Co to jest ektoina?
Nawet najbardziej ekstremalne i wydawać by się mogło niezdatne do życia zakątki świata, nie pozostają całkowicie niezamieszkałe. Często ich jedynymi lokatorami są stworzenia „do zadań specjalnych”, czyli ekstremofile. Mikroorganizmy te przebywać mogą zarówno w bardzo zasolonych jeziorach, jak i kopalniach węgla czy soli. Nie straszne im promieniowanie UV czy wysoka temperatura. Mogą przetrwać w tak niekorzystnych warunkach, ponieważ potrafią wytwarzać jeden z osmoprotektantów – ektoinę. Ten związek zapobiega utracie wody z komórek, reguluje ich turgor (napięcie komórkowe, jędrność i utrzymanie kształtu), nie zakłócając metabolizmu. Mikroorganizmy syntezują ektoinę, by chronić się przed różnego rodzaju stresem środowiskowym, np. promieniowaniem UV lub wysoką temperaturą.
Ektoina to dosyć rzadki aminokwas – kwas 1,4,5,6-tetrahydro-2-metylo-4-pyrimidyno karboksylowym o charakterze amfoterycznym. Od kilkunastu lat jest chętnie wykorzystywany w różnych gałęziach przemysłu. Sięga po niego na przykład medycyna, gdzie stosowany jest w celu ochrony zdrowych komórek podczas chemio- i radioterapii. Duże znaczenie ma również w branży kosmetycznej. O ektoinie głośno zrobiło się prawie czterdzieści lat temu. W 1985 roku o raz pierwszy ektoinę wyizolował i przedstawił jej budowę E. Galiński.
Dowiedz się więcej: Ektoina. Dlaczego nauka ją pokochała?
Dlaczego dodaje się ektoinę do kosmetyków?
Ektoina ma bardzo duże znaczenie w kosmetyce. Ektoina, jaką dodaje się do kosmetyków, przypomina biały proszek. Jest składnikiem aktywnym w niemalże każdej kategorii preparatów kosmetycznych na bazie wody – kremów, balsamów, żeli. Ektoina jest bezpieczną, łagodną substancją. Można stosować ją na całe ciało łącznie z twarzą, okolicami oczu i narządów płciowych.
Ektoina coraz częściej dodawana jest do kremów i innych produktów nawilżających. Kosmetyki do pielęgnacji skóry, które w składzie mają ektoinę, nawilżają skórę przez dłuższy czas. W badaniach potwierdzono, że większy stopień jej nawilżenia utrzymuje się nawet przez kilkadziesiąt godzin. W dodatku skóra osób, które smarują ją kremem lub balsamem zawierającym ektoinę, jest znacznie mniej narażona na utratę wody. Ten osmoprotektant zauważalnie wzmacnia barierę skórną i zapobiega redukcji liczby komórek Langerhansa w naskórku.
Dlaczego jeszcze po ten naturalnie wytwarzany przez mikroorganizmy składnik coraz częściej sięgają laboratoria kosmetyczne?
Ektoina nie tylko pomaga w samym nawilżeniu skóry, ale też zabezpiecza skórę przed nadmiernym odparowywaniem wody z naskórka.
Badania wykazały, że ma znacznie lepsze właściwości nawilżające niż często stosowana w kosmetykach gliceryna. Cząsteczki wody wokół cząsteczek ektoiny pozostają stabilne przez długi czas, podczas gdy mieszaniny wody i glicerolu ulegają rozpadowi, a cząsteczki wody dyfundują ze sfer.
Ektoina to jeden z najbardziej pożądanych składników kosmetycznych. Często łączy się z nią estry cholesterolu lub niskocząsteczkowy kwas hialuronowy. Taki duet wyraźnie poprawia funkcje barierowe płaszcza hydrolipidowego naskórka. Przewiduje się, że taka fuzja składników stanie się nieocenionym kompleksem w recepturze kosmetyków przeznaczonych do regeneracji naskórka. Wzmocnienie tej naturalnej warstwy ochronnej sprawia nie tylko, że skóra jest lepiej nawilżona. Zdecydowanie bardziej chroni ona wtedy ciało przed wnikającymi z zewnątrz alergenami i patogenami. Ektoina to również bardzo istotny składnik preparatów przeznaczonych do pielęgnacji skóry dojrzałej, suchej, wrażliwej, a także pielęgnacji włosów.
Ektoina chroni skórę przed słońcem i spowalnia proces starzenia
Na właściwości ektoiny uwagę zwrócili także dermatolodzy. Lekarze podkreślają, że substancja ta bardzo dobrze chroni skórę przed szkodliwym oddziaływaniem promieni UV. W związku z tym zmniejsza ryzyko oparzeń. Zastosowanie tej biocząsteczki to jedno z najnowszych i najlepiej rokujących rozwiązań w profilaktyce zmian wywołanych promieniowaniem UV. Ze względu na swoją wyjątkową aktywność wiązania wody, ektoina może być szczególnie przydatna w zapobieganiu starzenia się skóry. Posiada zdolność aktywacji genów i białek szoku cieplnego.
