logo_solinea
polifenole

Polifenole – co to, gdzie są i dlaczego wszyscy o nich mówią? Dowiedz się, jak skomponować miskę pełną polifenoli

Polifenole to jedne z najcenniejszych składników naszej diety, które można znaleźć w niektórych roślinach. Ze względu na swoje właściwości są naturalnymi przeciwutleniaczami – wspierają walkę z wolnymi rodnikami. Wśród najlepiej poznanych grup polifenoli znajdują się flawonoidy, które pełnią szereg istotnych funkcji dla roślin, ale też dla ludzkiego organizmu. Czym są polifenole, dlaczego są tak ważne w diecie i gdzie ich szukać?

Spis treści:
logo-zdrowe-rozwiazania-podstawowe bez tła
„Człowiek – zawsze stajemy po jego stronie”

Czym są polifenole?

Polifenole to związki organiczne należące do grupy fenoli, czyli alkoholi, które posiadają grupę hydroksylową połączoną z pierścieniem aromatycznym. Przedrostek „poli” wskazuje, że w związkach tych występują przynajmniej dwie grupy hydroksylowe.

Jak działają polifenole?

Polifenole naturalnie występują w roślinach, a ich budowa chemiczna umożliwia działanie antyoksydacyjne – ułatwiające walkę z wolnymi rodnikami. Ma to szczególnie istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego oraz immunologicznego. Co ważne, związki polifenolowe mają zdolność uszczelniania naczyń krwionośnych, działają ochronnie na mięsień sercowy oraz sprzyjają obniżaniu ciśnienia tętniczego. Dodatkowo odpowiadają za zwiększenie stężenia cholesterolu HDL, a zmniejszenie LDL-cholesterolu, hamowanie agregacji płytek krwi oraz poprawę funkcji śródbłonka naczyniowego. Z kolei ich wpływ na naszą odporność jest związany z działaniem:

  • przeciwzapalnym (modulują działanie enzymów i cytokin zaangażowanych w reakcję zapalną),
  • przeciwnowotworowym (zwiększają apoptozę – rozpad komórek nowotworowych oraz działają ochronnie na kwasy nukleinowe tworzące DNA),
  • przeciwwirusowym,
  • przeciwbakteryjnym,
  • przeciwgrzybiczym.

Wykazano także, że regularne spożywanie związków polifenolowych wpływa pozytywnie na parametry gospodarki węglowodanowej. Pozwala to obniżać stężenie glukozy w krwi, zwiększa wczesną sekrecję insuliny oraz poprawia insulinowrażliwość komórek.

Biorąc pod uwagę powyższe właściwości, można stwierdzić, że polifenole mogą zmniejszać ryzyko śmiertelności z powodu:

  • chorób serca i układu krążenia,
  • niektórych typów nowotworów,
  • zespołu metabolicznego,
  • cukrzycy typu II,
  • chorób wątroby,
  • chorób neurodegeneracyjnych.

Dodatkowo związki polifenolowe wykazują właściwości rozkurczowe (spazmolityczne), uspokajające (sedatywne) oraz przeciwbólowe.

Polifenole obejmujące takie związki jak mirycetyna, moryna, hiperozyd i kemferol mają działanie moczopędne (diuretyczne), a także wspierają wątrobę w detoksykacji szkodliwych substancji (działanie antyhepatotoksyczne). Z kolei sylibinina odkłada się w błonie komórkowej hepatocytów (komórek wątroby), chroniąc wątrobę oraz stymulując jej procesy regeneracyjne.

Co ciekawe, flawonoidy są często wykorzystywane jako wspomaganie leczenia choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Daidzeina i rutyna  wspierają walkę z trądzikiem, nadmiernym wypadaniem włosów i łysieniem, a dodatkowo wspomagają leczenie przerostu gruczołu krokowego (prostaty) u mężczyzn. Tak szerokie spektrum działania sprawia, że polifenole powinny znaleźć się w naszej codziennej diecie, aby zachować zdrowie i dobre samopoczucie.

Gdzie szukać polifenoli w diecie?

Wśród najważniejszych źródeł polifenoli w diecie człowieka znajdują się owoce, warzywa, orzechy, nasiona roślin strączkowych, herbata (zwłaszcza zielona), kawa, kakao oraz czerwone wino. W nieco mniejszych ilościach można je znaleźć także w innych produktach spożywczych jak zioła czy oliwki. Poszczególne grupy polifenoli znajdują się w:

  • flawonole – cebula, jarmuż, brokuły, ciemne winogrona, jabłka, grejpfrut, czarna herbata,
  • flawony – pietruszka i seler, pomidory, owoce cytrusowe, niektóre rośliny aromatyczne jak mięta,
  • aglikony – owoce cytrusowe,
  • izoflawony – soja, produkty sojowe, warzywa strączkowe,
  • flawonole – morele, zielona herbata, czekolada, wino czerwone, winogrona, brzoskwinie, kaki, jabłka, gruszki, jagody,
  • antocyjanidyny – czerwone wino, bakłażan, kapusta, fasola, cebula, rzodkiewka, borówki, jagody, wiśnie,
  • kwasy fenolowe – kawa,
  • lignany – siemię lniane,
  • stilbeny – czerwone wino.

Lista ta udowadnia, że związki fenolowe są wszechobecne w żywności, co ułatwia ich spożywanie na co dzień. Wystarczy odpowiedni dobór produktów.

Ile polifenoli spożywać w ciągu dnia?

Specjaliści twierdzą, że osoby spożywające każdego dnia zalecaną porcję owoców i warzyw (minimum 400 g) dostarczają do organizmu około 1-2 g polifenoli. Ogrom związków polifenolowych występujących w przyrodzie oraz ich zmienna przyswajalność sprawiają, że dotychczas nie opracowano jeszcze rekomendacji dotyczących zalecanego dziennego spożycia polifenoli. Nie ulega jednak wątpliwości, że są cenne dla naszego zdrowia i powinny pojawiać się w prawidłowo zbilansowanej diecie każdego dnia.

Może zainteresować Cię także: Astaksantyna, czyli królowa antyoksydantów

Literatura:​
  • Paszkiewicz, M., Budzyńska, A., Różalska, B., & Sadowska, B. (2012). Immunomodulacyjna rola polifenoli roślinnych. The immunomodulatory role of plant polyphenols. Postepy Hig Med Dosw (Online), 66, 637-646.
  • Mężyńska, M., & Brzóska, M. M. (2016). Związki polifenolowe w leczeniu i profilaktyce wybranych chorób cywilizacyjnych–dowody z badań epidemiologicznych. Pol Prz Nauk Zdr, 3(48), 269-278.

PODOBNE WPISY