzałych owoców bzu czarnego,
- 250 ml wody,
- 0,5 kg cukru na 1,5 l soku z bzu,
- sok z cytryny (opcjonalnie).
Jak zrobić sok z owoców czarnego bzu?
- Usuń z owoców wszystkie niedojrzałe jagody (zielone lub jasnoróżowe) oraz łodyżki, nawet te najdrobniejsze (możesz użyć do tego widelca). Do zrobienia soku potrzebujesz wyłącznie ciemnofioletowych kuleczek.
- Umyj dokładnie owoce i umieść je w garnku.
- Owoce zalej wodą i gotuj przez około 30-45 minut. W tym czasie powinny puścić sok.
- Zawartość garnka ostudź, tak, aby był lekko ciepły. Za pomocą gęstego sita lub gazy, odcedź sok z pulpy powstałej z rozpadu owoców. Nie rozcieraj jej ani nie wyciskaj, sok powinien swobodnie ściekać.
- Sok ponownie umieść w garnku. Dodaj do niego cukier i opcjonalnie, kilka kropel cytryny. Gotuj do momentu całkowitego rozpuszczenia cukru i otrzymania klarownego roztworu.
- Gorący sok przelej do słoików lub butelek i zapasteryzuj w wodzie albo piekarniku. Pasteryzacja zniszczy mikroorganizmy i zapewni trwałość Twoim przetworom.
Sok przechowuj w chłodnym i zaciemnionym miejscu, dzięki czemu będziesz cieszyć się nim przez cały okres jesienno-zimowy. Pamiętaj, że po otwarciu należy spożyć go w przeciągu kilku dni, dlatego do jego przygotowania lepiej wykorzystać więcej słoiczków/butelek o mniejszej pojemności.
Jeśli nie możesz samodzielnie zrobić soku z czarnego bzu, skorzystaj z gotowych preparatów dostępnych w aptece. Zwróć uwagę na skład. Przede wszystkim upewnij się, czy nie zawierają cukru, a surowiec (w naszym przypadku ekstrakt z owoców bzu czarnego) jest standaryzowany na zawartość polifenoli. Dlaczego to takie ważne? Standaryzacja ekstraktu jest zapewnieniem ze strony producenta o jakości użytego surowca roślinnego, a dokładnie o obecności i ilości składnika aktywnego danej rośliny. W przypadku bzu czarnego ekstrakt z owoców powinien być standaryzowany na zawartość polifenoli.
Jak pić sok z czarnego bzu?
Zalecana dzienna dawka soku z bzu czarnego to 50 ml, czyli 4 niepełne łyżki stołowe (objętość łyżki to około 15 ml). Możesz podać je w dwóch równych dawkach, rano i wieczorem, przy czym zawsze po posiłku. Sok z owoców bzu czarnego stosuj jak lubisz, samodzielnie albo jako dodatek do herbaty lub wody.
Kupując w aptece gotowy preparat z ekstraktem z bzu czarnego, zwróć uwagę na dawkowanie zalecane przez producenta. W zależności od stężenia składników aktywnych może być inne dla poszczególnych produktów.
Czarny bez dla dzieci
Sok z czarnego bzu jest świetnym wsparciem naturalnej odporności dziecka. Jego podanie na początku lub w trakcie trwania infekcji, wspomoże mały organizm w walce, a to może przełożyć się na szybszy powrót do zdrowia. W aptekach znajdziesz gotowe preparaty z czarnym bzem dla dzieci dostosowane do wieku malucha. Pamiętaj tylko, że układ immunologiczny dziecka, cały czas uczy się zwalczać choroby, a cudowny lek na niechorowanie po prostu nie istnieje. Nie pozostaje nic innego, jak wspomóc malucha w budowaniu odporności i wzmacnianiu organizmu.
Czy czarny bez jest bezpieczny?
Być może w dzieciństwie nie raz ostrzegano Cię przed dotykaniem drzewa z drobnymi, czarnymi kulkami, mówiąc, że jest trujące. Czy faktycznie? I tak i nie. Szkodliwość czarnego bzu wynika z obecności glikozydu cyjanogennego (sambunigryny), który jest silnie trujący. Najwięcej sambunigryny znajduje się w świeżych kwiatach i niedojrzałych owocach. Spożycie jej grozi ostrym zatruciem z objawami ze strony układu pokarmowego: biegunką, wymiotami, bólem brzucha, nudnościami oraz bólem i zawrotami głowy. Aby kwiaty i owoce bzu stały się bezpiecznym surowcem, wystarczy poddać je obróbce termicznej, np. gotowaniu, co powoduje rozkład trującego glikozydu.
Może zainteresować Cię także: Lek przeciwwirusowy i zwiększający odporność a inozyna