Ektoina przyczynia się do przedłużenia młodości skóry między innymi dlatego, że jest antyoksydantem. Wytwarzana przez ekstermofile substancja zapobiega wczesnym uszkodzeniom komórek skóry na poziomie molekularnym. Bezpośrednio hamuje dostęp wolnych rodników do powierzchni skóry, pochłania promieniowanie ultrafioletowe UV. W związku tym, że ogranicza działanie UV, równocześnie zapobiega reakcjom związanym ze starzenia się skóry. W dodatku wspiera mechanizmy naprawcze po uszkodzeniu promieniowaniem UVA i UVB. Udowodniono, że chroni skórę przed skutkami uszkodzenia komórek spowodowanymi przez promieniowanie UVA na kilka sposobów.
Ektoina dla osób z atopowym zapaleniem skóry
Ektoina jest szczególnie przydatna w przypadku leczenia atopowego zapalenia skóry. Liczne badania udowodniły, że cząsteczka ektoiny dzięki wyjątkowym właściwościom wiązania wody nawilża skórę, zmniejsza świąd i szorstkość skóry. Eksperci uważają, że ektoina, zapewniając całościową ochronę biologiczną komórek skóry,
już w najbliższej przyszłości będzie stanowiła podstawę dermokosmetyków.
Osobom borykającym się z atopowym zapaleniem skóry dermatolodzy zalecają stosowanie takich produktów, które zawierają składniki mające zdolność odtworzenia i przywrócenia prawidłowej struktury i funkcji naskórka. W recepturze produktu dla atopików powinny znaleźć się m.in. witaminy (A, C, K, niacyna), minerały, nienasycone kwasy tłuszczowe, antyoksydanty, roślinne ekstrakty (Ginkgo biloba), fitoestrogeny, komponenty przeciwzapalne, cytokiny
i ektoina. Ta naturalna substancja ma zdolność do redukcji procesu zapalnego wywołanego przez zewnętrzne czynniki.
Ektoina poprawia również elastyczność przesuszonej skóry u pacjentów z AZS. Szybko koi podrażnienia, bierze udział w regeneracji skóry, wspiera prawidłowe działanie jej bariery ochronnej, łagodzi świąd.
Dzięki jej właściwościom ochronnym wydaje się przyjaznym dla cierpiącej z powodu atopowego zapalenia skóry składnikiem aktywnym, dlatego warto przyjrzeć się jej w tym kontekście.
Kto powinien sięgnąć po kosmetyki z ektoiną?
Ektoina jest naturalną, bezpieczną substancją. Nie stwierdzono, by powodowała występowanie skutków ubocznych. Można uznać więc, że kosmetyki, w których się znajduje, są dla każdego.
Ektoina, jak widać, ma znakomity potencjał wykorzystania w kosmetykach – i ten potencjał jest z powodzeniem wykorzystywany. Spójrzmy więc na to z innej strony – dla kogo dobrym wyborem będą kosmetyki z ektoiną? Komu przyda się krem czy balsam z ektoiną?
- Osobom dojrzałym, ponieważ ektoina wspiera elastyczność skóry i spowalnia procesy starzenia.
- Osoby ze skórą suchą i bardzo suchą – zawarta w kosmetyku ektoina pomoże w nawilżeniu wygładzeniu i zmiękczeniu cery. Wzmocni również jej barierę hydrolipidową
- Alergikom z objawami skórnymi – ektoina pomoże walczyć z czynnikami drażniącymi i zabezpieczy skórę nadwrażliwców przed ich negatywnym wpływem.
- Osobom z przesuszoną cerą – dzięki ograniczeniu TEWL i wsparciu płaszcza hydrolipidowego, skóra skłonna do przesuszeń na dłużej utrzyma właściwy poziom nawilżenia.
- Kobietom i mężczyznom ciągle narażonym na stres – w tym stres cywilizacyjny, napięcie, zanieczyszczone powietrze, u których częściej występuje stres oksydacyjny i nadmiar wolnych rodników.
- Osobom mającym częsty kontakt z promieniowaniem UV – w tym pracującym i spędzającym czas na świeżym powietrzu (szczególnie latem), ale także osobom, które lubią kąpiele słoneczne oraz wybierającym się na wakacyjny wyjazd w upalne miejsca.
Sięgając po kosmetyki zarówno do codziennej pielęgnacji, jak i te dedykowane specjalnym kuracjom, warto wybierać te, które mają w swoim składzie ektoinę.
Może zainteresować Cię także: A gdyby tak zacząć leczyć atopowe zapalenie skóry od środka?
